Travmaya bağlı stres belirtilerinin psikoloji ve tıp öğrencilerinin kontrol odağı ve dünyaya ilişkin varsayımlar açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin travmatik yaşantıları, dünyaya ilişkin varsayımları ve iç-dış kontrol odağı karşılaştırılmış, özellikle travmatik yaşantı ile kişilerin deneyimlerine bağlı zihinsel temsillerinin boyutunu incelemek amacıyla 300 öğrenci ile araştırma yapılmıştır. Bezmialem Vakıf Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi ve Haliç Üniversitesi'de öğrenim gören 300 öğrenci, psikoloji ve tıp fakültesi öğrencileri olmak üzere iki farklı gruptan oluşmaktadır. Araştırma kapsamında değişkenlerin incelenmesi için katılımcılara Travmatik Yaşantılar Ölçeği, Rotter İç-Dış Kontrol Odağı Ölçeği ve Dünyaya İlişkin Varsayımlar ölçeği uygulanmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre, Travmatik Yaşantılar arttığında Şans ve Kişilerarası Dış Kontrol, Okul Başarısında Dış Kontrol çok zayıf şiddette artmakta, Kendilik Değeri Varsayımı zayıf şiddette İyilik Varsayımı, Adalet Varsayımı, Şans Varsayımı çok zayıf şiddette azalmaktadır. Bununla birlikte, Kontrol odağı değişkenlerinin farklı düzeylerde dünyaya ilişkin varsayımlar ile ilişkili olduğu sonucu elde edilmiştir. Buna göre kişilerin dış kontrol odağının yüksek olması özellikle dünyaya ilişkin varsayımların olumsuza yakın olması şeklinde ilişkilendirilebileceği sonucu elde edilmektedir. Araştırmanın sonuçları özellikle travmaya bağlı stres bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu tanı ve tedavi sürecinde dikkat edilmesi gereken hususların yeniden çerçevelendirilmesi ve sürece katkı sağlaması bakımından önem arz etmektedir. Ayrıca, bu alanda yapılacak önleyici ve koruyucu çalışmalara ışık tutması hedeflenmektedir.Anahtar Kelimeler: Travmatik yaşantılar, dünyaya ilişkin varsayımlar, kontrol odağı

This study focuses on traumatic experiences, World assumptions, and locus of control of university students currently studying in different cities in Turkey. To examine the degree of cognitive and assumptive aspects related to traumatic experiences, 300 students were recruited for the study and requested to fill out self-report measures. The universities which the participants were selected for data collection, were Bezmialem University, Abant Izzet Baysal University, İstanbul University İstanbul Faculty of Medicine and Halic University. Self-report measures used for this study are Traumatic Experiences Checklist (TEC), Rotter Internal and External Locus of Control Scale, and World Assumptions Scale. Based on the results of the study, there is a statistically significant relationship between traumatic experiences and external locus of control areas including School Achievement, Interpersonal relationships, Luck, Self-worthiness. There is a positive relationship between indicated research variables and subtests. Additionally, there is a statistically significant relationship between the subtests of locus of control and World assumptions. With the results of the study, it is expected that reconstructing novel approaches and methods for the treatment of traumatic stress disorder and Posttraumatic Stress Disorder. That is why, the study promises contributive findings which can be used for preventive and protective programs in detail.Key words: Traumatic Experiences, World Assumptions, Locus of Control