Amelioration de la performance industrielle des entreprises par la mise sous controle de la chaine logistique

Abstract

özet İşletmelerde lojistik kavramı 2. Dünya savaşından sonra ortaya çıkmış bir kavramdır. Lojistik, o günlerden bu güne kadar, değişen ve gelişen endüstri ve ağırlaşan pazar, rekabet şartları ile pek çok değişiklik göstermiştir. Günümüzde lojistik kavramı pek çok alt başlığı bünyesinde bulundurmaktadır. Lojistik, nakliyeden, mühendisliğe, mikro ekonomiyi ve yönetim organizasyonu içine alan bir yelpaze olarak ortaya çıkmaktadır. 90'h yıllarda pazar koşullan oldukça ağırlaşmış ve pek çok sektörde talep arzın önüne geçmiştir. Bu eskiye göre çok daha rekabetçi bir pazar yapısının doğmasına neden olmuştur. Arzdaki belirsizlik pazar şartlarını belirleyen önemli bir unsur olarak ortaya çıkmaktadır. Pazarda varlığını sürdürebilmek için işletmelerin yapması gereken aksiyonlar : » Yeni pazarlar araştırmak, » Ürünlerin kalitesinin eskiye göre çok daha iyi olması, ¦ Ürünün maliyetinin eskiye göre daha düşük olması, » Ve en önemlisi pazar şartlarındaki değişikliklere cevap süresinin eskiye göre çok daha kısa olmasıdır. Yüksek rekabet şartlan ve ürün ömürlerinin kısa olması nedeniyle işletmeler daha az üretmeli ve kısa süre zarfında ürünlerin dağıtımını gerçekleştirmelidirler. Bu dört şartı işletmeler nasıl yerine getirmektedirler? :. Yeni bir pazara girebilmek için, şirket evlilikleri sıklıkla rastlanan bir yoldur. Bu tip evlilikler birbirlerine rakip firmalar arasında bile olabilmektedir. `Benz` ve `Chrysler` şirketlerinin birleşmelerindeki temel neden dağıtım kanallarım birlikte kullanabilmeleridir. Aynı zamanda müşterilerle yapılan anlaşmalar da söz konusudur. Bunun nedeni genellikle firmaların talep değişkenliğini azaltma ve kendilerini garantiye alma istekleridir. Bu tip antlaşmalar hizmet sektöründe de görülmektedir. xın¦ Ürünün kalitesini arttırabilmek için haliyle malzemelerin ve komponentlerin kalitesini arttırmak gerekmektedir. Tedarikçi ve kullanıcı arasındaki koordinasyon ve gerekli çalışmalar bu hedefe ulaşmayı sağlayabilir. ¦ Bir tedarikçi ile alıcı firma arasındaki işbirliği iki taraf için de maliyetleri düşürücü etkiler yaratabilir. Maliyetleri düşürebilmek için, firmalar, işgücü maliyetleri, enerji maliyetleri, hammadde ve vergi maliyetleri düşük ülkeleri tercih etmektedirler. Maliyetleri düşürebilmenin bir başka yolu, talep belirsizliklerini ortadan kaldırabilmektir. Bu müşteri ile süreli bir ilişki kurabilmek anlamına gelmektedir. Bu ilişki aynı zamanda müşteri için de fayda sağlamaktadır. Bu ilişki nedeniyle, satınaldığı ürünlerin maliyeti düşmekte ve kalitesi artmaktadır. ¦ Pazar şartlarına daha çabuk uyum sağlayabilmek için, 90'u yıllarda gelişmiş iki önemli kavram bulunmaktadır : 1) Eşzamanlı mühendislik 2) Aynı tedarik zinciri içinde bulunan firmalar arasındaki kuvvetli işbirliği. Bu işbirliği büyük önem taşımaktadır çünkü bu zincirin halkalarından herhangi birindeki bir problem ürünün zamanında üretilememesine neden olabilmektedir. Günümüzde eşzamanlılık imalatçılar arasında değil tedarik zincirleri arasında olmak mecburiyetindedir. Bir tedarik zinciri, satmalına fonksiyonlarım ve zamanında teslimi, bu malların nakliyesini, imalata aktarılmasını, tamamlanmış ürünün müşteriye kadar ulaşmasını ve satış sonrası destek fonksiyonlarım da garanti altına alan bir ağdır. Anlaşılacağı üzere pazarda varolabilmek için tedarik zincirinin tüm halkalarının büyük bir işbirliği içinde olmaları gerekmektedir. Bu şirketler arası ortaklıklara kadar uzanan bir yoldur. Lojistik kararlar 3 farklı kategoride incelenebilir operasyonel, taktik