İstanbul`un kaybolan kültürlerinin izinde Tarihi Yarımada`daki Pagan tapınakları için restitüsyon önerisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Tarihi Yarımada'nın kaybolan kültürlerinin izini sürerken,Sarayburnu'nda kurulmuş olan Byzas kentine ait tapınakların yenidenkurgulanabilmesi için bir restitüsyon denemesi ortaya çıkarmaktır.İlk olarak, Tarihi Yarımada'nın fiziki özelikleri irdelenmiş, Prehistorik veProtohistorik dönemlerden başlayarak geçirmiş olduğu sosyo-kültürel değişimlerve buna paralel olarak gelişen inanç sistemi araştırılmıştır. Çok tanrılı inanışlarageçiş döneminde biçim değiştiren tapınak yapısının da gelişim süreci aynısüreklilik içinde ortaya konmuş, tapınakların kent içindeki konumları ve biçimselgelişimleri irdelenmiştir.Byzas kentinde görülen inanışın Doğu Ege mitolojisine bağlı olarak geliştiği gözönüne alınarak, bölgede Doğu Ege panteonu içinde yer alan hangi tanrılarıntapınım görmüş olabileceği çeşitli harita ve belgeler ışığında ortaya konmuştur. Butanrılara ait tapınak yapılarının biçimsel analizleri için, Byzas kentinin kurulduğuSarayburnu ile sosyo-kültürel ve coğrafi açıdan benzerlik içinde olan Doğu Egekıyılarındaki kentlerde söz konusu tanrılara ait tapınak yapıları hem kent içimdekikonumlandırılışları hem de biçimsel özelikleri açısından irdelenmiştir.Yapılan bu araştırmalar neticesinde Doğu Ege kıyı kentleri boyunca irdelenentapınak yapılarının mimari verilerini yansıtan istatistiksel birer analiz çizelgesioluşturulmuştur. Bu veriler ışığında Byzas kentine ait Zeus, Hera, Athena,Artemis, Apollon, Aphrodite ve Pseidon tapınakları için birer restitüsyon denemesioluşturulmuş, plan ve üç boyutlu modellemeler çizilmiştir.

The aim of this study is to constitute a restitution suggestion for the temples thathad belonged to Byzas city, established in Sarayburnu, while looking for the marksof lost cultural values of Istanbul.For the first step, pysical properties of Historical Peninsula are studied, socioculturalalterations that have ben seen on the land and the religion system that isalso changed in a aparellel way to theese are researched. Also the developmentperiod of the temples that has ben reformed during the changes of religions areexplored by the same sense of continuity, locatins of the temples in city and formalcharacteristics of them are marked out.By considering that the religion seen in Byzas city takes origin from the mithologyof West Eagen area, which gods in W.Eagen pantheon may have been worshipedin the land is put out by the light of some maps and other evidences. In order toanalyse the formations of the temples that belong to theese gods, temples of themin West Eagen cities thet have similar physical and socio-cultural properties withByzas are interpreted both in the meaning of the location the temples n cities andarchitectural specialities on the buildings.As the result of theese studies, a ststitical analyse table is constitued that showarchitectural datas abaout the temples researched throughout the West Eagen shorecities. By the light of theese informations a restitution try is prapared for each ofZeus, Hera, Athena, Apollon, Artemis, Aphrodite adn Poseidon temles that takeplace in Byzas at Sarayburnu, plans and three dimentoned models are drown fortheese temples.