Çocuk ürolojisi polikliniğine başvuran, temiz aralıklı kateterizasyon (TAK) yapan hastaların kendinden kontrollü olarak yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada temiz aralıklı kateterizasyon (TAK) uygulayan çocukların özelliklerini belirleme ve yaşam kalitelerini uygulama öncesinde ve sonrasındakarşılaştırma amaçlanmıştır.Araştırma, İstanbul ili Avrupa yakasında bulunan İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi çocuk ürolojisi polikliniğinde Eylül 2012 - Ağustos 2013 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Çalışmanın örneklemini bu polikliniğe muayene için gelen ve araştırmanın yapıldığı tarihlerde TAK yapmasına karar verilen 30 hasta oluşturdu. Araştırma verileri araştırmacı tarafından literatür incelenerek hazırlanmış sosyodemografik özellikleri, TAK kullanımına ve mevcut hastalığa ilişkin bilgileri içeren 48 sorudan oluşan anket formu ve çocukların yaşam kalitesini ölçmek için kullanılan Çocuklarda İdrar İnkontinansına Özgü Yaşam Kalitesi Ölçeği (PinQ) ve çocuklar için Genel Amaçlı Yaşam Kalitesi Ölçeği (PedsQL) kullanılarak oluşturuldu. Çalışmada elde edilen bulguların istatistiksel değerlendirilmesi, bilgisayar ortamında SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 15.0 programı kullanılarak yapıldı.Araştırmaya katılan çocukların %66,7' si (n=20) kız, %33,3' ü (n=10) erkek idi. Çocukların yaş ortalamaları 11,1, boy ortalamaları 129,5 cm, kilo ortalamaları ise 36,9 kg idi. Ailelerin %70,0' ı (n=21) şehir merkezinde yaşamakta olup, %43,3' ünün (n=13) gelir durumları orta gelirdeydi. Annelerin ve babaların eğitim durumları eşit olup %33,3 (n=10) oranla ilkokul idi. Araştırmaya katılan annelerin yaş ortalaması 38,3 yıl, babaların yaş ortalaması ise 41,5 yıl idi. Araştırmaya katılan ailelerin %76,7' si (n=23) anne, baba ve çocuklardan oluşan aileydi ve ailedeki kişi sayıları %46,7 (n=14) beş ve üzeriydi. Araştırmaya katılan çocuklara en çok konan birincil tanı %44,8 (n=13) oranla nörojen mesane/MMC olup ikincil tanı ise %39,0 (n=16) oranla tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonu oldu. Hastaların %46,1' sına (n=30) hastalıkları hakkında bilgiler poliklinikte ağırlıklı olarak doktorlar tarafından verilmişti ve %86,7'si (n=26) bu bilgileri yeterli bulmaktaydı. Araştırmaya katılan çocukların uygulamadan önce %90,0' 2ında (n=27), uygulamadan sonra ise %36,7' sinde (n=11) idrar kaçırma mevcuttu. Çocukların uygulamadan önce %63,3' ünün (n=19), uygulamadan sonra ise %56,7' sinin (n=17) kabızlık sorunu vardı. Çocukların uygulamadan önce %73,3' ünün (n=22), uygulamadan sonra ise %33,3' ünün (n=10) idrar yolu enfeksiyonu vardı. TAK uygulamasından önce ve sonra idrar kaçırmada, idrar yolu enfeksiyonu geçirme durumunda anlamlı derecede azalma vardı (p < 0,001) ancak kabızlık durumundaki değişiklik anlamlı değildi.TAK kullanımına ilişkin özelliklerine bakıldığında ise çocukların uygulamayı %90,0 (n=27) oranla üretral yoldan yapmakta olup, %100' ü TAK eğitimini hemşireden almıştır. TAK uygulamasını %60,0 (n=18) oranla anneler uygulamaktadır.Çocukların günde TAK uygulama sayısı ortalama 6,40 idi. Çocukların tuvalet eğitimi alma yaşları ortalama 2,5 yıl idi.Araştırmaya katılan çocukların yaşam kalitelerini ölçmek amacıyla uygulanan çocuklarda idrar inkontinansına özgü yaşam kalitesi ölçeğinin (PinQ) toplam puanı uygulamadan önce ortalama 48,20, uygulamadan sonra ise ortalama 32,87' dir. Bu oranın 3 ay sonra azalması hastaların yaşam kalitesinin arttığını göstermektedir.Araştırmaya katılan çocukların genel yaşam kalitelerini ölçmek amacıyla uygulanan çocuklar için genel amaçlı yaşam kalitesi ölçeği (PedsQL) puanları incelendiğinde ise uygulama öncesi ortalama 58,77 iken uygulama sonrası ortalama 67,43 idi. Bu toplam puan ortalamasının artmış olması TAK uygulamasından sonra yaşam kalitesinin arttığını göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Çocuklarda Yaşam Kalitesi, TAK, Üriner Enfeksiyon ve İnkontinans3

