Lise ve üniversite öğrencilerinde genel erteleme ve akademik erteleme davranışının incelenmesi

Abstract

ÖZETLİSE VE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE GENEL ERTELEME VEAKADEMİK ERTELEME DAVRANIŞININ İNCELENMESİÇakıcı, Deniz ÇiğdemYüksek lisans, Eğitimin Psikolojik Temelleri ProgramıTez danışmanı: Doç. Dr. Figen ÇokEkim 2003, 151 sayfaBu çalışmada lise ve üniversitede öğrenim gören öğrencilerin genelerteleme ve akademik erteleme davranışının özsaygı, mükemmeliyetçi kişiliközelliği ve akademik başarı ile ilişkisi incelenmiştir. Araştırmaya 260 lise ve 287üniversite olmak üzere toplam 587 öğrenci katılmıştır. Öğrencilere bu çalışmaiçin geliştirilmiş olan Genel Erteleme Ölçeği (GEÖ), Akademik Erteleme Ölçeği(AEÖ), Rosenberg Özsaygı Envanteri (RÖSE), Çok Boyutlu MükemmeliyetçilikÖlçeği (ÇBMÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formuuygulanmıştır. Bu araştırma için geliştirilen GEÖ'nün ve AEÖ'nün geçerliği vegüvenirliği saptanmıştır. Lise ve üniversite öğrencilerinde Genel erteleme veakademik erteleme davranışının öğrenim düzeyine göre fark gösteripgöstermediği t-testi ile analiz edilmiştir. Lise öğrencilerinde akademik ertelemedavranışının özsaygı düzeyi açısından fark gösterip göstermediği tek yönlüANOVA ile test edilmiştir. Üniversite ve lise öğrencilerinde akademik ertelemedavranışının anlamlı yordayıcılarını belirlemek için aşamalı regresyon analiziyapılmıştır. Analizler sonucunda üniversite öğrencilerinin lise öğrencilerine göredaha fazla genel erteleme ve akademik erteleme davranışı gösterdikleribulunmuştur. Lise öğrencilerinde özsaygı düzeyi düşük olan öğrencilerin dahaçok akademik erteleme davranışı gösterdikleri bulunmuştur. Lise öğrencilerindeana-baba okul başarısı değerlendirme ve okul başarısından doyum düzeyi,kişinin kendisine yönelik mükemmeliyetçiliği ve kişinin başkalarının kendisindenbeklentileri ile ilgili mükemmeliyetçiliğinin akademik ertelemenin önemliVyordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Üniversite öğrencilerinde de akademikbaşarının, kişinin kendisine yönelik mükemmeliyetçiliğinin ve kişinin başkalarınınkendisinden beklentileri ile ilgili mükemmeliyetçiliğinin akademik ertelemeninönemli birer yordayıcısı olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Genel Erteleme, Akademik Erteleme, Çok BoyutluMükemmeliyetçilik, Özsaygı, Akademik BaşarıVI

ABSTRACTThis research investigated the relationships between the generalprocrastination, academic procrastination, self-esteem, dimensions ofperfectionism and academic achievement among high school and universitystudents. Two hundred sixty high school and two hundred eighty sevenuniversity students participated in the study. The students were given theGeneral Procrastination Scale (GPS) and Academic Procrastination Scale (APS)developed for the present study, Rosenberg Self-Esteem Inventory (RSEI),Turkish version of Multidimensional Perfectionism Scale (MPS) and PersonalInformation Form prepared by the reseacher. GPS and APS ,developed for thepresent study, were shown to be a valid and reliable measure. Independent-samples t-test was employed to test the whether general and academicprocrastination behavior differentiated according to level of education (high-school, university). One-way ANOVA was employed to test the whetheracademic procrastination differentiated according to level of self-esteem amonghigh-school students. Stepwise regression analysis was employed to obtain thesignificant predictors of academic procrastination among high-school studentsand university students. It was found that university students moreproctastinated than high-school students. Results indicated that high-schoolstudents with low self-esteem more procrastinated than students with high self-esteem. Result showed that, for high-school students, parental schoolachievement assessmet, parental satisfaction from school achievement, self-oriented perfectionism and socially prescribed perfectionism were significantpredictors of academic procrastination. Results revealed that, for universitystudents, academic achievement (school grade point average), self-orientedperfectionism and socially prescribed perfectionism were significant predictors ofacademic procrastination.Key words: General Procrastination, Academic Procrastination, MultidimensionalPerfectionism, Self-Esteem, Academic AchievementVII