Atatürk ve İnönü dönemi Giresun`da ikstisadi hayat (1923-1950)

Abstract

Bu araştırmanın amacı; Atatürk ve İnönü dönemlerinde, Türkiye'de başlatılan iktisadi kalkınma hamlelerinin Giresun üzerindeki yansımalarını ve 1923 öncesi yıllara da değinerek Giresun'da meydana gelen iktisadi değişimi ortaya koymaktır. Cumhuriyet'in ilk yılları Türkiye'de toparlanma ve hızlı kalkınma sürecinin başladığı bir dönem olmuştur. Türkiye bir tarım ülkesiydi, bu nedenle öncelikli olarak üreticinin durumunun düzeltilmesine, üretimin kalitesinin arttırılmasına ve buna paralel olarak sanayileşmenin sağlanmasına çalışılmıştır. Uygulanan iktisadi hamleler ile Türkiye kendi buğdayını, şekerini, çimentosunu, kumaşını üretmeye başlamıştır. İnönü döneminde ise Türkiye, İkinci Dünya Savaşı'na girmemesine rağmen savaşın etkilerini ciddi bir şekilde yaşamış ve iktisadi bir bunalım yaşamıştır. Bu dönemde uygulanan iktisadi politika savaşın olumsuzluklarını en aza indirmeye yönelik olmuştur. Atatürk döneminde üretimin arttırılması ve kalitenin geliştirilmesi doğrultusunda Giresun'da halkın en önemli geçim kaynağı olan fındıkta imar seferberliğine ve kooperatifleşmeye önem verildi. İnönü döneminde ise fındığa alternatif bir mahsulün Giresun'a yerleştirilmesi için ziraat seferberliği başlatılmıştır. Devletin tüm teşviklerine rağmen Giresun'da alternatif bir mahsul yerleştirilememiş, sanayi ise küçük yatırımlar dışında, sadece fındığın işlenmesi ile sınırlı kalmıştır. Bu araştırma sonucunda, 1923-1950 yılları arasında Giresun'un iktisadi kalkınma hızının çok düşük olduğu ve halkın güçlükle geçimini sağladığı görülmektedir. Genelden özele inilerek ve kronoloji esas alınarak yapılan bu araştırma da Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Belgeleri ile yerel kaynaklardan yararlanılmış ve istatistiki bilgilerle desteklenmiştir.Anahtar kelimeler: Giresun, Ekonomi, Sanayi, Tarım, Hayvancılık

The main purpose of this research is to show the reflections of economic develpoment initiatives, undertaken by Turkey, on Giresun and clarify the economic change that Giresun underwent by referring to the years prior to 1923.The first years of the Republic was the period of the beginning of recovery and rapid development process in Turkey. Since Turkey was an agricultural country, the country initially tried to recover the manufacturer, then attempted to improve industrialization. Thanks to applied economic moves, Turkey began to produce wheat, sugar, cement, fabric itself.Although not paticipated in World War II, Turkey experienced the effects of the war and had economic crisis, during of İnönü. The economic policy performed at that period intended to minimize the negative effects of the war.During the period of Atatürk the importence is given to mobilization of reconstruction and cooperating of the nuts that is the main source of living for local people. During the period of İnönü, agricultural campaign was launched to replace crop as an alternate to nut in Giresun. Despite all the government incentives, an alternate crop could not place in Giresun, and the industry, except for he small investments, remained limited with cultivation of nuts. As a result of this research, it is seen that the economic growth rate of Giresun was quite low and the people were in financial troublePrepeared by general to specigic order and chronologically, it is particulary benefited from Prime Minister of the Republic archive documents, local resources and supported by statistical information in this research.Keywords: Giresun, Economy, Industry, Agriculture, Live stock