Üriner sistem taşlarının değerlendirilmesinde dual enerjili bilgisayarlı tomografinin rolü

Abstract

Üriner sistem taşlarının biyokimyasal yapısına göre oluşum mekanizmaları ve tedavileri farklılık göstermektedir. Bu nedenle taşın tipini saptayabilmek, koruyucu önlemlerin alınmasında ve tedavi planlanmasında önemli rol oynamaktadır. İn-vitro analiz yöntemleri ile taşın tipi saptanabilmektedir fakat her hastada taşı elde etmek mümkün olmamaktadır. Bilgisayarlı tomografi (BT)'de son yıllarda kullanıma giren dual enerji teknolojisi, üriner sistem taşlarının analizini in- vivo olarak yapmayı mümkün kılmıştır. Bu çalışmamızda üriner sistem taşlarının analizinde dual enerji BT (DEBT) ile çıkan sonuçları ve taş tiplerinin idrar Ph, visseral obezite ile ilişkilerini değerlendirmeyi amaçladık. Ekim 2016 - Mart 2017 tarihleri arasında kliniğimize ÜSTH öntanısı ile gelen hastalara tek kaynaklı, hızlı kvp değiştirmeli 128 kesitli Revolution GSI (GE Healthcare; Milwaukee, Wisconsin, ABD) BT cihazı kullanılarak 200 olgunun görüntüleri, iş istasyonu(AW Server) üzerinde değerlendirildi. Hastalara işlemden önce bilgi verilerek, aydınlatılmış onam alındı. İş istasyonu üzerinde taşları etkin atom numarası, HU eğrileri ve materyal baskılma yöntemleriyle analizi yapılarak taşlar kalsiyum oksalat dihidrat, kalsiyum okzalat monohidrat, sistin, ürik asit ve mikst taş şeklinde sınıflandırıldı. Ayrıca iş istasyonu üzerinde hastaların umblikal seviyeden geçen kesitte visseral adipoz doku alanı(VAA) ve subkutanöz adipoz doku alanı(SAA) ölçüldü.Hastaların tetkik çekim tarihinde klinisyenler tarafından istenmiş idrar tetkikinden Ph değeri elde edildi. Çalışmaya dahil edilen 200 hastanın 124'ü erkek (%62), 76'sı kadın (%38) olup, olguların yaşları 18 ile 85 arasında değişmekteydi (Ortalama yaş: 42.57±19.6). DEBT ile hastaların 70'inde (%35) kalsiyum oksalat dihidrat , 38'inda (%19) kalsiyum okzalat monohidrat, 25'inde (%12.5) sistin, 11'inde (%5.5) ürik asit, 8'inde(%4) struvit, 48'inde(%24) ise mikst taş saptandı. Taş tipleri ile VAA ve idrar Ph arasında yapılan istatiksel analizde anlamlı ilişki saptanmadı. Gelişmiş analiz yöntemleri ile birlikte DEBT, üriner taşların analizini yapabilmektedir. Özellikle ürik asit ve sistin taşlarını saptamada DEBT'nin çok üstün olduğu görülmektedir. Kalsiyum fosfat ve kalsiyum okzalat taşlarını saptamadaki başarısı da yüksektir. Limitasyon olarak, DEBT ile kalsiyum oksalat monohidrat-dihidrat gibi taşların subgruplarını ayırt etmede başarısı düşüktür. Sonuç olarak, DEBT ile in-vivo ortamda taş analizi yapıldığında, DEBT'nin tedavinin kişiselleştirilmesine fayda sağlayacaktır.Anahtar Kelimeler: Üriner sistem taş hastalığı; dual enerji, BT, taş analizi, Visseral adipoz doku, Obezite, Ph.

The formation mechanisms and treatments of urinary system stones differ according to biochemical structure. For this reason, determining the type of stone plays an important role in taking preventive measures and planning treatment. Stone type can be determined by in vitro analysis methods but it is not possible to obtain stone in each patient. Dual energy technology, which has been used in computerized tomography (CT) in recent years, has made it possible to analyze the urinary system stones in vivo. In this study, we aimed to evaluate the results of dual energy CT (DEBT) in the analysis of urinary system stones and the relation between stone types and urinary pH, visceral obesity. DECT examinations were performed between October 2016 to March 2017, on 200 patients with urinary stone disease, using with fast KvP interchangeable 128-section Revolution GSI (GE Healthcare; Milwaukee, Wisconsin, USA) .Information was given prior to the illness procedure, and an informed consent was obtained. The stones were classified as calcium oxalate dihydrate, calcium oxalate monohydrate, cystine, uric acid, struvite and mixed stone by analyzing the stones on the workstation with effective atomic number, HU curves and material decomposition methods. In addition, the patient's visceral adipose tissue area (VAA) and subcutaneous adipose tissue area (SAA) were measured at umbilical level on the workstation. Ph values were obtained from the urinalysis requested by the clinicians at the time of examination of the patients. Of the 200 patients included in the study, 124 were males (62%) and 76 were females (38%) and the ages ranged from 18 to 85 years (mean age: 42.57 ± 19.6). ). In all patients, 70 (35%) calcium oxalate dihydrate , 38 (19%) calcium oxalate monohydrate, 25 (12.5%) cystine, 11 (5.5%) uric acid, 8 (4%) struvite and 48 (24%) mixed stones were detected with DECT. There was no statistically significant correlation between stone types and VAA and urine pH. DECT with advanced analysis methods, analysis of urinary stones. It is seen that dual energy computerized tomography is especially superior in detecting uric acid and cystine stones. Also, success in detecting calcium phosphate and calcium oxalate stones is high. As a limitation, the success of dual energy computerized tomography to distinguish subgroups of stones such as calcium oxalate monohydrate-dihydrate is low. In conclusion, dual-energy computed tomography will contribute greatly to the personalization and optimization of treatment with dual-energy computed tomography when stone analysis is performed in-vivo.Key words: Urinary system stone disease; dual-energy CT, Stone analysis, Visceral adipose tissue, Obesity, Ph.