Aşık Elesger`in şiirlerinde kadının rolü ve tasviri

Abstract

Toplumun bir yarısını oluşturan ve diğer yarısının doğup şekillenmesinde önemli ölçüde etkili olan kadının konumu tarihin her devrinde, her toplumda bazen yergi, bazen ise övgülerle yer bulmuştur. Bu nedenle toplumsal olayların estetik bir sunusu olan edebi eserlerde kadın sıkça işlenen bir konu olmuştur. Edebiyat tarihi süresince, en eski devirlerden itibaren halkın sözcüsü konumundaki âşık ve ozanların dilinden, Türk toplumu içerisinde yaşayan Türk kadını profili çizilmiştir. Türk halkının değişen yaşam koşullarında kadının toplum içerisindeki konumu da değişmiştir. Şairlerin hayal dünyasında bir silüet olarak yaşatılan kadın, çeşitli benzetme unsurlarıyla mübalağa edilirken erişilmezliğin tutkusuyla şairin gönlü ile kalemi arasında gizemli bir hal almıştır. Dönemin koşulları gereği Türk kadınının yaşamı uzun bir süre kalın duvarlar ile tül perdeler arasında şekillenmiştir. Fakat gelişen ve çeşitlenen toplum yapısı içerisinde köy halkı, öz kültürünün ve yaşam şeklinin bakirliğini muhafaza etmeyi başarmıştır. Azerbaycan Edebiyatı'nın ve âşıklık geleneğinin en önemli temsilcilerinden biri olan Âşık Elesger'in şiirlerinde yer alan kadınlar; testisi elinde su taşıyan, dağ başında çiçek toplayan kızlarıyla, Türk kadınının aşkını, hasretini ve cesaretini temsil eder niteliktedir. Bu nedenle Elesger'in şiirinde gelenek ve göreneklere dair izler yer alırken kadınının gelenek içindeki yeri ve konumu da sunulmuştur.

The position of the woman, who constitues one half of society and who has a significant influence on the formation and shaping of the other half, appears in and is either ridiculed or praised throughout every era of history and in every society. For this reason, woman have been frequently discussedin literary Works, which aesthetically present social events. Throughout the history of literature, the profile of Turkish woman within Turkish society has been drawn from the language of minstrels and bards, who have served as the spokesmen of the people since ancient times.Likewise, the position of woman in society has also changed hand in hand with Turkish peoples shift in living conditions. The woman, who is represented as a silhouette in the World of poets imagination, has taken on a sense of mystique between the passion of the poet and his pen, and the inaccessible, allthe while being exaggerated with various analogies. Given the conditions of the period in question, the life of the Turkic woman has been long shaped between thick walls and tulle curtains. However, within the developing and diversifying of the societl structure, rural peasants have managed to maintain the purity of their own culture and lifestyle.The woman in the poems of Âşık Elesger, who is one of the most important representatives of Azebaijani literature and the Turkish bardic or minstrel tradition, includes girls carrying jugs water and picking flowers in the mountains, and represent love, longing and couragefelt and faced by Turkish woman. In essence, not only does Elesger's poetry contain traces of Turkish traditions and customs, it also shows the place and position of Turkish woman within those traditions as well.