Enerji kooperatiflerinin sürdürülebilir kalkınmadaki rolleri ve Avrupa Birliği deneyimi

Abstract

İhtiyaçların, buluşların annesi olduğu söylenir. Kooperatiflerin ortaya çıkışı geleneksel işletmelerin ve kamu sektörünün ihtiyaçları karşılayamaması ile ilişkilidir. Bu bağlamda, enerji ihtiyacının artması neticesinde devletin ve özel sektörün bu ihtiyacı tam olarak karşılayamaması nedeniyle enerji kooperatiflerinin kurulduğu sonucuna ulaşılabilir. Bu çalışmada, Avrupa Birliği'ndeki enerji kooperatiflerinin -betimsel ve tarihsel araştırma tekniklerinden yararlanılarak-sürdürülebilir kalkınmaya katkılarının analizi yapılmıştır. Farklı göstergeler üzerinden yapılan araştırmada Avrupa Birliği ülkeleri olan Almanya, Danimarka, Hollanda, İngiltere ve Belçika'daki enerji kooperatiflerine sağlanan ekonomik ve diğer destekler karşılaştırılmış, bunların bölgesel ve ulusal ölçekte sürdürülebilir kalkınmaya katkıları değerlendirilmiştir. Ayrıca, dünya genelinde başarılara imza atmış olan Ulusal Kırsal Elektrik Kooperatifleri Birliği'nin (NRECA) kuruluşundan günümüze kadarki olgunlaşma sürecine ve başarılarına yüzeysel olarak değinilmiş olup, bazı ülkelerin enerji kooperatifi uygulamaları örnek olarak verilmiştir. Çalışmanın sonucuna göre; enerji kooperatifleri yerel ve sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleşmesinde özellikle 2000'li yıllarda önemli bir konumda yer almaya başlamıştır. Kooperatifler, her şeyden önce enerjinin yerelde üretimi ile ülkelerin enerji ihtiyacını karşılayarak enerjide dışa bağımlılığın düşürülmesinde önemli bir işleve sahiptir. Ayrıca, enerji kooperatiflerinin ekonomik faydalarının yanı sıra sosyal faydaları da bulunmaktadır. Şöyle ki; gelişmemiş bölgeler için istihdam yaratması, ücret ve ticari gelir oluşturması, özellikle yerel kimlik ve özgünlük yaratması gibi özellikleriyle de sosyal çıktılar elde edilmesini sağlamaktadır. Sürdürülebilir kalkınma açısından ise kamu, sivil ve özel sektörde kurumsal sorumluluk ve duyarlılığın geliştirilmesinde çok önemli araçsal işlevlere sahiptir. Sonuç olarak enerji kooperatiflerinin ekonomik ve teknolojik ilerlemeye ve sosyal bilincin oluşmasına sürdürülebilirlik kavramı çerçevesinde katkıları bulunmaktadır.

It is said that needs may be considered the mother of invention. Cooperatives have historically emerged out of the need to provide goods and services not available from the public sector and conventional businesses. In this case, it can be concluded that energy cooperatives are established due to the fact that the government and private sector can not provide fully this need as a result of the increasing in energy demand.In this study, the roles of energy cooperatives on sustainable development and European Union experience is carried out. Research on different indicators, the economic and other supports provided to energy cooperatives in Germany, Denmark, Netherlands, England and Belgium are compared, it is evaluated their contributions to sustainable development on regional and national basis. Also, it is addressed about National Rural Electric Cooperative Association achieved successes worldwide and maturation time from establishment to the present, energy cooperatives experiences in some countries are given as examples. Besides, energy cooperatives have many social benefits as well as economic benefits.According to the result of study, energy cooperatives have recently been to play an important role in the realization of local and sustainable development. It decreases the dependence on foreign sources in energy by supplying the needs of countries with local energy production. Namely, energy cooperatives have an important status in terms of social benefits because they create employment, wages and commercial income and particularly create local pride for undeveloped regions. In terms of sustainable development, energy cooperatives provide to be improved corporate responsibility and sensitivity in public, civil and private sector. As a result, energy cooperatives contribute to economic and technological improvement and consisting social consciousness within the framework of sustainability.