Çocukların eğitim durumları ve geleceğe ilişkin beklenti düzeylerinin temel toplumsal ortamlardan aldığı etkileri (Islahevlerinde kalan çocuklar üzerinde bir araştırma)

Abstract

ÖZET ÇOCUKLARIN EĞİTİM DURUMLARI VE GELECEĞE İLİŞKİN BEKLENTİ DÜZEYLERİNİN TEMEL TOPLUMSAL ORTAMLARDAN ALDIĞI ETKİLER (Islahevlerinde Kalan Çocuklar Üzerinde Bir Araştırma) SÖZER, Mehmet Akif Doktora, Eğitim Programları ve Öğretim (Eğitimin Sosyal ve Tarihi Temelleri) Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. İsmail DOĞAN Ekim 2003, 242+XII Sayfa Araştırmada, çocukların toplumsal yaşama hazırlanmalarında ve sağlıklı sosyal ilişkiler üretmelerinde temel toplumsal ortamlarının etkililiğinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaca uygun olarak ıslahevlerindeki çocukların aile ve okul ortamlarındaki ilişkileri ve geleceğe ilişkin beklentileri ortaya konulmuştur. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Çocukların suç işlemesinde etkili toplumsal ortamlardan aile ve okul ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Bunun için literatür taraması yapılarak konuyla ilgili kavramsal çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır. Halen ıslahevlerinde kalan çocukların suç işleme nedenleri anket ve görüşme tekniğiyle belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın evreni Ankara, İzmir ve Elazığ ıslahevlerinde kalmakta olan 241 çocuk oluşturmuştur. Araştırmada evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin toplanmasında nitel ve nicel teknikler birlikte kullanılmıştır. Anket, görüşme teknikleri ve literatürden toplanan veriler ve bunlardan çıkartılan sonuçlarla, çocukların suç işlemelerinde aile ve okuldan aldığı etkiler belirlenmeye çalışılmıştır. Anket aracılığıyla elde edilen veriler SPSS paket programında çözümlenmiştir. Veriler frekans ve yüzdeler olarak çözümlenmiştir. Sınıflama ölçeğine giren ikili değişkenler arasındaki ilişki için Kay-kare (Chi Square) testi uygulanmıştır. IIGörüşme yoluyla elde edilen veriler, nicel verilerden hemen sonra çocukların kendi ifadeleriyle sunulmuştur. Nicel verilerle ilgili nitel veriler bulunmadığı durumlarda ise, sadece nicel veriler sunulup, yorumlanmıştır. Bu araştırmadan elde edilen bulguların bazıları şunlardır. Çocukların işledikleri suçlar arasında hırsızlık ve gasp gibi mala karşı işlenen suçların fazla olduğu dikkat çekmektedir. Çocukların bu tür suçlara yönelmelerinde ailenin ekonomik durumunun etkili olduğu söylenebilir. Şahsa karşı işlenmiş suçlarda `namus temizleme`, `kan gütme` ve `başlık parası` gibi toplumsal değerlerin etkili olduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan çocukların büyük çoğunluğunun kendi yaş gruplarına uygun eğitim almadıkları görülmektedir. Çocukların anne ve babalarının sosyo-ekonomik ve eğitim düzeylerinin düşük olduğu göz önünde bulundurulduğunda okulun önemi daha da artmaktadır. Ill

ABSTRACT THE INFLUENCE OF BASIC SOCIETAL MILIEU ON CHILDREN'S EDUCATIONAL LEVEL AND THE LEVEL OF EXPECTATIONS TOWARD THE FUTURE (A Study on Children Who Live in Reformatory) SÖZER, Mehmet Akif PhD, Curriculum & Instruction in Education Program in (Social and Historical Foundations of Education) Advisor: Professor İsmail DO?AN October 2003, 242+XII Pages This study aims at determining the effects of basic social milieu on children's p reparation for societal life a nd d eveloping h ealthy relationships. Towards this goal, the study describes the web of relationships of children, who have been currently living in reformatory's, with their family and in their school environment as well as their expectations from the future. The study used survey method. The factors that have been influential in leading children commit a crime such as family and school described in detail. First, literature is reviewed to develop a conceptual framework. A questionnaire as well as interviews were used to determine children's reasons for committing crime. The study universe composed of 241 children who have been living in Ankara, Izmir, and Elazığ reformatory at the time the data was collected. The researcher did his best to reach all the subjects in the universe. Both qualitative and quantitative techniques were employed in data gathering. In order to determine the effects of family and school on children who commit crime, questionnaire, interviews, and the results of literature review were used. Data collected using the questionnaire analyzed in SPSS program. Data analyzed using frequencies and percentages. Chi-Square tests were IVused to determine the relationship between variables that were measured in nominal scales. The data gathered through interviews presented following the quantitative data with children's own statements. When there was no qualitative data related to quantitative data, only quantitative data was presented and discussed. The study found that the majority of crimes these children committed are crimes against goods such as stealing and usurpation. It may be inferred that family economic level was influential on children committing this type of crime. Societal values were found to be influential factors in crimes committed against persons such as `affair of honour`, `vendetta`, and `dowry for girls`. The majority of children included in this study has not been educated in the level that are compared to t heir age group. When children's family s ocia- economic level and parental educational level were low, schooling becomes more important. V