Türkiye`de eğitimin suçla ilgili dışsallıkları (1980-1999 dönemini kapsayan ilişki ve maliyet analizi)

Abstract

VI ÖZET TÜRKİYE'DE EĞİTİMİN SUÇLA İLGİLİ DIŞSALLIKLARI ( 1980-1999 Dönemini Kapsayan İlişki ve Maliyet Analizi ) Tekçi, Mehmet Yüksek Lisans, Eğitim Yönetimi ve Planlaması Bölümü Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Hasan Hüseyin Aksoy Ağustos 2001, XX, 284 Sayfa Bu çalışmada Türkiye'de eğitimin 1980-1999 yılları arasında ortaya çıkardığı suçla ilgili dışsallıklarının ve bu dışsallıkların maliyetinin saptanması amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiş, betimsel bir çalışmadır. Belirlenen amaçlara ulaşmak için, eğitim düzeyine göre 12 yaş ve üzeri erkek nüfus ile cezaevlerine giren erkek suçlular arasındaki ilişki incelenmiştir. Okur-yazar olmama, diplomasız okur-yazarlık, ilkokul mezunu, ortaokul ve dengi okul mezunu, lise ve dengi okul mezunu, yüksek öğretim mezunu olma nüfusun ve suçluların eğitim düzeyi olarak kabul edilmiştir. Bu ilişkilere bakarak eğitimin suçla ilgili dışsallıkları bir formüle dönüştürülmüştür ve suç oluşturan davranışlarda beklenen suçlu sayısı bulunmuştur. Böylece eğitimin kamuya suçla ilgili dolaysız dışsal maliyeti hesaplanmıştır. Nüfusun ve çeşitli suçlardaki hükümlülerin çeşitli eğitim düzeylerindeki sayısal farklılaşmalarının oluşturduğu ilişkilere göre eğitimin suç türlerindeki dışsallıkları da araştırılmıştır. Eğitim düzeylerine göre nüfus ve suçlulara ait tüm değişkenler arasında anlamlı ilişkiler mevcuttur. Eğitim, çocuk ve yetişkin suçluların suç eğilimlerinin ortaya çıkmasında etkilidir. Bireyin eğitimi suç işlemesinde geçerli bir etkiye sahiptir. Diğer yandan Türkiye'de yükselen bir suç potansiyeli vardır. 1980-1999 döneminde yıllık ortalama artış oranı toplam erkek nüfusta % 2,06 iken, erkek suçlular aynı dönemde % 4,40 oranındaVII artmıştır. Daha yüksek eğitim düzeyindeki nüfus daha düşük suçlu sayısı ve onbin nüfusa düşeri suçlu oranına sahipken, suçlu sayısında daha yüksek yıllık ortalama artış oranı ortaya çıkmıştır. Okur-yazarlık, okur-yazar olmama ile karşılaştırıldığında, topluma cezaevlerine beklenenden daha az sayıda suçlunun girmesine neden olan bir pozitif dışsallık sağlamaktadır. Ancak diğer eğitim düzeylerindeki nüfus grupları beklenenden daha yüksek sayıda suçluyu yaratan olumsuz bir dışsallığa sahiptir. Kamu eğitimi, eğitim düzeylerine göre farklılaşmış suç harcamalarında olumlu ve olumsuz dışsal maliyetlere sahiptir. Nüfusun okur-yazarlığı kamuya suçla ilgili olarak 1983-1999 döneminde kamu cari suç harcamalarında 38 Trilyon TL. olumlu bir dışsal yarar sağlamıştır. Kamu cari eğitim harcamaları ve öğrenci sayıları dolaylı olarak kamu cari suç harcamalarını azaltan bir etkiye sahiptir. Daha düşük eğitim düzeyindeki nüfus bireye ve mala karşı suç işlemiş suçlularla daha yüksek düzeyde ilişki göstermektedir. Bireylerin eğitim düzeyi yükseldikçe, mala ve bireye karşı şiddet içeren ilkel suçlardan, mesleki tecrübe ve zihinsel beceri gerektiren karmaşık yapılı suçlara doğru suçluların dağılımı değişmektedir

VIII ABSTRACT THE EXTERNALITIES OF EDUCATION AFFILIATED WITH CRIME IN TURKEY (Analysis of Correlation and Cost for the 1980-1999 Period.) Tekçi, Mehmet Master, The Department Of Educational Administration and Planning Thesis Advisor: Asistant. Professor Hasan Hüseyin Aksoy August 2001, XX, pp. 284 In this study it is aimed to ascertain the externalities and the external cost of education related with crime to public according to educational level of the population in Turkey within 1980-1999 years. This research completed in survey model as an exploratory study. In order to attain defined aims, the relationship between population covered over 12 years old male group and male convicts who entered to prisons regarding education level were examined. As being illiterate, literate but not graduated from a school, graduated from primary school, junior high school and vocational school at junior high school level, high school and vocational school at high school level, universities and other higher educational institutions were accepted as educational level categories of population and convicts. The externalities of education related to crime have been formulated regarding these relations and expected number of convicts in illegitimate activity was found. Then, offender's direct cost to public as external cost of education pertaining to crime was calculated. It has also been examined educational externalities in crime types according to relations occurred by numbering differentiation in various education levels of population and convicts by type of crime. There have been significant relations within all variables belongs to population and convicts regarding different education level. Education hasDC been impacted in determining the motivation and propensities of juvenile delinquents and offences. A person's education has a possible effect upon committing crime. On the other hands there has been an increased potential of crime in Turkey. While total male population have been increased as average 2,06 %, male convicts entered to prisons has also been increased- as 4,40 % in this term within 1980-1999 years, annually. Although people with higher education level diploma has been had lower convicts number and crime rates per ten thousands people, higher annual average rates of convicts number been found for this group. Literacy compared to illiteracy based on major relationship between population and convicts in this term has been supplied to positive externalities in which lesser 31 00 convicts were sent to prison. But, negative externalities were calculated for other educational levels. Public education has been had positive and negative external costs differentiated in different education levels in current crime expenditures. Literacy of population has been supplied 38 trillion TL. monetary positive externality, related with crime, for public. Current expenditures of public education and number of students in formal education have had an indirect effect to reduce current expenditures related with crime within 1983-1999 years. It was found that, lower education levels have higher correlation with committed crimes against person and properties regarding to types of crime. People graduated from higher education primitive involved in violence crimes committed against to person and distribution of convicts have been changed to word crimes needed mental ability and professional skills in complex structures.