Ratlarda cisplatinin neden olduğu DNA hasarı, nefrotoksisite ve bazı biyokimyasal parametreler üzerine Rhododendron luteum ekstraktının koruyucu etkisinin araştırılması

Abstract

Kanser karmaşık bir hastalık profiline sahip dünya çapındaki en büyük halk sağlığı sorunlarından biridir. Bu hastalığa karşı birçok tedavi yöntemi kullanılmasına rağmen insan sağlığını tehdit eden nedenler arasında olma özelliğini muhafaza etmektedir. Kullanılan tedavi yöntemlerinden biri olan kemoterapide birçok ilaç kullanılmaktadır ve bu ilaçlardan biri de cisplatindir. Yapılan çalışmalarda cisplatinin kanser hücrelerinin çoğalmasını engellerken aynı zamanda sağlıklı hücreleri de etkileyerek birçok yan etkiye sebep olduğu bildirilmiştir. Cisplatin kullanımının yan etkileri özellikle reaktif oksijen türlerine (ROS) atfedilmekte olup bu yan etkilere karşı koruyucu yeni yaklaşımlar geliştirilmektedir. Bu amaç doğrultusunda antioksidan maddeler ile cisplatinin birlikte kullanımının olduğu birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada, ratlarda cisplatine bağlı olarak oluşan DNA hasarı, oksidatif stres artışı, apoptoz, inflamasyon ve nefrotoksisite gibi hasarlara karşı Rhododendron luteum yaprak ekstraktının koruyucu etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Cisplatin kaynaklı nefrotoksisite modeli Wistar Albino türü dişi sıçanlarla oluşturulmuş olup sıçanlar rastgele 5 farklı gruba (n=6; kontrol grubu, dimetil sülfoksit (DMSO) grubu, cisplatin grubu, 12,5 mg/kg Rhododendron luteum tedavi grubu ve 25 mg/kg Rhododendron luteum tedavi grubu) ayrıldı. Kontrol grubuna 6 gün 0,5 ml'lik serum fizyolojik, çözücü grubuna 6 gün 0,5 ml'lik DMSO, cisplatin grubuna 1. gün tek doz 7,5 mg/kg'lık cisplatin ve 5 gün 0,5 ml'lik serum fizyolojik, tedavi gruplarına ise 1. gün 7,5 mg/kg'lık cisplatin ve 5 gün 0,5 ml'lik Rhododendron luteum ekstraktı (12,5 mg/kg ve 25 mg/kg) intraperitoneal olarak verildi ve ratlar 7. günde sakrifiye edildi. Böbrek dokusunda ve kanda; malondialdehit (MDA), toplam antioksidan kapasite (TAS), toplam oksidan kapasite (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ), süperoksit dismutaz (SOD), Kaspaz-3, tümör nekroz faktör-alfa (TNF-α), glutatyon (GSH), 8-hidroksi-2'-deoksiguanozin (8-OHdG) düzeyleri ölçüldü ve böbrek dokusunun histopatolojik değerlendirmesi yapıldı. Böbrek doku örneklerinde tedavi grubunun cisplatin grubuna göre MDA, TOS, OSİ, Kaspaz-3, TNF-α, 8-OHdG anlamlı düzeyde azalırken (p<0.05), GSH seviyelerinin anlamlı düzeyde arttığı gözlemlendi (p<0.05). Serum örneklerinde MDA, TOS, OSİ, TNF-α seviyeleri anlamlı düzeyde azalırken (p<0.05) GSH ve TAS seviyeleri anlamlı düzeyde arttığı gözlemlendi (p<0.05). Histopatolojik incelemede ise tedavi gruplarının cisplatin grubuna kıyasla hasar skorunu azalttığı gözlemlendi. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda cisplatinin ratlarda nefrotoksisiteye neden olduğu ve oluşan bu toksisite üzerine Rhododendron luteum'un koruyucu etkilerinin olduğu gözlemlenmiştir.

Cancer is one of the largest public health problems worldwide with a complex disease profile. Although many treatment methods are used against this disease, it remains among the causes that threaten human health. There are many drugs in chemotherapy, one of the treatment methods used, and one of these drugs is cisplatin. Studies have reported that while cisplatin prevents the proliferation of cancer cells, it also affects healthy cells and causes many side effects. Side effects of cisplatin use are especially attributed to reactive oxygen species (ROS), and new approaches are being developed to protect against these side effects. For this purpose, there are many studies in which antioxidant substances and cisplatin are used together. In this study, it was aimed to investigate the protective effect of Rhododendron luteum leaf extract against damages such as DNA damage, oxidative stress increase, apoptosis, inflammation and nephrotoxicity caused by cisplatin in rats. Cisplatin-induced nephrotoxicity model was created with female Wistar Albino rats, and the rats were randomly assigned to 5 different groups (n = 6; control group, dimethyl sulfoxide (DMSO) group, cisplatin group, 12.5 mg / kg Rhododendron luteum treatment group and 25 mg / kg Rhododendron luteum treatment group). 0.5 ml saline solution for 6 days, 0.5 ml DMSO for 6 days for the control group, 7.5 mg / kg cisplatin for the first day and 0.5 ml for 5 days for the cisplatin group. Saline was administered to the treatment groups intraperitoneally, 7.5 mg / kg cisplatin on the first day and 0.5 ml Rhododendron luteum extract (12.5 mg / kg-25 mg / kg) for 5 days was sacrificed in the day. In kidney tissue and blood; malondialdehyde (MDA), total antioxidant capacity (TAS), total oxidant capacity (TOS), oxidative stress index (OSI), superoxide dismutase (SOD), Caspase-3, tumor necrosis factor-alpha (TNF-α), glutathione (GSH), 8-hydroxy-2'-deoxyguanosine (8-OHdG) levels were measured and histopathological evaluation of the kidney tissue was made. MDA, TOS, OSI, Caspase-3, TNF-α, 8-OHdG significantly decreased (p <0.05), while GSH levels increased significantly (p <0.05). In serum samples, while MDA, TOS, OSI, TNF-α levels decreased significantly (p <0.05), GSH and TAS levels increased significantly (p <0.05). In histopathological examination, it was observed that the treatment groups decreased the damage score compared to the cisplatin group. According to the results, it was observed that cisplatin caused nephrotoxicity in rats and Rhododendron luteum had protective effects on this toxicity.