TRT repertuvarında bulunan beş Ankara türküsünün günümüzdeki icrasal değişiklikleri

Abstract

Türk Halk Müziğinde Ankara yöresi, hem saz icrası hem de söz icrası bakımından ustalık isteyen türkülere sahiptir. Ankara yöresi türkülerinin büyük bir kısmını, oyunlu türküler oluşturmaktadır. Ankara yöre kültürünün en önemli önemli dinamiklerinden biri olan Seymenlik kültürü kapsamında, bu icraların yapıldığı görülmektedir. Bu icralar Seymen Meclisleri olarak adlandırılan ortamlarda yapılmaktadır.Çalışmamızda Ankara yöresi türküleri ile ilgili, son dönemde yapılan değişiklikler incelenmiştir. Bu değişikliklerde TRT notası esas alınarak, kıyaslama yapılmıştır. Yörede en çok bilinen ve en sık icra edilen türküler seçilmiş, bu türkülerin her biri 3 - 4 farklı yorumcudan dinlenilmiş, dinlenilen yorumlar notaya alınmış ve analiz edilmiştir. Bu değişikler müzikal, sözel, icrasal ve icranın yapıldığı ortam unsurları ile sınıflandırılmış ve tespit edilmiştir. Eserlerin makamsal yönden bir değişime uğrayıp uğramadığı, ritimsel yönden bir değişim olup olmadığı, sözlerinin değişime uğrayıp uğramadığı ve katma sözler kullanılıp kullanılmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca yorumcular ile görüşülmüş, bu değişiklikleri neden yaptıkları, gelenekteki müzikle ilgili düşüncelerini ve halkın, kendilerinin yorumlarına olan bakış açısı sorulmuştur. Değişikliklerin ne yönde yapıldığı analiz edilerek sunulmuştur. Son bölümde ise bu analizler ışığında değerlendirmeler yapılmıştır.

Ankara folk music includes folk songs which require virtuosity in terms of both performance and song writing. A large majority of Ankara folk music is constituted by folk dance music. These performances are seen and performed in the Seymen culture which is the most important one in Ankara. In this study, the change in folk music was analyzed and compared to the notes of the TRT. The best known and most performed folk songs in that region were chosen. Each of them were listened from 3 or 4 folk singers. The changes were classified and identified according to their music, lyrics and performance. Also an identification was made if each piece of work was changed in the aspect of its music, ryhthm or lyric. In addition, folk singers were asked why the made these changes, what the outlook of the audience is and what they think about their own performances. In the final section, evaluation was made which is based on the analyzes.