Modern bir barınma sorunsalı: Dünyada ve Türkiye`de ev-olmayanlar

Abstract

Bu çalışma, mevcut konut rejiminin eleştirisi için özgün kavramsal çerçevelere ihtiyaç duyulduğu fikrine dayanmaktadır. Konut tartışmalarının kat edilmiş güzergahlarının pek çoğu güncel konut rejiminin özgül şartlarını anlamaktan uzaktır. Dolayısıyla çalışmada bu olası kavramsal çerçevelerden birisi oluşturulmaya çalışılmıştır. Kavramsal çözümleme günümüz konut rejiminin barınmayı kapitalist ekonominin yapılandırıcı bir unsuru olarak aşırı derecede regüle edilmiş, fazlasıyla profesyonelleşmiş bir iş kolu ürününe ve metaya dönüştürdüğü fikrini ve bu fikrin barınma ihtiyacının sadece konut üretimi ile giderilmesi gerektiğine ikna olmuş bir toplumsallıkla desteklenmekte ve sürdürülmekte olduğu gerçekliğini temel almaktadır. Çalışmanın iddiası şudur ki konut ve ev kavramlarına dair inşa edilmiş olan normatif zihin dünyası neyin ev olmadığının tespiti üzerinden sürdürülebilmekte ve meşrulaştırılmaktadır.Buna bağlı olarak, çalışmada normatif konut rejiminin ve bunu sahiplenen kitlelerin belirgin barınma pratiklerini dışlama ve kriminalize etme biçimleri incelenmektedir. Bu pratiklerin tümü metin içerisinde ev-olmayanlar olarak kavramsallaştırılmıştır. Çalışma içerisinde konut kavramında vücut bulan ailesel, yerleşik, elverişli ve yasal niteliklerini taşımayan pek çok barınma pratiği, inşa edilmiş bu nitelikleri yapı-söküme, ihlale uğratma becerisi ve doğrudan reddi üzerinden incelenmiştir. Çalışmanın ana odaklarından birisi konut rejiminin baskın hegemonyasına rağmen bu rejimin dışarısında yer alan bir barınma pratikleri setinin çoğul ve yaygın bir şekilde mevcut olduğudur. Üstelik dışlanan ve kriminalize edilen tüm bu pratikler bütününün barınma kavramını anlamlı bir çerçevede sorunsallaştırabilmek için işlevsel olduğu da metin içerisinde çözümlenmeye çalışılmıştır.Çalışmada öncelikli olarak ev-olmayanlar başlığı altında ailesellik, yerleşiklik, elverişlilik ve yasallık ekseninde barınma rejiminden dışlanan pratikler incelenmiştir. Ardından kategorik olarak ev-olmayan bir pratik olarak evsizlik üzerine detaylı bir kavramsal tartışma sunulmaktadır. Her iki bölüm de konut rejimi ve evsizliğe dair güncel paradigmayı en kapsamlı düzeyde deneyimleyen Anglosakson coğrafya temel alınarak incelenmiştir. Çalışmanın sonunda ise ortaya konan kavramsal çerçeve üzerinden Türkiye değerlendirilmiş, Türkiye'de ev-olmayanların ve evsizlik pratiklerinin Anglosakson coğrafya üzerinden yapılan inceleme ile benzerliklerine ve farklılıklarına değinilmiştir.

This study is based on the idea that distinctive conceptual frameworks are needed for the critique of existing housing regime. Many of the routes covered by the housing debate are far from understanding the specific conditions of the current housing regime. Therefore, one of these prospective conceptual frameworks is presented in this study.The conceptual analysis is based on the idea that today's housing regime has transformed dwelling practices into a highly regulated, extremely professionalized commodity production line as a constructive element of the capitalist economy. This regime is sustained by a society convinced that housing needs must be met only by housing production. This study claims that the normative mindset constructed by concepts of housing and home can exist and be legitimized only by determining what is not a home.Accordingly, this study examines the ways of exclusion and criminalization of specific dwelling practices by novel housing regime and masses that embrace it. These practices are conceptualized as non-homes within this text. A number of dwelling practices devoid of the qualities such as familial, sedentary, adequate and legal have been examined through the ability of them to deconstruct, violate and directly reject normativity. Despite the hegemony of the housing regime, the set of housing practices aside from it are plural, widespread and functional for problematizing the concept of housing in a meaningful context.This study primarily examines excluded practices on the axis of familiality, sedentarity, adequacy and legality under the title of non-homes. Then, as a categorical non-home practice, a detailed conceptual discussion on homelessness follows. Both chapters are examined through Anglo-Saxon geography where the current paradigm of housing regime and homelessness is experienced at the most comprehensive level. The study is concluded with a review of the non-homes and homelessness practices in Turkey within the evaluated conceptual framework.