İşitme engelli bir çocuğun annesi ile oynadığı oyunlarda kullandığı ifadelerin anlamsal ilişkiler bakımından incelenmesi

Abstract

ÖZET İŞİTME ENGELLİ BİR ÇOCUĞUN OYNADİĞİ OYUNLARDA KULLANDIĞI İFADELERİN ANLAMSAL İLİŞKİLER BAKIMINDAN İNCELENMESİ Serpil Sinan Yüksek Lisans; Özel Eğitim Ana Bilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Gönül Akçamete Bu araştırmanın amacı, işitme engelli bir çocuğun annesiyle oynadığı oyunlarda kullandığı ifadeleri anlamsal ilişkiler açısından incelemektir. Araştırmanın deseni niteliksel-gözleme dayalı betimseldir. Veriler on ayda doğal gözlemler, yarı yapılandırılmış görüşmeler, odyo ve video kayıtlar yoluyla toplanmıştır. Gözlemlere göre anne ve çocuğun çeşitli oyunlar oynadıkları belirlenmiştir. Bu oyunlar şunlardır: Araba Oyunu, Mutfak Oyunu, ödev Oyunu ve Resim Çizme Oyunu. Seçilmiş bu oyunlar video ile kayıt edilmiştir. Temsili teyplerin analizi Retherfort, Schwartz ve Chapman (1981) tarafından geliştirilen `Yaygın anlamsal İlişki Analizi` (Prevalent Semantic Relation Analysis) ve Brown (1973) tarafından geliştirilen `Anlamsal Rol Analizi` (Semantic Role Analysis) temel alınarak yapılmıştır. Ek olarak, betimsel istatiksel teknikler de kullanılmıştır. işitme engelli çocuğun üç ve daha fazla sözcüktü ifadeleri anlamsal ilişkiler açısından betimlenmiştir. Verilerin analizi sonucu işitme engelli çocuğun işiten çocuklar gibi anlamsal ilişkileri edindiği belirlenmiştir. Bu araştırma işitme engellilerin iletişim/dil gelişimi alanında ilk çalışmalardan biridir. Araştırmanın deseni işitme engelli çocuk ve annesinin doğal etkileşimlerini betimleme olanağı sağlamıştır.

ABSTRACT AN INVESTIGATION OF A HEARING IMPAIRED CHILD'S THREE- FOUR WORD UTTERANCES IN RESPECT TO SEMANTIC RELATIONS DURING THE VARIOUS PLAY SITUATIONS The purpose of this study is to investigate the three - four word utterances of a hearing impaired child in playing with his mother in respect to semantic relations. The desing of the study is qualitative - observational descriptive. The data have been collected through naturalistic observations, semi - structured interviews, audio and video recording in ten months. Based on the observations it has been determined that the mother and the child have played various routine plays. The play are the followings: The car pfay, the kitchen play, the homework play and the drawing play. These selected plays have been video recorded. The analysis of the tapes have been conducted based on the ` Prevalent Semantic Relation Analysis` developed by Retherfort, Schwartz and Chapman (1981) and `Semantic Roe Analysis` developed by Brown (1973). In addition descriptive statistic techniques have been used. The hearing impaired child's three and more word utterances have been described in respect to semantic relations. The data analysis have showed that the hearing impaired child has acquired the semantic relations similar to normally hearing children. This study is one of the first studies in the field of language/communication development of hearing impaired children. The desing of the study has provided the researcher to describe the natural occurences of the interaction between the mother and the hearing impaired child. IV ?if (E. YÜKSEKÖ?RETİM *«**`£