Sosyal yapılarda engellilere yönelik tasarım prensipleri ve örnek proje üzerinden incelenmesi

Abstract

Engelliler, bulundukları birçok mekânda ihtiyaçları doğrultusunda birtakım sorunlarla karşılaşmakta ve bu sorunlar onların yaşamını normal bireylere göre daha zor kılmaktadır. Bunun nedeni mekânlar tasarlanırken standart insanın öncelikli olarak ele alınmış olmasıdır. Bu mekânlar, içinde engelli bireylerin de yaşadığı gerçeği göz ardı edilerek tasarlandığı sürece, toplum içerisinde ayrıştırmalar meydana gelmektedir. Dolayısıyla günlük yaşam içerisinde birlikte bulunulan sosyal yaşam alanları tasarlanırken onların ihtiyaçlarını gerçekten karşılayacak nitelikte olmalıdır. Sosyal yaşam, engelsiz bir birey için ne kadar önem taşıyorsa engelli bir birey için de o kadar önem taşır.Farklı engel türlerine sahip kişiler, toplumda kendini ifade edebilme zorluğu yaşamaktadır. Dünya geneline baktığımız zaman her ne kadar belirli yasalar ve yönetmeliklerle koruma altına alınmış gibi görünseler de gelişmiş ülkelerde bile çevresel kararlarda yeterince temsil edilememektedir. Her normal bireyin arzu ettiği şekilde sosyal yaşam içerisinde tatil ihtiyacı duyan engelli bireyler için tasarlanmış özel tatil köyleri bulunmamakla birlikte, mevcut tatil köylerinde de engelli bireylerin ihtiyaç duydukları olanaklar olması gerektiği gibi sağlanamamaktadır. Dolayısıyla hayatın her alanında bizlerle birlikte bulunan engelli bireylerin standartları göz önünde bulundurularak, tasarım prensipleri uygulanmalıdır.Bu çalışmada, sosyal yapılara yönelik tasarım prensipleri ve engellilerin sorunları doğrultusunda yapılması gereken mimari düzenlemeler anlatılmıştır. Ayrıca İSTADER tarafından geliştirilen Engelsiz Tatil Köyü Projesi ele alınarak incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Engelli, Engelli Sorunları, Sosyal Yapıların Tasarım Prensipleri, Mekânsal Düzenlemeler.

Disabled, come across many problems in most spaces they are in, also these problems effect their lives and make it more difficult. This is because the spaces are designed for standard human being needs. As long as these spaces are designed despite the fact that people with disabilities also live in these areas, separations within the community will occur. Therefore, the design of social areas with daily life must be able to meet their needs and challenges. For disabled people social life from the point of an individual is as important as normal peoplePeople with different disabilities have difficulty expressing theirself in society. Even if disabled globally appear to be under the protection of specific laws and regulations, they can not be adequately represented even in developed countries in respect to environmental decisions. Just like normal individuals disabled need holidays in socail life, but as there is no disabled friendly hotels there is also no hotels designed for disabled people. Therefore, while implementing social areas in the current society, design principles should be applied that takes account of the disability standards.In this study, social design principles and architectural arrangements in accordance with problems of disabled people are described. In addition, a sample from İSTADER, Disable friendly Holiday Village Project is investigated and examined.Keywords: Disabled, Disabled Problems, Design Principles of Social Structures, Space Organization.