Okuma güçlüğü olan ve olmayan çocukların sözcük okuma becerilerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma Türkçe konuşan okuma güçlüğü olan ve olmayan birinci sınıf öğrencilerinin sözcük okuma stratejilerini karşılaştırmayı amaçlamıştır. Araştırmaya Ankara ilinde bulunan ilköğretim okullarının birinci sınıfına devam eden 21 okuma güçlüğü olan ve 21 okuma güçlüğü olmayan çocuk katılmıştır. Araştırmaya katılan çocuklar tek harf isimlendirme, anlamlı (tanıdık) sözcük ve bu sözcüklerden üretilmiş anlamsız sözcükler (görsel benzeyen ve görsel benzemeyen) okuma işlemlerinde test edilmiştir. Grupların okuma puanları arasındaki farklılığı değerlendirmek için çok değişkenli varyans analizi (tek yönlü MANOVA) kullanılmıştır. Bulgular okuma güçlüğü olmayan çocukların tüm sözcük okuma ölçümlerindeki performanslarının okuma güçlüğü olmayan çocukların performanslarından anlamlı olarak daha iyi olduğunu göstermiştir. Grupların üç sözcük tipini okuma süreleri arasındaki farklılık Mann Whitney U Testi ile test edilmiştir. Okuma süresine ilişkin bulgular okuma güçlüğü olan çocukların tüm sözcük okuma işlemlerinde kontrol grubundan anlamlı olarak daha yavaş olduğunu göstermiştir. Tekrarlı ölçümler için tek yönlü ANOVA sonuçları tanıdık (anlamlı) sözcüklerin anlamsız sözcüklere göre avantajının her iki grup için de aynı olduğunu göstermiştir. Tanıdık sözcükler, iki anlamsız sözcük tipi arasında farklılık olmadan, anlamsız sözcüklerden daha iyi okunmuştur. Friedman' in iki yönlü varyans analizinden elde edilen bulgular anlamlı sözcüklerin, iki anlamsız sözcük tipi arasında farklılık olmadan, anlamsızsözcüklerden daha hızlı okunduğunu göstermiştir. Grupların okuma puanları ile okuma süreleri arasındaki ilişkiyi bulmak için Spearman-Brown sıra farkları korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Bulgular okuma güçlüğü olan grup için her sözcük okuma işlemindeki okuma puanı ile okuma süresi arasında orta düzeyde negatif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Okuma güçlüğü olmayan grup için okuma puanı ile okuma süresi arasındaki bu ilişkiler anlamlı ve görsel benzeyen sözcükler için orta düzeyde negatif iken görsel benzemeyen sözcükler için ilişki bulunmamıştır. İlişkisiz örneklemler t testi sonuçları grupların harf tanıma puanlarının arasında anlamlı farklılığının olmadığını göstermiştir. Grupların harf tanıma puanları ile okuma puanları arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Her iki grup için de üç sözcük listesini okuma puanı ile harf tanıma puanı arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Grupların liste 1, liste 2 ve liste 3 okuma işlemlerinden elde ettikleri ortalama puanlar arasındaki ilişkiyi saptamak için Pearson Momentler Çarpımı korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Bulgular, okuma güçlüğü olan grup için liste 1 puanı ile liste 2 ve liste 3 ayrıca liste 2 ile liste 3 puanları arasında yüksek bir ilişki olduğunu göstermiştir. Okuma güçlüğü olmayan grup için liste 1 puanı ile liste 2 ve liste 3 puanları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülürken, liste 2 ile liste 3 puanları arasında orta düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Özetle, okuma güçlüğü olmayan grupta anlamlı sözcüklerin bütünsel strateji kullanılarak ve anlamsız sözcüklerin ise fonolojik stratejiyle okunduğu sonucuna varılmıştır. Okuma güçlüğü olan çocuklar tüm sözcük listelerini fonolojik strateji kullanarak okumakla birlikte, anlamsız sözcük okumada kontrol grubu ile karşılaştırıldıklarında iyi performans göstermemişlerdir. Okuma güçlüğü olmayan çocukların sözcük okuma stratejilerini normal gelişimde kazandıkları ve kullandıkları bununla birlikte, güçlüğü olan çocukların ise fonolojik stratejiye hakim olmadıkları ve bütünsel olarak okudukları sözcük sayısının sınırlı olduğu sonucuna varılmıştır.

The purpose of this study was to compare word reading strategies of first graders Turkish-speaking children with and without reading disability. 21 children with reading disability and 21 children without reading disability who attended first grade classes of primary schools in the city of Ankara participated in this study. The participants were tested in the naming of single letters, reading familiar words and matched pseudowords (visually similar and visually dissimilar). Multivariate analysis of variance (one way MANOVA) was used to assess group differences across word reading scores. The findings showed that children without difficulty performed significantly better than children with difficulty on all word reading measures. The group differences between the reading times on three word types were tested by the Mann Whitney U test. Reading time results showed that children with difficulty were significantly slower than control group in all word reading tasks. The results derived from one-way ANOVA for repeated measures showed that the advantage of familiar words over pseudowords was about the same for both groups. Familiar words were read better than pseudowords, with no difference between the two types of pseudowords. The results derived from the Friedman two-way analysis of variance by ranks showed that familiar words were read faster than pseudowords, with no difference between the two types of pseudowords. The Spearman rank-order correlation coefficient was used to compute the correlation between reading scores and reading times of groups. The findings showed that there was amoderate negative correlation between reading score and reading time for each word reading task for the group with reading disability. For children without disability these correlations between reading scores and reading times were moderately negative for familiar words and visually similar pseudowords but no relationship for visually dissimilar words. Independent samples t-test results showed that there was no significant difference between the groups in recognition letters. Pearson's product-moment correlation coefficient was used to compute the correlation between letter recognition scores and reading scores of groups. For both groups there was no significant correlation between the letter recognition score and the reading score for each word type. Pearson's product-moment correlation coefficient was used to compute the correlation between list 1, list 2 and list 3 reading scores of groups. The findings showed that for children with reading disability there was a high correlation between list 1 and list 2 scores, list 1 and list 3 scores also list 2 and list 3. For children without reading disability there was no relationship between list 1 and list 2 scores, list 1 and list 3 scores, but there was a moderate relationship between list 2 and list 3. In sum, it was concluded that the group without reading disability read familiar words by using visual strategy and nonwords by a phonological strategy. Although children with reading disability read all the word lists by applying a phonological strategy, they did not perform well on pseudoword reading when compared to the control group. It was concluded that children without reading disability had acquired and used the normal word reading strategies however children with disability had not mastered the phonological strategy and had limited sight word vocabularies.