Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işlemenin (EMDR`ın) üniversite öğrencilerinin aleksitimik özellikleri üzerine etkisi

Abstract

IV ÖZET GÖZ HAREKETLERİ İLE DUYARSIZLAŞTIRMA VE YENİDEN İŞLEMENİN (EMDR'IN) ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN ALEKSİTİMİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİ Somay Atasoy, Arzu Doktora, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı (Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programı) Tez Danışmanı: Prof. Dr. Üstün Dökmen xiv-288 s. Bu araştırmada Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden işleme'nin (EMDR'ın) üniversite öğrencilerinin aleksitimi düzeylerine etkisi incelenmiştir. Araştırma, 2001-2002 öğretim yılında Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Zihinsel Engelliler Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği programlarının 2. Sınıflarında öğrenim gören ve aleksitimi düzeyleri yüksek olan öğrenciler arasından yansız olarak seçilmiş 24 denekle yürütülmüştür. Bu araştırmada öntest-sontest kontrol gruplu deneysel desen uygulanmıştır. Araştırmada (12 kişilik) deney grubunun yanında, Hawthorne etkisini kontrol etmek için (aleksitimi ile ilişkisiz tek oturumluk bir etkinliğin yapıldığı, 12 kişilik) plasebo kontrol grubu kullanılmıştır.Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme (EMDR), travmatik anıların birkaç sağaltım oturumu içinde çözümlenebileceğini iddia eden bir sağaltım yaklaşımıdır. EMDR sağaltımı sırasında, danışandan bir travma imgesini, olumsuz benlik-bilişi, travmayla ilgili olumsuz duygu ve ilişkili beden duyumlarını aklında tutması İstenir. Danışan gözlerini iki yanlı ileri geri hareket ettirmesi için yönlendirilir. Daha sonra danışan ortaya çıkan, imgeleri, bilişleri, duygu ve fiziksel duyumları anlatır. Bu tekrarlı işlemler rahatsız edici içeriğin duyarsızlaştırması tamamlanıncaya kadar sürer ve önceki olumsuz benlik-bilişlerinin yerini olumlu benlik-bilişleri alır. Bu araştırmanın temel amacı EMDR'ın aleksitimi düzeyini azaltmadaki etkisini ortaya koymak olduğu için, araştırmanın bağımsız değişkeni yalnızca deney grubuna uygulanan EMDR sağaltımıdır, bağımlı değişkeni ise, öğrencilerin aleksitimi düzeyleridir. Bu araştırmada grupların aleksitimi düzeyleri arasında anlamlı fark olup olmadığını test etmek için tek faktörlü kovaryans analizi (ANCÖVA) kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, deney ve kontrol grubundaki deneklerin aleksitimi düzeylerinde, denemelere bağlı olarak.05 düzeyinde farklılık olduğunu ve deney grubundaki öğrencilerin aleksitimi düzeylerinde gözlenen azalma yönündeki önemli farklılığın da uygulanan EMDR sağaltımından kaynaklandığını göstermiştir. Bu sonuçlar EMDR sağaltımın etkiliğine ilişkin yeterli kanıtlar olarak dikkate alınmış ve tartışılmıştır.

VI SUMMARY THE EFFECT OF EYE MOVEMENT DESENSITIZATION AND REPROCESSING (EMDR) UPON ALEXITHYMIC CHARACTERISTICS OF UNIVERSITY STUDENTS Somay Atasoy, Arzu PhD., Department of Psychological Services in Education (Program of Psychological Counseling and Guidance) Adviser: Üstün Dökmen, PhD., a Proffessor of Psychological Counseling and Guidance Program xiv-288 p. In this research the effect of Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR) upon alexithymia level of university students was examined. The research was carried out with 24 samples, randomly assigned among 2nd grade students whose alexithymia levels was high and have been studied at Ankara University, Educational Sciences Faculty, Guidance and Psychological Counseling, Mental Handicapped Teacher's Degree, Elementary Teacher's Degree, Social Studies Teacher's Degree programs, in 2001-2002. The research is pretest-posttest with controlled group design. In the research, besides experimental group (12 samples) control group (12 samples, a single session activity which unrelated alexithymia) were carried out.vu EMDR is a treatment that claims to resolve traumatic memories within a few treatment sessions. During EMDR treatment, the client is asked to hold in mind an image of the trauma, a negative self-cognition, negative emotions, and related physical sensations about the trauma. The client is instructed to move her or his eyes quickly and laterally back and forth. The client then reports the images, cognitions, emotions, and physical sensations that emerged. This recursive procedure continues until desensitization of troubling material is complete and positive self-cognitions have replaced the previous negative self-cognition. Since the main purpose of this research was to test effect of EMDR treatment, independent variable of the research is EMDR treatment which was performed only experimental; dependent variable of the research is alexithymia level of students. Comparing pretest and posttest measures of alexithymia level accross two groups, the data analysis used was analysis of covariance (ANCOVA) with one-way. The findings of the research showed that at the alexithymia levels of experimental group's samples reduced at significant level (p<.05) accross control group, and this reducing happened because of EMDR treatment. The results have been took into consideration and discussed as sufficient supports for effectiveness of EMDR treatment.