ve stratejik. Stratejik kararlan Fabrika yeri seçimi, kapasite planlaması, fabrika sayısı, teknoloji dengeleme, nakliye, dikey entegrasyon, tedarikçi sayısı belirleme, tedarikçi seçimi, servis şartlarının belirlenmesi. xıvTaktik kararlar: dağıtım kanalları, hangi ürün hangi fabrikada, hangi tedarikçi hangi fabrikaya, hangi ürün hangi depoya, hangi depo hangi müşteri, ekipman yerleşimi, saklama koşullan. Operasyonel kararlar Sipariş miktarı, sipariş zamanı, emniyet stoğu seviyesi, imalat miktarı, imalat yüklemesi, nakliye miktarı, nakliye programı. Şayet tedarik 2İneirinin halkalarından biri problem teşkil ediyorsa bu nihai ürünün zamanında teslim edilememesi anlamına gelmektedir. Lojistik kavramı ürünün tüm ömrünü dikkate almaktadır. Satınalma, imalat, dağıtım, kullanım ve geri dönüşüm. Tedarik zincirinde bilgi paylaşımı büyük önem taşımaktadır. Şayet bir tedarik zincirinde müşteriler ve tedarikçiler arasında etkin bir iletişim ağı yoksa, şirket pazar şartlarına yeterince esnek ve zamanında cevap veremeyecektir. Tedarikçi ile gerçekleştirilen ortaklıkların tedarik zinciri açısından büyük önemi bulunmaktadır. İncelenen problemlerden biri olan tedarikçi seçimi problemi nitel ve nicel özellikler içeren bir problemdir. Doğru tedarikçiyi seçebilmek için bu kriterler arasında seçim yapmak gerekmektedir. Tedarikçilerin kapasite kısıtlan olduğunda bu problem daha zor bir hal almaktadır. Bu durumda alınacak iki karar vardır hangi tedarikçi daha iyi ve hangisinden ne miktarda alınması daha uygun olacakta-. Değişik faktörleri dikkate alabilmek açısından Analitik Hiyerarşi Proses(AHP) ve Lineer Programlama tekniklerini içeren bir çözüm metodu kullanılmıştır. Bu yöntem değişik faktörleri dikkate alarak, toplam satınalma değerini maksimize edecek şekilde sipariş miktarlarım belirlemektedir. Bu model uygun tedarikçilerin seçilmesinde kapasite kısıtlarım da varsayarak kullanılabilmektedir. Siparişe göre üretim yapan firmaların özellikleri, içerisinde bulundukları pazarın yapısı, ürünler, ve organizasyonel yapılan ve prosedürleri ile tanımlanabilir. Siparişe göre üretim yapan firmalarda projeler özel ve karmaşık ürünleri, pazardaki belirsizlikleri içermektedir. Bu durum, bu özelliklerdeki firmalarda satınalma ve pazarlama faaliyetlerinin diğer prosedürlerle iç içe olmalarım gerektirmektedir. Bu faaliyetler içinde özellikle teklif ve dizayn bulunmaktadır. Bu durumun günümüzde geliştirilmiş XVolan tedarik zinciri yönetimi metotlarının uygulanmasını sınırlayıcı bir etkisi olmaktadır. Tedarik zinciri yönetiminde özellikle satınalma faaliyetlerinin, teklif ve dizayn aşamalarında sûrece dahil olmaları, bu işletmelerde performansı arttırıcı bir etki yaratmaktadır. Bu tip firmalarda müşteriler ile 3 farklı iletişim imkanı bulunmakladır. İlki pazarlamadır. Firmaya, pazarın durumu, teknik ve teknik olmayan müşteri istekleri hakkında bilgi vermektedir.İkinci aşama teklif aşamasıdır. Bu aşamada ilk teknik veriler oluşmaya başlar ve erken sipariş edilmesi gereken malzeme veya komponentler belirlenerek siparişleri gerçekleştirilir. Ürün hakkında teknik özellikler, teslim zamanı, fiyat ve ticari şartlar hakkında antlaşma sağlanır. Maliyetin %75 ila %80'i bu aşamada gerçekleşir. 