In this study, aim was to determine the characteristics of children who underwent Clean intermittent catheterization (CIC) and to compare life quality before and following the procedure.Study was carried out in Istanbul University, Istanbul Medical Faculty, Pediatric urology outpatient clinic, which is located in European side of Istanbul, between September 2002 and August 2013. Sampling of the study consisted of 30 patients who admitted to this outpatient clinic and underwent CIC during time of the study. Study data were created by using socio-demographic characteristics, a questionnaire consisting 48 questions on CIC use and present disease, continence-specific pediatric quality-of-life measurement tool (PinQ) and Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL), all prepared by the researcher who examined the literature. Statistical evaluation of the data obtained in this study was done using SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 15.0 program.Of the participant children, 66.7% (n=20) were girls and 33.5% (n=10) were boys. Average age of the children was 11.1 years, average height was 129.5 cm and average weight was 36.9 kg. Seventy per cent (n=21) of the families lived in city center and 43.3 (n=13) had moderate income. Parents had equal educational status and 33.3% were primary school graduate. Average age of the participant mothers was 38,37 and that of fathers was 41,57. 76.7% (n=23) of the participant families were consisted of mother, father and children and in 46.7% (n=14) number of family members was five and above.Most common primary diagnosis of the participant children was neurogenic bladder/MMC with rate of 44.8% (n=13), followed by recurrent urinary system infection in 39% (n=16 of the cases. Information on disease was given mainly by physicians to 46.1% (n=30) of the patients and 86.7% (n=26) of the patients found this information adequate. Urinary incontinence was present in 90.0% (n=27) of the participant children prior to procedure and in 36.7% (n=11), incontinence was evident 4following procedure. Constipation problem was present in 63.3% (n=19) of the children prior to procedure and 56.7% (n=17) suffered it following procedure. Urinary tract infection was present in 73.3% (n=22) of the children prior to procedure and 33,3.7% (n=10) suffered it following procedure. Urinary incontinence and urinary tract infection status decreased significantly prior to and after CIC procedure (p<0,001), however, constipation did not change.When the characteristics regarding CIC use were considered, 90,0% (n=27) of the children performed the procedure through urethra and 100 % took the CIC instructions from nurse. CIC was done by mothers in 60.0% (n=18) of the cases. Average number of CIC procedures was 6.40 daily. Toilet training age was 2.5 years in average. Total score of continence-specific pediatric quality-of-life measurement tool (PinQ) prior to procedure was 48,20 in average and it was 32,87 following procedure. Decrease of this rate 3 months later suggests that life quality of these patients improved.Average score of Pediatric Quality of Life Inventory (PedsQL), which was used for measuring general quality of life in children, was 58,77 prior to procedure and 67,43 following procedure. Increase in this total score indicates that quality of life is improved following CIC procedure. Key Words: Quality of Life Children, CIC, Urinary Infection and Incontinence