Udda farklı akortlar ve transpoze icralar

Abstract

Bu çalışmada, iki farklı fakat birbirine bağlı konu incelenmeye çalışıldı. İlk olarak: udun tellerinin farklı akortları ve bu farklı akortlar kullanılarak, udun rezonansının (tınısının) nasıl daha verimli hale getirilebileceği, . ve . tellerin farklı akordunun, yapılan transpoze icralarda ne gibi faydalar sağlayacağı, ud klavyesi ve porte üzerinde şematik olarak gösterilmeye çalışıldı.İkinci olarak: Türk Müziğinde zihnen yapılan transpozenin, (Zihnen icranın ) udda nasıl yapıldığı, üç temel makam grubu ele alınarak (Çargâh, Rast, Hicaz) gösterilmeye çalışıldı. Örnek makamlar, 12 farklı perdeye (düzene) transpoze edilerek , uda nasıl aktarılıp çalındığını göstermeye yönelik bir çalışma ortaya koyma amaçlandı.Makamları kullanılan perdeler açısından üç gruba ayırdık: 1. Çârgâh grubu, yalnız (T.B) aralıklarını kullananlar. 2. Rast grubu, (T, K, S, B) aralıklarını kullananlar ve 3. Hicaz grubu, (A, T, K, S, B) aralıklarını kullananlar. Bu üç grup diziyi transpoze ederken, ulaşabildiğimiz diğer makam dizilerini de sonunda göstermeye çalıştık. Her grup incelenirken, Makam dizileri önce; ilk portede Bolahenk akorttan, ikinci portede ise; transpoze edilen akorttan yazıldı ve icra ederken gerçekte işitilen sesler verildi. Yine transpoze edilen makam dizisi, ud klavyesi üzerinde, açık tellerin akortları, doğal armonikleri ve baskılı seslerin nerelere denk geldiği gösterildi.Diziler makamın bütün özelliklerini göstermemektedir. Arel sisteminde pek çok makam, dizi olarak aynı olmakla birlikte uygulamada çeşitli farklılıklar sergilemektedir. Bu çalışmada seçilen diziler en çok kullanılan dizilerdir. Bu araştırma H. Sadettin AREL sistemi öngörülerek hazırlanmış olup, ud icrası ile ilgilenen amatör ve/veya profesyonel icracılara kaynak oluşturmayı amaçlamaktadır

In this study, we aimed to investigate two different but interconnected issues. For the first time: different tunings of the strings of the ud and using these different tunings, the most efficient resonance of the oud (timbre) how can be obtained, at transposed playing, . and . strings different tunings, Transposes and transposed playing what the benefits will be exercised in, Schematic representation on the staff of the ud and keyboard were studied.For the second: The transpose of the mind in Turkish music, (mentaly transposition ) how to do on the ud, we tried showing with three main maqams groups (Çargâh, Rast, Hicaz). We transposed that Examples maqams on the 12 different notes and we aimed to reval with this studying ,How to transferred and played on the ud.