Orta ve Batı Karadeniz sularından yakalanan ticari öneme sahip bazı balık türlerinde ağır metal birikiminin değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Orta ve Batı Karadeniz sahil şeridinden yakalanan Mullus barbatus, Pomatomus saltatrix, Engraulis encrasicolus, Trachurus trachurus, Merlangius merlangus, Sarda sarda, Belone belone ve Alosa alosa türlerinin kas ve karaciğer dokularındaki ağır metal birikimleri (Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Pb, Ni ve Zn) incelenmiştir. Analiz edilen balıklarda ağır metal birikimleri ppm olarak kas dokuda; Cd: 0.05-0.4, Co: 0.007-0.06, Cr: 0.02-0.43, Cu: 0.92-4.13, Fe: 2.0-54.1, Mn: 0.006-1.26, Ni: 0.13-3.74, Pb: 0.25-4.61, Zn: 3.47-32.1, karaciğerde; Cd: 0.06-0.65, Co: 0.03-0.35, Cr: 0.04-0.45, Cu: 2.10-9.13, Fe: 17.4-186, Mn: 0.44-2.51, Ni: 0.43-6.19, Pb: 0.41-5.21, Zn: 10.2-37.9 şeklinde bulunmuştur. Karaciğerdeki ağır metal birikimi kas dokusuna göre daha yüksek bulunmuştur. Balıkların yenilebilir kas dokularındaki hesaplanan düzeyler insan tüketimi için önerilen Tolore Edilebilir Günlük (TGA) ve Haftalık (THA) alımlarla kıyaslandığında bu değerlerin çok altında olduğu görülmüştür. Dolayısıyla analiz edilen balıklar, bölgeler ve çalışmanın yapıldığı zaman açısından değerlendirildiğinde yenilebilir kas dokudaki düzeylerin insan beslenmesinde metal kirliliği bakımından herhangi bir risk oluşturmadığı söylenebilir.

This study examined the heavy metal levels (Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Pb, Ni and Zn) in liver and muscle tissues of Mullus barbatus, Pomatomus saltatrix, Engraulis encrasicolus, Trachurus trachurus, Merlangius merlangus, Sarda sarda, Belone belone ve Alosa alosa from Middle and Western Black Sea. The heavy metal levels in tissue of the examined fish were determined as ppm; Cd: 0.05-0.4, Co: 0.007-0.06, Cr: 0.02-0.43, Cu: 0.92-4.13, Fe: 2.0-54.1, Mn: 0.006-1.26, Ni: 0.13-3.74, Pb: 0.25-4.61, Zn: 3.47-32.1 for muscles, Cd: 0.06-0.65, Co: 0.03-0.35, Cr: 0.04-0.45, Cu: 2.10-9.13, Fe: 17.4-186, Mn: 0.44-2.51, Ni: 0.43-6.19, Pb: 0.41-5.21, Zn: 10.2-37.9 for livers. The levels of examined heavy metals were higher in the liver than the muscle tissues. Heavy metal accumulations in the edible muscle tissue of fish were compared with Provisional Tolerable Daily Intakes (PTDI) and Provisional Tolerable Weekly Intakes (PTDWI) values for human consumption, and these values were found to be well below. Consequently, fish samples were evaluated in terms of the time of the study and the region, levels of metal accumulation in edible muscle tissue may not negative influence for human health.