Yetişkinlerde çevre duyarlığını etkileyen etmenler (KKTC Lefke örneği)

Abstract

ÖZET Çevre sorunlarının çözümünde en etkili unsur, insan davranışlarının çevre ile uyum içerisinde olmasını sağlamaktır. Çevre sorunlarına yol açan insan davranışlarını, çevreyle uyumlu hale getirmek ve böylece doğal, tarihi, kültürel ve sosyo-estetik değerlerin korunmasını sağlamak için çevre eğitimine gereksinim vardır. Çevre sorunlarının giderilmesinde etkin bir çözüme katkıda bulunacak çevre eğitiminin öncelikle yöneleceği hedef kitle, yetişkinler olmalıdır. Yetişkinin eğitime katılması onun bu yönde güdülenmesiyle mümkün olacaktır. Bu noktada çevre duyarlılığı, yetişkinin eğitime katılması için iyi bir güdülenme aracı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu araştırmada çevre için yetişkin eğitimi programlarının gerçekleştirilebilmesinde önemli rolü olan çevre duyarlılığının hangi etmenlerden etkilendiğini saptamak amaçlanmıştır. Bu amaçla; yaşanılan yerleşim yeri, eğitim düzeyi, gelir durumu ve bir çevre sorunundan etkilenme durumunun çevre duyarlılığını nasıl etkilediğine bakılmıştır. Araştırmanın bulguları Lefke Bucağı ve bağlı köylerinden seçilen bir örnekleme anket uygulanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin çözümlenmesinden; 1. Görüşülenlerin çevre sorunlarına karşı duyarlı oldukları ve duyarlılık derecelerinin her bir çevre konusuna göre farklılaştığı, 2. Yetişkinlerin çevre sorununa ilişkin duyarlılıklarının yaşadıkları yerleşim türü farklılıklarından etkilenmediği, 3. Yetişkinlerin çevre sorunlarına ilişkin duyarlılıklarının gelir düzeyi ve bir çevre sorununu doğrudan yaşıyor olup olmamalarından kısmen etkilendiği, 4. Yetişkinlerin çevre sorunlarına ilişkin duyarlılıklarını etkileyen en önemli etmenin eğitim düzeyi olduğu bulunmuştur. Bu sonuçlar, çevre için halk eğitiminde dikkate alınmalıdır. XV111

ABSTRACT The most effective element for the solution of the environmental problems is to make the human to behave or act suitable to the environment. There is a need to develop an education program for the environment in order to make the human behaviors, which are creating the environmental problems, suitable to the environment so that the natural, historical, cultural, and socio-esthetic values can be protected. The primary target population of the education program, which will contribute to the effective solution of the environmental problems, should be the adults. Adults will participate in the educational activities if they are motivated. At this point the sensitivity for the environment appears to be the best possible way to be motivated. In this study, it is aimed to determine what kind of factors affect the sensitivity for the environment having the important role for the implementation of the adult education program for the environment. For this purpose, it is investigated how living area, education level, level of income and being directly faced with an environmental problem affect the sensitivity for the environment. The data for the research has been collected by a sample study which was conducted in Lefke district and its associated villages. The results obtained with the analysis of the collected data are as follows: 1. The persons interviewed are sensitive to the environmental problems and their sensitivity degrees differ for each environmental subject. 2. The adults' sensitivity to the environmental problems does not depend upon the difference of their living areas. 3. The adults' sensitivity to the environmental problems partially depends on their income level and whether they are directly faced with an environmental problem. 4. The most important factor affecting the adults' sensitivity to the environmental problems is the level of their education. These results should be taken into consideration for the Adult Education Programs for the environment. xix