Farklı bitki sıklığı ve mepiquat chloride uygulamasının normal ve geç ekimlerde pamuğun (Gossypium hirsutum L.) verim ve verim unsurlarına etkisi

Abstract

Araştırma, 2006 ve 2007 yıllarında, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanlarında yürütülmüştür. Çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesi standart pamuk çeşitlerinden Stoneville-453 ile ümitvar Fantom (Gossypium hirsutum L) çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır.Tarla denemelerini, normal ve geç ekim zamanlarında (15 Mayıs ve 15 Haziran), çeşitleri ana parsellere, mepiquat chloride uygulamaları (kontrol, taraklanma başlangıcı 50 cc + çiçeklenme başlangıcı 50 cc) alt parsellere, bitki sıklıkları ise alt alt parsellere (70x20 cm, 70x5 cm, 35x5 cm) gelecek şekilde kurulmuştur. Denemede her parsel 4'er sıralı ve 10 metre uzunluğunda düzenlenmiştir. Çalışmada; kütlü pamuk verimi, bitki boyu, odun dalı sayısı, meyve dalı sayısı, koza sayısı, koza ağırlığı, koza kütlü ağırlığı, boğum sayısı, 100 tohum ağırlığı, lif indeksi, birinci el kütlü oranı, çırçır randımanı ile lif teknolojik özelliklerinden lif uzunluğu, lif mukavemeti, lif üniformitesi ve lif inceliği özellikleri incelenmiştir.Araştırma sonucunda, En yüksek kütlü pamuk veriminin normal ekimden (15 Mayıs) (513.60 kg/da ve 562.14 kg/da) alındığı, geç ekimin (15 Haziran) kütlü pamuk verimini düşürdüğünü; dekara bitki sayısının artmasıyla dar sıra ekiminin (35x5 cm), diğer iki sıklığa göre daha fazla kütlü pamuk verimi sağladığı; mepiquat chloride'nin normal ekimde (15 Mayıs) kütlü pamuk verimini arttırdığını, geç ekimde (15 Haziran) azalttığını; ayrıca mepiquat chloride'nin, önemli oranda bitki boyunu kısalttığı saptanmıştır.Birinci el kütlü pamuk oranında normal ekimin geç ekime; Fantom çeşidinin ise, Stoneville-453 çeşidine göre daha yüksek oranda erkencilik sağladığı, dar sıra ekiminin (35x5 cm) diğer iki sıklığa göre daha geç hasada geldiği tespit edilmiştir. Mepiquat chloride'nin erkencilik ve lif kalite özelliklerine etkisi önemsiz bulunmuştur.

This study was carried out between 2006 and 2007 in the experimental areas of Harran University, Faculty of Agriculture. Stoneville-453, a standard cotton cultivar of South East Anatolia Region, and Fantom (Gossypium hirsutum L.) were used as plant materials.Field experiments were conducted in normal and late planting periods (15 May and 15 June) in such a way that main plots were cultivars; mepiquat chloride applications (control, 50 cc mepiquat chloride applied at the beginning of each squaring and flowering stage) were for subplots (70x20 cm, 70x5 cm, 35x5 cm). In the experiments, each plot was arranged, in four rows and 10 m long. In the study, seed cotton yield, plant height, number of monopodial branches, number of sympodial branches, number of bolls, weight of bolls, boll seed, boll seed cotton weight, number of nodes, 100 seed weight, fiber index, first picking percentage, gin turnout and such fiber technologic properties as fiber length, fiber strength, fiber uniformity and fiber micronaire were evaluated.The following results were obtained from this study; the highest seed cotton yield was obtained from normal planting (15 May) (513.60 kg/da and 562.14 kg/da); late planting (15 June) decreased seed cotton yield; with the increase in plant number/da, narrow row planting (35x5 cm) yielded more seed cotton yield compared with the other two densities; mepiquat chloride enhanced seed cotton yield in normal planting (15 May) and lastly mepiquat chloride reduced plant height significantly.Compared with late planting, normal planting and compared with Stoneville-453 cultivar, Fantom cultivar gave more earliness percentage for first picking seed cotton and also narrow row planting (35x5 cm) came late to harvest compared with the other two densities. Mepiquta chloride was found to have insignificant effect on earliness and fiber quality properties