8 ve 11 yaş grubundaki çocuklarda itiş kakış oyunu ile başatlık ve sosyometrik kategoriler arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 8 ve 11 yaşlarındaki çocuklarda itiş kakışoyunu oynama sıklığının, cinsiyet, itiş kakış oyunu ile başatlık vesosyometrik kategoriler arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Oyunungelişimsel açıdan anlık ve ertelenmiş işlevlerinin ortaya çıkarılmasısağlıklı gelişim süreci açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıcaoyunun fiziksel yönü sadece fiziksel gelişim açısından değil, fizikseletkinlikten sonra ortaya çıkan bilişsel performans açısından daönemlidir.Bu araştırma, yaz okuluna devam eden 8 ve 11 yaşlarındakiçocukların itiş kakış oyunu oynamaları ile başatlık ve sosyometrik statüilişkisini ölçmeyi amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Araştırmada itişkakış oyunu oynama sıklığı ile başatlık ilişkisi ve sosyometrikkategorilere göre farklılık, yaş değişkeni açısından incelenmiştir.Araştırmanın bağımlı değişkeni, itiş kakış oyunu ve belirlenen başatlıkve sosyometrik statü, bağımsız değişkenler ise yaş ve cinsiyettir.Araştırma Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor YüksekOkulu bünyesinde açılan yaz okuluna devam eden 35 kişilik 8 ve 11yaşlarındaki çocuklarla yapılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde itişkakış oyununun diğer serbest zaman etkinlikleri içindeki sıklığıaraştırılmıştır. İkinci bölümde ise kız grubu içerisinde itiş kakış oyunuoynama sıklığının az olması nedeniyle 21 kişiden oluşan erkek grubunailişkin başatlık ilişkisi ve sosyometrik kategoriler açısından itiş kakışoyunu oynama araştırılmıştır.Örneklem grubuna verileri toplamak amacıyla, a) Serbest oyunzamanı içindeki etkinliklerinin belirlenmesi amacıyla kamera kaydıyapılmış ve bu kayıtlar Serbest Oyun Zamanı Etkinlikleri SınıflandırmaKategorileri (Humpreys ve Smith, 1987) ile değerlendirilmiştir; b)Sosyometrik kategorileri belirlemek için `Aday Gösterme' uygulamasıyapılmış, başatlığın ölçülmesi için ise `Güçlülük Düzeyi Aday Gösterme'uygulaması kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programındaçözümlenmiştir. İtiş kakış oyunu oynama sıklığı zaman örneklemetekniğiyle belirlenmiş, toplam serbest zaman etkinlikleri içerisindegözlenme oranına göre değerlendirilmiştir. Başatlık düzeyi vesosyometrik kategorilere göre itiş kakış oyunu oynama sıklığınınanlamlı fark gösterip göstermediği Kruskal Wallis testi kullanılarak testedilmiştir.Bu araştırmadan elde edilen bulgularda itiş kakış oyunu ile ilgiliolarak güçlü bir cinsiyet farklılığı göze çarpmaktadır. Erkek çocuklarınitiş kakış oyunu oynama sıklığı ve başatlık düzeyi arasında anlamlı ilişkibulunmamıştır. Bulgular, çalışmaya katılan çocukların itiş kakış oyunuoynama sıklıklarının, sosyal kategoriler açısından anlamlı bir şekildefarklılaştığını göstermiştir.Anahtar Kelimeler: İtiş kakış oyunu, başatlık, sosyometrik kategoriler.

The purpose of this study is to investigate the relationshipbetween frequencies of playing rough and tumble game; gender, roughand tumble play and dominance, and sociometric categories in 8-11 agechildren. It is important to understand the immediate and delayedfunctions of play for a healthy developmental continuum.Besides, physical part of the play is not only important for thephysical development but also cognitive performance resulting fromthese physical activities.This descriptive study aims to understand the relationshipbetween rough and tumble play, dominance and socio-metriccategories in 8-11 age children who attended summer school. Roughand tumble play frequency and dominance, and socio-metric categoriesare tested by age as an independent variable. Independent variables areage and gender and dependent variables of the study are rough andtumble game, dominance, and socio-metric categories.Sample of the study were 35 students between the age of 8-11who attended Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulusummer school. In the first part of the study, frequecy of playing roughand tumble play in free activity time researched. In second part of thestudy, researcher observed playing rough and tumble game in terms ofits relation with dominance and socio-metric relations in 21 boys due tolack of rough and tumble game in girl sample.In order to collect data from sample; a) students activitiesrecorded in order to determine the activities in the free play time. Thenthis recordings evaluated by ?Classifying Free Activity TimeCategories? (Humpreys ve Smith, 1987); b) ?Nomination Method? isused to determine socio-metric categories and ?Nomination Method forStrengt Level? used to determine dominace. SPSS used to analize thedata. Frequency of rough and tumble play is determined by timesampling method and evaluated by observed ratio in total free playtime. Kruskal Wallis test used to determine if there is a meaningfuldifference between frequency of playing rough and tumble game; levelof dominace and socio-metric categories.Results of the study suggests that there is a significantdifference between rough and tumble play and gender. But, norealtionship have found between rough and tumble play and level ofdominace in boys. Results also showed that there is a meaningfulrelationsip between rough and tumble game and sociometriccategories.Key Words: Rough and tumble play, dominance, sociometriccategories.