Huzurevinde ve ev ortamında yaşayan yaşlıların yaşam doyumlarının ölüm kaygı düzeyine etkisi

Abstract

Huzurevinde ve ev ortamında yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumlarının ölüm kaygı düzeyine etkisini belirlemek amacıyla tanımlayıcı düzende planlanan araştırma, Darülaceze Müessesesinde kalan 60 ve İstanbul ili Şişli ilçesinde ikamet eden 64 olmak üzere toplam 124 yaşlı bireyin katılımıyla gerçekleştirildi. Verilerin analizinde; ortalama, standart sapma, t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi, regresyon analizi ve bonferroni düzeltmeli Mann Whitney U testi kullanıldı. Sonuçlar % 95' lik güven aralığında, anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi. Araştırmadan elde edilen bulgularda, yaşlıların yaşam doyumu puan ortalaması 10,18 ± 3,66 olup, orta düzeyde; ölüm kaygı puan ortalaması 6,70 ± 2,97 olup, orta düzeyde bulundu. Evde ve huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu puanı karşılaştırıldığında ev ortamında yaşayanlardan; cinsiyeti kadın, yaşı 70 ve üzeri, eğitimi ortaokul ve üzeri, geliri yetersiz olan, başka bir seçeneği olsa aile bireyleriyle yaşamak isteyen ve kendi evinde yalnız kalmak isteyen, il sınırları içinde akrabası olan, düzenli ziyaret edilen, ziyaretine çocukları/akrabaları gelen, yaşıtlarından 1-9 kişi ile görüşen, aileyle ilgili kararlarda ara sıra fikri alınan ya da hiç fikri alınmayan, bir protez/yardımcı cihaz kullanma zorunluluğu olan, özbakım ihtiyaçlarını karşılayan, sorunlarını kendi başına ve çevredekilerden yardım alarak çözen, radyo dinleyen/TV izleyen, çevresindekilerle sohbet eden ya da gezen, gazete vb. okuyan, hastalığı olmayan veya bir-iki hastalığı olanların yaşam doyumlarının yüksek olduğu saptandı. Ölüm kaygı puan otalamaları karşılaştırıldığında ev ortamında yaşayanlardan; cinsiyeti kadın, dul/eşinden ayrı, il sınırları içinde akrabası olan, on ve üzeri yaşıtıyla görüşen, akrabaları ve komşuları tarafından ziyaret edilmeyen, aileyle ilgili kararlarda her zaman danışılan, radyo dinleyen/TV izleyenlerin ölüm kaygı düzeylerinin yüksek olduğu saptandı. Evde ve huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu ve ölüm kaygısı puan ortalamaları karşılaştırıldığında, evde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu puan ortalamalarının huzurevindekilerden çok ileri düzeyde anlamlı olduğu; ölüm kaygısı puan ortalamaları arasındaki farkın ise anlamlı olmadığı belirlendi. Evde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu düzeyinin ölüm kaygısı üzerine etkili olmadığı, huzurevinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam doyumu düzeyinin ölüm kaygısı üzerine etkili olduğu saptandı.Anahtar kelimeler: yaşam doyumu, ölüm kaygısı, yaşlı, huzurevi

This descriptive research, the aim of which is to assess the effect of life satisfaction of old persons upon the death anxiety, is completed thanks to the participation of totally 124 old persons consisting of 60 ones from Darülaceze Institute and 64 ones residing in Şişli, the district of İstanbul. The analysis of data is carried out using the average, the standard deviation, the t-test, the Mann-Whitney U test, the Kruskal-Wallis test, the regression analysis and the Bonferroni-adjusted Mann-Whitney U test. The results are computed with a 95% confidence interval and a significance at p<0.05 level. According to the research findings, the point average for the old persons? life satisfaction is 10,18 ± 3,66, corresponding to the medium level; the point average for their death anxiety is 6,70 ± 2,97, corresponding to the medium level as well. Comparing the life satisfaction point of old persons living at home and at a nursing home, it is ascertained that those, living in a home environment, female, at the age of 70 and older, secondary or upper school graduate, having an inadequate income, opting to live with the family members or to live alone at her own house if given other choices, having relatives who resides within the provincial borders, being visited regularly by her children or relatives, keeping in touch with 1-9 people of the same age, being asked her opinion about family matters at times or not at all, in need of using a prosthesis/supportive device, able to meet self-care needs and to overcome the problems on her own or with the help of others, listening to the radio/watching TV, conversing or wandering with others, reading a newspaper, etc., either having no or one or two illness(es), obtain a high life satisfaction. As for the comparison of the point average for their death anxiety, it is found out that those, living in a home environment, female, widow/split up with her husband, having relatives who resides within the provincial borders, keeping in touch with 10 and more people of the same age, not being visited by her relatives or neighbours, being asked her advice about family matters all the time, listening to the radio/watching TV, display high levels of death anxiety. Comparing the point average of life satisfaction and death anxiety for old persons living at home and at a nursing home, it is determined that the point average of life satisfaction for those residing at home shows higher level of significance than those residing at a nursing home; the difference between the point average of their death anxiety, however, is not significant. It is ascertained that the life satisfaction level of old persons living at home has no impact upon the death anxiety, and that the life satisfaction level of old persons living at a nursing home has an impact upon the death anxiety.Keywords: Life satisfaction, death anxiety, old persons, nursing home