Çamdere ofiyolitik karışığı (Demirözü-Bayburt) içindeki bazik kayaçların jeokimyasal ve izotopik özellikleri
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
Sakarya Zonu doğusundaki Çamdere (Bayburt) yöresi, Geç Karbonifer-Permiyençökellerinin yüzeylediği iki lokasyondan biridir. 'Çamdere Ofiyolitik Karışığı' olarakadlandırılan tektono-sedimanter birim, bloklar halinde mermer, kireçtaşı, kumtaşı, bazalt,dolerit, gabro, meta-bazalt, meta-gabro gibi farklı çökelme ve tektonik ortamlarıkarakterize eden litolojiler içermektedir. Meta-bazit ve metamorfize olmamış mafik bloklarolmak üzere iki grup altında toplanan bazik magmatik kayaçlar, jeokimyasal ve Sr, Nd, Pbizotop oranları açısından incelenmişlerdir.Her iki gruba ait kayaçlar bazik-ortaç bir kimyasal bileşime sahiptir (SiO2 = 44.0-56.6 % ağ.). Mafik bloklara ait örnekler toleyit karakterli, meta-bazitler ise düşük, orta veyüksek K2O içerikleri ile toleyitten şoşonitiğe kadar giden bir dağılım sergilemektedirler.Meta-bazitler La'dan Eu'ya doğru zenginleşme derecesi gittikçe azalan hafif nadir toprak Velement (HNTE) ve yaklaşık yatay konumlu ağır nadir toprak element (ANTE) profillerigösterirken (LaN/YbN = 4.55 - 29.01), mafik bloklara ait örnekler OOSB'ye paralel veyataya yakın profiller sunmaktadırlar (LaN/YbN =1.44 - 2.19). Yitimle ilişkili kayaçlardaolduğu gibi, her iki gruba ait kayaçlar büyük iyon yarıçaplı element (BİYE) zenginleşmesive negatif Nb-Ta-Ti anomalisi sunarlar. Ancak bu zenginleşme ve anomali derecesimafiklerde daha zayıf veya nötr olarak gözlenir. Meta-bazitler pozitif ve negatif Pb ve Panomalileri sunarken, mafikler genellikle negatif Pb ve P anomalileri sunarlar. Genellikledüşük MgO (<6.5 % ağ.), Cr (<250 ppm) ve Ni (<150 ppm) konsantrasyonları ve düşükMg-numarası (<60), örneklerin manto kaynağı ile dengeli bir bileşime sahip olmadığınıgöstermektedir. Kısmen düşük radyojenik 87Sr/86Sr(t) oranları (0.704335−0.706227), ortapozitif ԐNd(t) değerleri (+2.7 − +6.4) ve kuzey yarı küre referans çizgisi (KYRÇ)'ninhemen üzerine çıkan Pb izotop oranları, kıtasal malzemeler veya zenginleşmiş manto II(ZM II) tarafından modifiye edilmiş bir manto kaynağına işaret etmektedir.Kayaçların jeokimyasal özellikleri yitimle ilişkili ortamlarda oluştuklarını veyaoluştuktan sonra yitim ilişkili solüsyonlarla etkileşime girdiklerini göstermektedir. Ancaktektonik ortam diyagramlarında yitim zonu solüsyonlarının katkısı çok belirgin olarakortaya çıkmamaktadır. Bu diyagramlarda meta-bazitler kıta içi bazalt, kalk-alkali bazalt veada yayı toleyiti, metamorfize olmamış mafik kayaçlar ise normal okyanus ortası sırtıbazaltı (N-OOSB) gibi yitimden uzak tektonik ortamlarda toplanmaktadırlar.Anahtar Kelimeler: Çamdere-Bayburt, Jeokimya, Meta-bazit, Ofiyolitik melanj,Radyojenik izotop, Tektonik ortam Çamdere (Bayburt) area in the eastern Sakarya Zone is one of the two locationswhere the Late Carboniferous-Early Permian sedimentary rocks are cropped out. The unit,named the 'Çamdere Ophiolitic Melange' contains blocks of various lithologies, such asmarble, limestone, sandstone, basalt, dolerite, gabbro, meta-basalt, meta-gabbro, whichcharacterize distinct sedimentary and tectonic settings. Basic igneous rocks in the unit,which are divided in the two subgroups: meta-basites and unmetamorphized mafites, areinvestigated in terms of their geochemical features and Sr, Nd, Pb isotope ratios.The rocks of both the groups have a basic-intermediate geochemical composition(SiO2 = 44.0-56.6 wt. %). The samples from the mafic blocks are tholeiite in character,whereas those from the meta-basites with their low, medium and high K2O contents VIIdisplay a compositional range from tholeiite to soshonite. The meta-basites show light rareearth elelement (LREE) patterns inclined slightly to the right and almost horizontal heavyrare earth element (HREE) patterns (LaN/YbN = 4.55 - 29.01). As to the mafic rocks, theydisplay mid ocean ridge basalt (MORB)-parallel, flat and slightly LREE enriched patterns(LaN/YbN = 1.44 - 2.19). The samples from both the groups show large ion lithophileelement (LILE) enrichments and negative Nb-Ta-Ti anomalies. However, the degrees ofenrichments and negative anomalies are weaker in the samples of the unmetamorphosedmafic blocks. The meta-basites show positive and negative Pb and P anomalies, whereassamples from the mafic blocks commonly present negative Pb and P anomalies. In general,the samples have low MgO (<6.5 wt. %), Cr (<250 ppm) and Ni (<150 ppm) contents andlow Mg-numbers (<60), indicating that the samples have not a geochemical compositionequilibrium with their mantle source. Partly low radiogenic 87Sr/86Sr(t) ratios(0.704335−0.706227), medium positive ԐNd(t) values (+2.7 − +6.4) and Pb isotope ratios,which plot slightly above the Northern Hemisphere Referans Line (NHRL), point to amantle source modified by crustal rocks or contribution from Enriched Mantle II (EM II)reservoir.Geochemical features of the rocks refer to the formation above a subduction zoneor interaction with solutions from the subduction zone. However this subduction feature ofthe rocks are not exposed obviously in the tectonic setting discrimination diagrams. Inthese diagrams, the meta-basites are scattered on the fields of within plate basalt, calcalkalibasalt and island arc tholeite, whereas unmetamorphosed mafic rocks plot in theMORB field, that all are away from the subduction zone.Key Words: Çamdere-Bayburt, Geochemistry, Meta-basite, Ophiolitic melange,Radiogenic isotope, Tectonic setting
Collections