Protein enerji malnütrisyonlu çocuklarda DNA hasarı ile total oksidan ve antioksidan kapasitelerin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Önceden yapılan araştırmalarda protein enerji malnütrisyonlu hastalarda oksidatif streste artış gösterilmiş, ama PEM'de bu artışın DNA hasarı ile baglantısını araştıran klinik çalışmalar yapılmamıştır. Bazı deneysel çalışmalar gösteriyor ki mitokondriyal reaktif oksijen türlerinin oranının artışı ve mitokondriyal DNA (mtDNA) ile bağlantılı oksidatif stres ile DNA hasarı arasında sıkı bir bağlantı vardır. Diğer çalışmalarda deney hayvanlarının diyetinin kısıtlanması sonucunda oksijen tüketimi azaldığından serbest oksijen radikal üretiminin azaldığı ve bunların tetiklediği DNA hasarı oranında azalma tespit edilmiştir. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda malnütrisyon dışında oksidatif stres artışına sebep olabilecek; sigara dumanına maruziyet, enfeksiyon ve ilaçlar gibi faktörler göz önünde tutulmamıştır.Tüm bu bilgilerın ışığında planlanan bu araştırmanın amacı: klinik ve laboratuar bulguları ile sekonder faktörlara maruz kalmayan saf malnütrisyonlu çocuklarda oksidatif stres durumunu ve DNA hasarı ile ilişkisini ortaya koymaktır.Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 15,4 ± 5,1 ay olan 28 saf PEM hastası ve yaş ortalaması 15,7 ± 5,8 olan 28 sağlıklı çocuk alındı. Çocuklara ve ailelerine sosyo - demografik özelliklerini inceleyen anket uygulandı. Kontrol grubu aynı yaştaki ve sosyo - demografik durumları hasta grubuyla uyumlu çocuklardan seçildi. DNA hasar tayini, Comet Assay (alkali mononükleer hücre elektroforezi) yöntemi ile taze heparinize kandan çalışıldı. Periferik venöz kandan TOS ve TAS Ö. Erel yöntemi ile çalışıldı ve OSI değerleri hesaplandı. İstatistiksel analizler SPSS 11,5 kullanılarak yapıldı. P değerinin <0,05 olması anlamlı olarak kabul edildi.Bulgular: PEM grubunda TOS, TAS ve OSİ seviyeleri kontrol grubundan anlamlı derecede düşük bulundu (sırasıyla; p = 0,007, p < 0,001, p = 0,001 ). DNA hasarı ise PEM grubunda 8,44 ± 7,79 iken, kontrol grubunda 9,43 ± 8,70 (p = 0,664). Saf PEM ile DNA hasarı arasında anlamlı istatiksel bağlantı bulunmadı.Sonuç: Malnütrisyon kliniği dışında ek patolojileri olmayan saf marasmik PEM'li çocuklarda kontrol grubuna göre oksidatif stresi ifade eden TOS, TAS ve OSİ'de anlamlı derecede azalma oluğu gösterilmiştir. Saf marasmik PEM ile DNA hasarı arasında istatistiksel olarak anlamlılık tespit edilmedi.Anahtar Kelimeler: Çocukta protein enerji malnütrisyonu, DNA hasarı, Oksidan - antioksidan sistem.

Background: Research in protein energy malnutrition previously have shown to increase oxidative stress, though, clinical studies investigating the PEM has no connection with this increase in DNA damage. Experimental studies show that the rate of mitochondrial reactive oxygen species and mitochondrial DNA (mtDNA) associated with a tight connection exists between oxidative stress and DNA abnormalities. As a result of reduced oxygen consumption in experimental animals due to dietary restriction decreased production of free oxygen radicals and their reduction in the rate of induced DNA damage have been identified. Until now, the studies have no insight to such factors like cigarette smoke exposure, infection, drugs which could lead increased oxidative stress The purpose of this study is planned in the light of all this information: clinical and laboratory findings in children with malnutrition and pure state of oxidative stress not exposed to a secondary factors and have been investigated to explore the relationship between DNA damage.Methods : 28 patients with pure PEM with mean age of 15.4 ± 5.1 months and 28 healthy children with mean age of 15.7 ± 5.8 were included in this study. Questionnaire about socio - demographic characteristics was administered to children and their families. The control group of the same age and socio - demographic conditions compatible with the patient group was selected from children. Determination of DNA damage was studied in fresh heparinized blood by the Comet Assay (mononuclear cell alkaline electrophoresis) method. Peripheral venous blood TOS and TAS were measured by Ö Erel method and OSI values were calculated. Statistical analysis was performed using SPSS 11.5. A P value <0.05 was considered to be significant.Results: In the PEM group, TOS, TAS and OSI levels were significantly lower than in the control group (respectively, p = 0.007, p <0.001, p = 0.001). The rate of DNA damage in the control group, while the PEM group, 8.44 ± 7.79 was 9.43 ± 8.70. (P = 0.664). Pure rate of DNA damage between the PEM and the relation was not statistically significant. This study has showed that TOS, TAS and OSI levels representing oxidative stres in children with pure marasmic PEM were significantly reduced than the control group and non-significant reduction in DNA damage between patient and control groups.Key Words: Protein-energy malnutrition in a child, DNA damage, oxidant - antioxidant system.