Etephon`un makarnalık buğday (Triticum durum L.) ve arpada (Hordeum vulgare L.) bazı tarımsal özellikler ve kalite üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, 2008-2009 ve 2009-2010 yetiştirme sezonlarında Harran Ovası ilave sulanan koşullarda yürütülmüştür. Bu çalışma ile farklı dozlardaki ethephon uygulamalarının makarnalık buğday ve arpa çeşitleri üzerine etkilerini belirlemek amaçlanmıştır. Denemede 9 ethephon dozu (0, 240 g/ha, 360 g/ha, 480 g/ha, 600 g/ha, 720 g/ha, 840 g/ha, 960 g/ha, 1080 g/ha) uygulanmıştır. İki yılın birleşik analiz sonuçlarına göre; buğday çeşitlerinde artan ethephon dozlarına paralel olarak tane veriminde artış meydana gelmiştir. Aydın-93 çeşitinde kontrol uygulamasında tane verimi 417.475 kg/da iken 960 g/ha ethephon uygulamasında 619.975 kg/da'a yükselmiştir. Alibaba buğday çeşitinde ise tane verimi kontrol uygulamasında 309.925 kg/da iken 720 g/ha ethephon uygulamasında 537.813 kg/da'a yükselmiştir. Buğday çeşitlerine ethephon uygulamalarının etkisi farklı olmuştur. Aydın-93 çeşitinde 960 g/ha ethephon uygulamasında, Alibaba çeşitinde ise 720 g/ha ethephon uygulamasında en yüksek tane verimi alınmıştır. Yıllar ve buğday çeşitleri birlikte değerlendirildiğinde en yüksek tane verimi 960 g/ha ethephon uygulamasında görülmüş, ancak 600, 720 ve 840 g/ha ethephon uygulamaları arasında istatistiki farklılık görülmemiştir. İki yılın birleşik analiz sonuçlarına göre arpa bitkisinde de artan ethephon dozlarına paralel olarak tane veriminde artış meydana gelmiştir. Sur-93 arpa çeşitinde kontrol uygulamasında tane verimi 275.225 kg/da iken 600 g/ha ethephon uygulamasında 436.563 kg/da'a yükselmiştir. Ancak 480 ile 960 g/ha arasındaki ethephon uygulamaları aynı istatistiki grupta yer almıştır. Yerli arpa çeşitinde ise tane verimi, kontrol uygulamasında 197.000 kg/da iken 960 g/ha ethephon uygulamasında 359.100 kg/da'a yükselmiştir. Yerli arpa çeşitinde 960 g/ha ile 1080 g/ha ethephon uygulamaları arasında istatistiki açıdan bir farklılık görülmemiştir.

This study was carried out under supplementary irrigated conditions in the Harran Plain in 2008-2009 and 2009-2010 growing seasons. The study aimed to assess the effects of various ethephon doses on durum wheat and barley cultivars. Nine ethephon dosages (0, 240 g/ha, 360 g/ha, 480 g/ha, 600 g/ha, 720 g/ha, 840 g/ha, 960 g/ha, 1080 g/ha) were applied in the study. According to the results of the combined analysis of variance for two-year; the yield increased in wheat cultivars in parallel with increasing dosages of ethephon. The grain yield in Aydın-93 was 619.98 kg/da at 960 g/ha application of ethephon while that of control application was 417.48 kg/da. The grain yield in Alibaba durum wheat cultivar was 537.8 kg/da at 720 g/ha application of ethephon while that of control application was 309.92 kg/da. The effect of ethephon on wheat was found to be cultivar specific. The highest grain yield was obtained from 960 g/ha dose of ethephon while the highest grain yield was obtained by 720 g/ha dose of ethephon. When the years and wheat cultivars are evaluated together, the highest grain yield was obtained by 960 g/ha dose of ethephon, however 600, 720 and 840 g/ha doses of ethephon were non- significant. The results of the combined analysis of two years, indicated that the highest grain yield on barley was found for Sur-93 cultivar with 404.875 kg/da (with 1080 g/ha ethephon dose application) while the lowest grain yield of barley was obtained from land race black barley with 197.800 kg/da (in control application). The result revealed that ethephon had positive effect on to grain yield. The grain yield of Sur-93 cultivar was determined as 275.225 kg/da in control application while it increased to 436.563 kg/da by 600 g/da ethephon application. However, the other ethephon doses between 480 and 1080 g/da were taken part in the same statistical group. Nevertheless the grain yield of land race black barley cultivar was determined as 197.000 kg/da in control application while it is increased to 359.100 kg/da by 960 g/da ethephon application. There was not any statistical significants between 960 g/ha and 1080 g/ha ethephone doses in terms of grain yields for land race black barley cultivar.