3. aşama kontratın imzalanmasından sonra gerçekleşir. Dizayn, planlama gibi fiziksel olmayan süreçler ile imalat, montaj gibi fiziksel aktiviteler. Siparişe göre imalat yapan firmalarda tedarik zinciri yönetimi bu üç etabın yürütülmesi sırasında koordinasyon sağlanmasını içermektedir. Yapılan işlerin farklı uzmanlıklar gerektirmesi, tedarik zinciri yönetiminde, ana faaliyet alam dışındaki işlerin taşeron firmalara verilmesini gerektirmektedir. Bu konuda uzun süreli ortaklıklar gündeme gelmektedir. Teklif, dizayn ve kontrat yönetimi siparişe göre üretim yapan firmalarda ana faaliyet alanları olarak görülmektedir. Bu bazı durumlarda imalat uygun dizayn yapılması yerine ürünün teknik Özellikleri üstüne odaklanmaya yol açmaktadır. Bu ise yüksek maliyetlere ve farklılaşmaya neden olmaktadır. Özellikle ana faaliyetler üzerine odaklanmak, imalatın zaman içinde taşeron firmalara devredilmesine yol açmıştır. Bu da tedarikçilerle daha sıkı ilişkiler içinde bulunmayı gerektirmektedir. Fakat genellikle bu güven eksikliği nedeniyle tem olarak gerçekleşememiştir. Ortaklık girişimleri ise düşük hacimli ve düzensiz tüketim dolayısıyla tıkanmıştır. Satınalma faaliyetleri ürün geliştirmenin farklı safhalarında gerçekleşir. Genellikle standart konfigürasyonların kullanılması genel süreç içerisinde satınalma aksiyonlarının nispeten geç yapılabilmesine olanak vermektedir. Spesifikasyonların detay seviyesi^ satınalma fonksiyonlarının etkinliğini belirleyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Fonksiyonel Özellikler, tedarikçilerin, maliyetlerini düşürmelerine olanak vermektedir. Detaylı teknik spesifikasyonlar, tedarikçileri sınırlamakta, maliyetleri ve tedarik sürelerini uzatmaktadır. Bilginin etkin paylaşımı teklif, dizayn, satınalma ve proje yönetimi fonksiyonlarım içeren ortak bir veritabanı kullanılmasını gerektirmektedir. Bu veritabanı eski dizayn resimleri ve özellikleri, standart komponentler ve alt sistemler hakkında maliyet, xviperformans ve tedarik bilgilerini de içeren bir yapıda olmalıdır. Ayrıca modüler konfigürasyonlar kullanılarak sınırlanan ürün yapısı, satınalma kararlarına esneklik getirmekte aynı zamanda maliyetleri ve tedarik sürelerini düşürmektedir. Siparişe göre üretim yapan işletmelerin en büyük problemi, sınırlı sayıda müşteriye özel siparişin, çoklu proje ortamında montajının yapılması olarak tanımlanabilir. Her sipariş, birbirleriyle ilişkili farklı montaj işlemleriyle imal edilmektedir. Montaj işlemleri, imal edilen veya tedarik edilen parçaların zamanında elde bulunması ve gerekli kaynakların hazır olması ile gerçekleştirilebilmektedir. Farklı müşteri siparişleri aynı parça veya komponentlere ihtiyaç duyabilmekte ve bu durum yükleme kararlan almayı gerektirmektedir. Problem, imalat ve montajın, sınırlı kapasiteleri göz önünde bulundurarak ve elde bulundurma maliyeti ile hazırlık maliyetlerini minimize edecek şekilde hasıl koordine edileceğidir.P roblemin çözülmesi için 2 aşamalı bir sezgisel yöntem] XVU

Resume Une chaîne logistique est le systeme grace auquel les entreprises amenent leurs produits et leurs services jusqu'a leurs clients. Le reseau commence avec les sources capables d'apporter les elements de base indispensables â la construction d'une chaîne logistique : les matieres premieres, les fournisseurs, les produits de base, les sous- ensembles, etc. Ces sources nous les appellerons les fournisseurs. On peut inclure les sous-traitants des fournisseurs, mais cela ne fait que compliquer inutilement un processus simple et risque de compromettre la reussite. Sachant que toutes les entreprises ou presque s'approvisionnent aupres d'un nombre restreint de sources qui leur fournissent 70 â 80% des matieres premieres â partir desquelles le produit fini est fabrique* ou le service realist, on peut dire que ce petit groupe de fournisseurs constitue le premier maillon de la chaîne logistique. Le deuxieme element est celui qui fabrique, assemble, transforme ou fournit un produit ou un service clairement identify dans le reseau