Baş ağrısı olan çocuklarda serum seruloplazmin ile lipid hidroperoksid düzeyi ölçülmesi ve prolidaz aktivitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Çocukluk çağı baş ağrıları çocuk ve ailesine kayda değer olumsuz etkilerde bulunduğu için önemli bir sağlık sorunudur. Çocukluk çağının primer baş ağrılarının büyük kısmını migren ve gerilim tipi baş ağrıları oluşturmakta olup özellikle migren antik zamanlardan beri bilinmesine rağmen patogenezi tam olarak aydınlatılamamış kompleks nörobiyolojik bir hastalıktır. Yetişkin migren hastalarında yapılan çalışmalar oksidatif strese hassasiyetin arttığını vurgulamaktadır.Bu çalışma ile primer baş ağrısı olan çocuk ve adölesanlarda oksidatif stres belirteçleri olan seruloplazmin ve lipid hidroperoksit seviyeleri ile kollajen metabolizması, remodelling ve hücre büyümesinde rolü olan prolidaz enzim aktivitesinin birlikte değerlendirilmesi ve aralarındaki ilişkinin araştırılması amaçlandıGereç ve Yöntem: Çalışmaya primer baş ağrısı olan 76 hasta ve 61 sağlıklı çocuk dahil edildi. Hastaların yaş, cinsiyet, boy, kilo ve vücut kitle indeksi (VKİ) verileri kaydedildi. Oksidatif stres göstergeleri olan seruloplazmin ve lipid hidroperoksid düzeyleri ile kollajen metabolizmasında önemli rolü olan prolidaz aktivitesi serumda ELISA yöntemiyle ölçüldü. İstatistiksel analizler SPSS 11.5 istatistik programı ile değerlendirildi; p<0.05 değeri anlamlı olarak kabul edildiBulgular: Hastaların yaş ortalaması 14.4±3.2, kontrol grubunda 13.6±2.9'du. Hastalar ve kontrol grubu cinsiyet, yaş ve VKİ açısından benzerdi (p=0.948), (p=0.079), (p=0.196). Hastaların%35.5'ini (n=27) migren, %.64,5'ini ise (n=49) gerilim tipi baş ağrısı oluşturmaktaydı. Hasta grubunda serum seruloplazmin seviyesi 23.2±9.1 mg/dL, lipid hidroperoksid seviyesi 798.9±16.7 µmol/L ve prolidaz aktivitesi 94.2±12.3 U/l olup; kontrol grubunda ise serum seruloplazmin seviyesi 16.7±5.4 mg/dL, lipid hidroperoksid seviyesi 419.6±14.3 µmol/L ve prolidaz aktivitesi 58.8±11.5 U/l idi. Hastaların ve kontrol grubunun serum seruloplazmin, lipid hidroperoksid düzeyleri ve prolidaz aktiviteleri arasında anlamlı bir farklılık bulundu (p=0.033), (p <0.001), (p=0.010).Sonuç: Bu çalışma çocukluk çağı primer baş ağrılarında oksidatif stresin ve beraberinde kollajen metabolizmasında aktif rolü olan prolidaz enzim aktivitesinin artmış olduğunu göstermiştir. Ayrıca prolidaz aktivitesinde artışın, birincil olarak oksidatif strese bağlı olabileceği ve sonuçta vasküler yapıda oluşan patolojik değişikliklerin bir göstergesi olarak kabul edilebileceği düşünüldü.Anahtar kelimeler: oksidatif stres, başağrısı, seruloplazmin, lipid hidroperoksid,prolidaz

Introduction: Childhood headache is an important health problem as it has significant negative effects on the child and their family. Migraine and tension-type headaches are the major part of primer headache in childhood, especially migraine is a complex neurobiologic disorder that has been recognized since ancient times; however, the pathogenesis of migraine is yet to be completely delineated. Data from several studies performed in adult migraineurs suggest that there is an increased vulnerability to oxidative stress.This study aimed to investigate the relationship between serum ceruloplasmin and lipid hydroperoxide levels as oxidative stress marker and prolidase enzyme activities which play a role in collagen metabolism, remodeling and cell growth.Material and Methods: 76 patients with primary headache and 61 healthy controls were included in the study. Age, sex, height, weight, body mass index (BMI) data of patients were recorded. Serum ceruloplasmin and lipid hydroperoxide levels as oxidative stress marker and prolidase enzyme activities which play a role in collagen metabolism, were measured in the serum with ELISA method. Statistical analyzes were evaluated by SPSS 11.5 statistical program and p<0.05 was accepted significant.Results: Mean age is 14.4±3.2 in patients, 13.6±2.9 in controls. Patients and healthy controls did not differ significantly in sex, age and BMI (p=0.948), (p=0.079), (p=0.196). Most of patients had tension type headache (64.5%) others had migraine (35.5%). Serum ceruloplasmin level was 23.2±9.1 mg/dL, lipid hydroperoxide level was 798.9±16.7 μmol/L and prolidase activity was 94.2±12.3 U/L in the patient group. If in the control group, serum ceruloplasmin level was 16.7±5.4 mg/dL, lipid hydroperoxide level was 419.6±14.3 μmol/L and prolidase activity was 58.8±11.5 U/L. There was a significant difference between serum ceruloplasmin, lipid hydroperoxide levels and prolidase activities of the patients and control group (p=0.033), (p<0.001), (p=0.010).Conclusion: In this study, we demonstrated that the prolidase enzyme activity, which has an active role in collagen metabolism and the levels of oxidative stres were increased in patients with primer headache disorders. It was also thought that the increase in prolidase activity could be primarily attributed to oxidative stress and consequently pathological changes in the vascular structure.Key words: oxidative stress, headache, ceruloplasmin, lipid hydroperoxide, prolidase