Menopoz hastalarında uyku kalitesi

Abstract

Menopoz, kadınlarda üremenin sona erdiği dönemdir. Yumurtalıkların cerrahi operasyonlarla karşılıklı olarak çıkartılması durumuna cerrahi menopoz olarak adlandırılır. Doğal menopoz ise kadınlarda ortalama 45-55 yaş dönemleridir. Yumurtalıkların yaşlanmayla birlikte işlevsizleşmesi sonucu kadınlarda artık yumurta oluşumu gözükmez ve üreme dönemi sonlanır. Menopoz başlangıcıyla birlikte kadınlarda pek çok hormon seviyelerinde düşüşler görülmeye başlar. Bu durum vazomotor semptomlara sebep olurken uyku kalitesini olumsuz yönde etkiler. Bu çalışmada; menopoza girmiş bayanlarda yaşanan uyku problemlerinin önce öznel daha sonra nesnel olarak izlenmesiyle birlikte ortaya konulması ve uyku kalitesi üzerine olan etkilerinin daha iyi anlaşılması, elde edilecek bilgilerle de literatüre, gelecek çalışmalar için ön bilgi sunulması amaçlandı. Araştırmaya Kadın Hastalığı ve Doğum polikliniğinde menapoz tanısı konmuş ve bilgilendirilmiş onam formu alınmış hastalar dahil edildi. Tüm katılımcıların sosyodemografik özellikleri ve menapozal dönemlerine ilişkin veriler kaydedildikten sonra, yüz yüze görüşme yöntemiyle Pittsburg Uyku Kalite İndeksi anketi (PUKÖ) uygulandı, subjektif uyku kalitesi değerlendirmesi yapıldı. Anket formlarının skorlanmasını takiben PUKÖ skorları uyku kalitesinde bozulmaya işaret eden hastalar çağırılarak, uyku laboratuvarımızda non-invaziv bir teknik olan polisomnografi (PSG) tetkikine alındı. Uyku kalitesi bozukluğunun objektif olarak incelendi. Sürekli değişkenler bakımından grupların karşılaştırılmasında verilerin dağılım şekline bağlı olarak Independent Samples t test veya Mann-Whitney U test kullanıldı. Kategorik verilerin analizinde Chi-Square veya Fisher's Exact testlerinden yararlanıldı.Çalışmamızda PUKÖ sonuçları anlamlı çıkan hastaların 17 tanesine PSG uygulandı ve bu hastalardan 11 tanesine OUAS tanısı konuldu. Ayrıca hastaların Non-Rem 1 evrelerinin sürelerinin uzadığı ve REM döneminin kısaldığı görüldü. Hastaların REM latans değerlerinin arttığı, uyku etkinliklerinin düştüğü sonuçlarına ulaşıldı.Sigara içen ve içmeyen hastalar arasında PUKÖ sonuçları bakımından yapılan karşılaştırmada, yüksek PUKÖ sonuçları ve sigara içmek arasında anlamlılık bulundu. Sigara içen hastaların uyku düzenlerinden daha fazla şikâyetçi oldukları görüldü.Sonuç olarak; çalışmamızdan elde edilen veriler doğrultusunda yapılacak olan ileri çalışmalarla, uyku kalitesini düzeltmeye yönelik çalışmaların olumlu sonuçlarının literatüre katılmasıyla, hastaları fizyolojik ve mental olarak dinlendirici etkin bir uyku sürecine kavuşturacağını, bunun sonucu olarak da yaşam kalitelerini yükselteceğini söyleyebiliriz.

Menopause is a period in which fertility of a woman ends. The reciprocally removal of ovaries is called as surgical menopause. On the other hand, natural menopause is the period seen in women averagely at the age of 45-55. Ovary period in women does not occur as a result of becoming unfunctional by getting older and so fertility ends. Initiating with menopause, lots of hormone levels in women start decreasing. This situation effects the quality of sleep negatively at the same time resulting in vasomotor symptoms. In current study, it was aimed that revealing sleep disorders of menopausal women first subjectively then objectively and understanding effect on sleep quality more clearly and obtained data we found to use for further studies. This study included patients giving consent form and diagnosed with menopause in outpatient polyclinics of gynecology and obstetrics. After saving all participants' sociodemographic attributes and data related to menopausal period, subjective sleep quality evaluation was done by conducting Pittsburg Sleep Quality Index questionnaire by using face to face method. After grading PSQI forms, the patients whose sleep quality showed signs of impair were called to clinics and polysomnography which is an noninvasive technic was conducted in our sleep labs so that sleep quality disorders was examined objectively. In terms of continuous variables on comparison of groups, depends on data dispensation model, either independent samples T test or Mann-Whitney U test was used. On analysis categorical data, either Chi-Square test or Fisher's Exact test was used. In our study, PSG was conducted on 17 of patient whose PSQI score were significant and 11 of them were diagnosed with OSAS. In addition to this result, it was seen that patients had extended Non-Rem 1 duration, while REM duration diminised. We concluded that patients' REM latency lprolonged and sleep efficiency decreased.Comparison between smoker and non-smoker in terms of PSQI score, high PSQI score was significant. Smokers are more complainant about sleep pattern than non-smoker.In conclusion; further studies to be conducted in accordance with data obtained from our study, positive results of improving quality of sleep studies by taking place in literature, the patients will have restful and effective sleep by physiologically and mentally, and so they will have better life quality.