comme le consommable. Toujours dans un souci de clarte/ nous appellerons ce maillon le fabricant pour les produits. Cette connexion simple, primaire, offre dejâ de nombreuses possibility d' economies. Le stock de matieres premieres qui attend, quelque part entre le fournisseur et le fabricant, est une cible evidente. En appliquant le concept de partenariat avec le fournisseur â ce niveau, nous avons eliminö les taches administratives que sont la redaction des bons de commandes et l'envoi des accuses de reception. Le partenariat a une grande importance pour le management de la chaîne d'approvisiormement Le choix de fournisseur est un probleme de multicriteres qui inclut des facteurs qualitatifs et quantitatifs. Pour choisir les meilleurs fournisseurs il est necessaire de faire un choix entre ces facteurs tangibles et intangibles dont certains peuvent dtre en conflit Quand les contraintes de capacity existent, ce probleme devient plus complique comme, dans ces circonstances, les directeurs doivent decider deux problemes; qui sont les meilleurs fournisseurs et combien doit etre achete de chaque XIfournisseur choisi. Comme les techniques pour faire un choix sont mathematiques, on avait des problemes significants dans la consideration des facteurs qualitatifs qui sont tres importants dans le choix de fournisseur, partieulierement quand on desire le partenariat du fournisseur. Une migration de « analytique hierarchie process(AHP) » et la programmation lineaire est utilisee pour considerer des facteurs differents dans le choix des meilleurs fournisseurs et le placement des quantites d'ordre optima parmi eux tel que la valeur totale d'achat devient maximale. Ce modele peut etre applique au choix de fournisseur avec et sans contraintes de capacity. Les caracteristiques de production â la commande des societes sont decrites en termes de leurs marches, produits et les processus internes de leur organisation. Ceux-ci sont etudies dans le contexte de la gestion de la chame d'approvisionnement Les processus commerciaux associes â 1'approvisionnement et des fonctions de marketing et les interactions avec d'autres processus sont etudies. Ceux-ci sont compares pour quelques types differents de society ETO. Les specifications des pfojets ETO, les produits personnalises, complexes et les incertitudes sous-jacentes de marches tous indiquent que I'approvisionnement et le marketing doivent etre integrö avec d'autres processus, en particulier 1'offre et la conception. Ces caracteristiques mettent des contraintes aux m?thodes de gestion de la chaîne d'approvisionnement etablies. Le probleme de production â la commande est comme suit. Quelques ordres specifiques de client doivent 6tre assembles dans un enyironnement de type muM-projet Chaque ordre est compose des taches d'assemblage differentes qui sont en correlation avec des contraintes de preseance. Pour aire traite, un travail d'assemblage exige des materiaux fabriques â 1'interne et des parties procuress aussi bien que la capacity de ressources d'assemblage (des ouvriers d'assemblage, des outils electriques). Les differents ordres du client ont besoin les mSmes types de pieces et de la, la fabrication de pieces doit tenir en compte des decisions de «lotsizing». Le probleme complet est de comment coordonner la fabrication et l'assemblage en ce qui concerne des capacites rares dans 1'assemblage et la fabrication tel que le coût d'attente et le coût d'installation entiere sort r&hrit au minimum dans la chame d'approvisionnement On a utilise un simple heuristique â deux niveaux oriente en arriere « backward oriented ». xn