İlköğretim okulu yöneticilerinin aday öğretmenleri işbaşında yetiştirmedeki rolleri ve yetiştirme uygulamaları (Yozgat ili örneği)

Abstract

Ill ÖZET İLKÖĞRETİM OKUL YÖNETİCİLERİNİN ADAY ÖĞRETMENLERİ İŞBAŞINDA YETİŞTİRMEDEKİ ROLLERİ VE YETİŞTİRME UYGULAMALARI (Yozgat İli Örneği) Hamarat, Fatma Yüksek Lisans, Eğitim Yönetimi ve Teftişi Programı Tez Danışmanı: Doç. Dr. İnayet Pehlivan Aydın Eylül 2002, 165 sayfa Bu araştırmanın amacı, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilköğretim okulu yöneticilerinin aday öğretmenleri iş başında yetiştirme uygulamalarının belirlenmesidir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Ankette, `okula ve çevreye uyum sağlama konusunda yetiştirme`, `eğitim öğretim işleri konusunda yetiştirme`, `personel hizmetleri konusunda yetiştirme`, `okul yönetimi konusunda yetiştirme` ve `mesleki konularda yetiştirme` olmak üzere beş boyut bulunmaktadır. Yozgat ili ve ilçelerinde 2001-2002 öğretim yılında 354 aday öğretmen ve 226 yönetici, araştırma grubunu oluşturmaktadır. Aday öğretmenlerin ve yöneticilerin görev ve cinsiyet değişkenine göre `Okul yöneticilerinin aday öğretmenleri işbaşında yetiştirme uygulamaları` boyutlarındaki ifadelere ilişkin görüşleri arasında anlamlı bir farklılaşmanın olup olmadığını ortaya koymak amacıyla t-testi uygulanmıştır. Aday öğretmenlerin ve yöneticilerin görüşlerinde yerleşim yeri; yöneticilerin görev unvanları, yaşları, aldıkları hizmet içi eğitim sayısı, kıdem değişkenine göre farklılığın olup olmadığını belirlemek için varyans analizi yapılmış, gruplardaki görüş farklılıklarına Tukey HSD testi ile bakılmıştır. Araştırma bulgularına göre; bütün boyutlardaki uygulama ve davranışların yöneticiler tarafından grupların görüşlerine göre `genellikle` gösterildiği tespit edilmiştir. Bütün boyutlara ilişkin görüşlerde aday öğretmen ve yöneticiler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yöneticiler, her boyutta yer alan uygulama ve davranışları aday öğretmenlerin görüşlerine göre daha fazlaiv/ gösterdiklerini belirtmişlerdir. Erkek aday öğretmenlerin, personel hizmetleri konusunda yetiştirme boyutu hariç, diğer boyutlarda yer alan davranışların yöneticiler tarafından gerçekleştirme düzeyini kadın aday öğretmenlere göre daha yüksek buldukları tespit edilmiştir. Okula ve çevreye uyum, eğitim öğretim işleri, okul yönetimi ve mesleki konularda yetiştirme boyutlarında yer alan uygulama ve davranışları gerçekleştirme düzeyine ilişkin görüşlerde yerleşim yerine göre farklılık görülmüştür. Yöneticilerin, okula ve çevreye uyum ve eğitim öğretim işleri konusunda yetiştirme boyutlarında yer alan uygulama ve davranışları gerçekleştirme düzeylerinin aldıkları hizmet içi eğitim sayısına bağlı olarak yükseldiği tespit edilmiştir. Yöneticilerin, personel hizmetleri ve mesleki konularda yetiştirme boyutlarında yer alan uygulama ve davranışları gerçekleştirme düzeylerinin, yaşın artmasına bağlı olarak yükseldiği belirlenmiştir. Mesleki konularda yetiştirme boyutunda yer alan uygulama ve davranışları gerçekleştirme düzeyinin müdür yetkili öğretmenlerde müdür vekili ve kadrolu müdüre göre daha düşük olduğu ve kıdemin fazla olmasının bu boyuttaki davranışları yerine getirmede etkili olduğu ortaya çıkmıştır.

ABSTRACT THE ROLES OF PRİMARY SCHOOL MANAGERS İN THE ON- THE- JOB TRAİNİNG OF STUDENT TEACHERS AND TRAİNİNG APPLİCATİONS (YOZGAT CASE) M. Sc in Education Administration and Inspection Program Thesis Consultant: Assoc. Prof. İnayet Pehlivan Aydın September 2002, 165 sayfa This study aims to determine the applications about on-the-job training of student- teachers controlled and guided by primary school managers attached to Ministry of National Education. In this survey, a guestionnaire is used as a weans of collecting dat. This survey consists of five sections the headings of which are `training on adjustment to school and environment `, `training on educational duties `, `training on personnel services `, `training on school management `, ` training on vocational subjects`. In the educatinal year of 2001-2002 in the city Yozgat and in its districts 354 student- teachers and 226 managers have been the subjects as a research group. According the variable of duty and sexuality of student-teachers and managers, a t- test has been carried out to see whether there is a significant differentiation or not among the views of subjects about ` the roles of primary school managers in the on- the- job training of student - teachers and training applications `. In the views of student teachers managers for the variables of settlement area, job titles of managers, their ages, the total number of in- service training and the seniority, a variance analysis has been carried out to determine if there is differentiation. Tukey HSD test has been used to see the difference of opinion in groups. According to the findings of the study; applications and the behaviour on all levels have been determined to have been generally displayed by the managers in accordance with the views of the groups. A significant distinction has been detected between student- teacher and theVI managers on viewpoints relating to all stages. Manegers have pointed out that they react to the application and the behaviour of all levels much better than student- teachers. It has been found out that the student- teachers had reacted to the level of performance of the behaviour by the managers which prerent in other levels except for training aspect of personel services more significantly than the pemale ones. There has been a difference of opinion concerning adjustment to schcool and environment, educational duties, the level of performing the applications and behaviour which present in vocational training level, depending on the settlement area. The level of performance of applications and behaviour in training level concerning educational duties and adjustment to school and environment by the manegements have been found out to be dependent on the number of in- service they received. It has been found out that the level of the manegers performing behaviour which exist in personnel services and vocational issves increases in proportion to the age. The level of performing behaviour and applications in training vocational subjects has been found out to be lovel in authorized teacher as principal than representative principal and principal. Moreover seniority has turned out to be influential in performing behaviour of that sort.