Postmenapozal osteoporozlu hastalarda vitamin D düzeyi, denge, kas güçleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Şanlıurfa ve civarında postmenapozal osteoporozlu hastalarda vitamin D düzeyi, denge, düşme, kas güçleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi göstermek.Hastalar ve Yöntem: Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniğine başvuran postmenapozal osteoporoz tanısı almış 46 hasta ve 46 postmenapozal sağlıklı kontrol çalışmaya alındı. Kemik mineral yoğunluğu dual enerji x-ray absorbsiyometri ölçümüyle belirlendi. T-skorunun toplam lomber, toplam femur veya femur boynunda -2.5 ve altı değerleri osteoporoz olarak, -1 ve üzeri değerleri ise sağlıklı olarak değerlendirildi. Çalışmaya alınan hasta ve kontrol grubun, kan sayımı, serum Ca, P, kreatinin, ALT, AST, ALP, PTH ve 25(OH)D3 vitamin düzeyleri için kan örnekleri alındı. Fonksiyonel denge TUG, CRT, BBS testleri ile değerlendirildi. Sırt extensor, kalça flexor, diz extensor, ayak flexor ve ayak extensor kas güçleri manuel olarak değerlendirildi. Lomber bölge extansiyon eklem hareket açıklığı (EEHA) gonyometri cihazı ile ölçüldü. Yaşam kalitesini değerlendirmek amacıyla QUALEFFO 41 anketi kullanıldı.Bulgular: Lomber EEHA ortalaması hasta grupta 3,5 ± 3,6 derece, kontrol grubunda 4,9 ± 3,4 derece olup iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edildi (p=0,049). Kas güçleri, denge ve düşme değerlerinde iki grup arasında anlamlı farklılık tespit edilmedi. Hasta ve kontrol grubunda QUALEFFO-41'in QUALEFFO C-E-F-G alt grupları ve QUALEFFO Total değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edildi (tüm p<0,05). Ayrıca hasta grup D vitamini düzeyine göre; 25 (OH) D düzeyi < 15 ng/ml ve ? 15 ng/ml olanlar olarak iki gruba ayrılarak değerlendirildi. D vitamini düşük grupta denge testlerinden TUG ve CRT testleri anlamlı olarak yüksekti (sırasıyla p=0,023 ve p=0,033). D vitamini ile lomber EEHA, sırt extansiyon kas gücü arasında pozitif korelasyon, TUG testi ile arasında ise negatif korelasyon saptandı.Sonuç: Çalışmamızda D vitamininin özellikle sırt extensor kas gücünü, lomber EEHA ve dengeyi sağlamada gerekli olduğunu, bunun yanında sırt extensor, kalça flexor, diz extensor, ayak extensor ve flexor kas güçlerinin dengeyi sağlamada önemli olduğunu saptadık. Belirtilen kas güçleri ve lomber EEHA ölçümü gibi noninvaziv, ucuz ve kolayca uygulanabilen tekniklerle postmenapozal osteoporozlu kadınlarda düşme riskinin değerlendirilebileceğini düşünmekteyiz. Ayrıca sonuçlarımız kemik mineral yoğunluğu, vitamin D düzeyi, denge, lomber EEHA ve belirtilen kas güçlerinin yaşam kalitesini etkileyen faktörler olduğunu göstermektedir.Anahtar sözcükler: Postmenapozal osteoporoz, denge, kas güçleri, yaşam kalitesi

Aim: To indicate the relationship among vitamin D levels, balance, fall, the muscular strength and quality of life in patients with postmenopausal osteoporosis around Şanlıurfa.Patients and Method: Forty-six patients diagnosed with postmenopausal osteoporosis and forty-six healthy controls applied to Physical Medicine and Rehabilitation Polyclinic of Harran University Faculty of Medicine were included to the study. Measurement of bone mineral density was determined by dual energy x-ray absorptiometry. The T-score of total lumbar, femur or the femoral neck was evaluated as osteoporosis when the levels were -2.5 and under of it and as healthy controls when the levels were -1 and upper of it. The blood samples were taken from patients and control group for blood count, serum Ca, P, creatinine, ALT, AST, ALP, PTH and 25(OH)D3 vitamin levels. Functional balance was eveluated by TUG, CRT, BBS tests. The muscular strenghts of back extensor, hip flexor, knee extensor, foot extensor and foot flexor were eveluated manually. Lumbo-sacral region range of motion (ROM) was measured by goniometry equipment. The QUALEFFO 41 poll was used for eveluating the quality of life.Findings: The average of ROM was found as 3,5 ± 3,6 degree in patient group and 4,9 ± 3,4 degree in control group. There was statistically significant difference between the two groups (p=0,049). There was no statistically significant differences in muscular strenght, balance and fall values between two groups. There was statistically significant difference between QUALEFFO C-E-F-G sub groups and QUALEFFO total values of QUALEFFO-41 (all p<0,05). Furthermore, the patient group was devided into two groups as those 25 (OH) D levels are <15 ng / ml and ? 15 ng / ml. TUG and CRT tests of the balance tests were significantly higher in the low vitamin D group (p=0,023 ve p=0,033 respectively). There was a positive correlation between lomber ROM and back extension musculer strenght whereas a negative correlation between TUG test.Result: In this study we found that vitamin D is necessary especially to maintain the back extensor muscle strength, lumbar ROM and balance and also back extensor, hip flexor, knee extensor, foot extensor and flexor muscle strength is important to maintain balance. We suggest that the fall risk of the postmenopausal women with osteoporosis may be eveluate by noninvasive, inexpensive and easily applied techniques like the muscle forces which are specified and lomber ROM measurement. Additionally our results show that bone mineral density, vitamin D level, balance, lumbar ROM and the specified musculer strengths are the factors effecting the quality of life.Key words: Postmenopausal osteoporosis, balance, musculer strength, quality of life.