Acil yardım, kurtarma ve müdahale çalışanlarının tükenmişlik sendromu ve tükenmişlik sendromuna etki eden faktörler üzerine bir çalışma (Trabzon ili örneği)

Abstract

Afetlerin kişilerde travmatik etki yaratmasına bağlı olarak arama kurtarma personelleri yaptıkları işin gereği tükenmişlik sendromu gibi daha birçok mesleki riskler ile karşılaşmaktadır. Personellerin karşılaştığı bu riskler gerek çalışma performansına gerekse iş verimliliğine etki etmesi kaçınılmazdır. Tam olarak bu noktada çalışmanın gereksinimi ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Trabzon ili merkez ilçesindeki acil yardım, kurtarma ve müdahale çalışanlarının tükenmişlik durumları ve tükenmişliğe etki eden faktörlerin araştırılarak tükenmişlik durumlarını belirlemektir. Araştırmanın verileri Canan ERGİN tarafından 1992 yılında `Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlanması` isimli çalışmasında geliştirdiği toplam 22 sorudan oluşan `Maslach Tükenmişlik Ölçeği` formu kullanılarak toplanmıştır. Anket formu içerisindeki 22 soruda, duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı eksikliği olmak üzere üç alt konu bulunmaktadır. Araştırmaya dâhil edilen katılımcıların tükenmişlik düzeyi puan ortalamaları 2,78±0,617 olarak bulunmuştur. Tablo 4.5'deki skalaya göre 2,78'lik puan ortalaması orta seviye olarak kabul edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilen katılımcıların Maslach tükenmişlik ölçeğinin 3 alt başlıklarına göre puan ortalamaları değerlendirildiğinde, duygusal tükenme düzeyi puan ortalamaları 2,68±0,787, duyarsızlaşma düzeyi puan ortalamaları 2,40±0,780, kişisel başarı eksikliği düzeyi puan ortalamaları 3,64±0,496 olarak bulunmuştur. Katılımcıların duygusal tükenme düzeyleri, duyarsızlaşma düzeyleri ve kişisel başarı eksikliği düzeyleri orta seviyede olduğu görülmüştür. Genel olarak personellerin ruh sağlığını korumak ve gelişimini gözlemlemek adına düzenli olarak psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetleri verilmesi yararlı olacağı önerilmektedir.

Due to the traumatic impact of disasters, search and rescue personnel face many occupational risks such as burnout syndrome due to the work they are doing. It is inevitable that the risks faced by the personnel affect the work performance and work efficiency. At this point, the necessity of this study is revealed. The aim of this study is to determine the burnout status of the emergency, rescue and intervention workers in the central district of Trabzon and to determine their burnout status by investigating the factors affecting burnout. The data of the study were collected by using 'Maslach Burnout Scale', consisting of 22 questions, which was developed by Canan Ergin in 1992 in her study 'Adaptation of Burnout and Maslach Burnout Scale in Doctors and Nurses'. The 22 questions in the questionnaire include three sub-topics: emotional burnout, depersonalization and lack of personal success. The average burnout level of the participants included in the study was found to be 2.78 ± 0.617. The average score of 2,78 according to the scale in Table 4.5 was accepted as intermediate level. When the average scores of the participants included in the study were evaluated according to the 3 sub-headings of the Maslach Burnout Scale, the average of emotional exhaustion was found as 2.68 ± 0.787, the level of depersonalization was found as 2.40 ± 0.780, and the average score of lack of personal success was found as 3.64 ± 0.496. Emotional burnout levels, depersonalization levels and lack of personal success levels of the participants were found to be moderate. In general, it is suggested that regular counseling and guidance services are going to be beneficial in order to protect the mental health of the personnel and to observe their development.