Seçim kuramına ve gerçeklik terapisine dayalı öfkeyle başa çıkma eğitim programının ve etkileşim grubu uygulamasının üniversite öğrencilerinin öfkeyle başa çıkma becerileri üzerindeki etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel problemi, üniversite öğrencilerinin öfkeduygusuyla etkili bir biçimde başa çıkma becerileri üzerinde, seçim kuramı-gerçeklik terapisine dayalı öfkeyle baş etme eğitim programı ile etkileşim grubuyaşantısının etkilerinin karşılaştırılması ve bu uygulamaların kısa süreli vekalıcı etkilerinin araştırılmasıdır.Araştırma 2004-2005 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Ankaraüniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik DanışmaProgramı ile Sınıf Öğretmenliği Programı 2. sınıf öğrencilerinden yansız olarakseçilmiş olan 60 öğrenci ile yürütülmüştür.Araştırmada veri toplama aracı olarak Spielberger tarafından 1988geliştirilmiş ve Özer (1994b) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış olan SurekliÖfke ve Öfke İfade Tarzı Ölçeği kullanılmıştır.Araştırmada 4x3 lük (deney-kontrol- plasebo ve bekleme durumundakikontrol grubu x öntest-sontest-izleme ölçümü) split plot desen kullanılmıştır.Araştırmanın bağımlı değişkenini, öğrencilerin sürekli öfke düzeyleri ve öfkeifade tarzları oluşturmaktadır. Bağımsız değişkenini ise öğrencilere uygulanmışolan öfkeyle başa çıkma eğitimi ve etkileşim grubu sürecinde geçirilenyaşantılar oluşturmaktadır.Deneysel uygulamaların başlangıcında Sürekli Öfke ve Öfke İfade TarzıÖlçeği Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programı ile Sınıf ÖğretmenliğiProgramı 2. sınıf öğrencilerinin tümüne uygulanmıştır. Sürekli Öfke alt ölçeğipuanları esas alınarak, grup ortalamasının üzerinde puan alan öğrencilerarasından, her bir gruba 15 öğrenci olmak üzere toplam 60 öğrencibelirlenmiştir. Bu öğrencilerin deney ve kontrol gruplarına atanması işlemiyansız atama (kura çekme) yoluyla gerçekleştirilerek 4 grup oluşturulmuştur.Bu gruplar; 1. Öfkeyle başa çıkma eğitim programının uygulandığı grup, 2.Etkileşim grubu uygulanan öğrencilerin oluşturduğu grup, 3. Plasebo kontrolgrubu ve 4. Hiçbir deneysel işlemin uygulanmadığı bekleme durumundakikontrol grubudur. Oluşturulan gruplar arasında ön testler bakımından fark olupolmadığına tek yönlü varyans analiziyle kontrol edilmiştir. Deneyseluygulamaların bitiminde gruplardan son ölçümler alınmış ve son ölçümlerdenbir ay sonra ise izleme ölçümü amacıyla ölçek tekrar uygulanmıştır.Bu ölçümlerden elde edilen verilerin analizinde, ölçüm ve gruplararasında anlamlı bir farkın olup olmadığı tek faktör üzerinde tekrarlı ölçümleriçin iki faktörlü varyans analiziyle kontrol edilmiştir. Faktör analizi sonucundadeneysel işlemin etkisini ortaya koymak için veriler Tukey testine tabitutulmuştur.Bu araştırmanın sonucunda, araştırmacı tarafından seçim kuramı vegerçeklik terapisine dayalı olarak geliştirilmiş olan 11 oturumluk öfkeyle başaçıkma eğitim programının, öğrencilerin, sürekli öfke düzeylerini ve içe yöneliköfke düzeylerini anlamlı düzeyde azalttığı, öfke kontrol düzeylerini anlamlıdüzeyde yükselttiği ortaya konulmuştur. Programın dışa yönelik öfke üzerindeise anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmüştür.Araştırma kapsamında oluşturulmuş olan ikinci bir deney grubu iseetkileşim grubu uygulamalarının yapıldığı gruptur. Bu grupta yapılanuygulamaların, öğrencilerin sürekli öfke düzeylerinin anlamlı düzeydeazalmasına ve öfke kontrol düzeylerinin anlamlı düzeyde yükselmesine yolaçtığı saptanmıştır. Etkileşim grubu uygulamasının, öğrencilerin, içe yöneliköfke düzeyleri ve dışa yönelik öfke düzeyleri üzerinde anlamlı bir etkisininolmadığı görülmüştür.

The aim of this research is to compare the impact of ?coping with angertraining program? based on choice theory-reality therapy with the impact of the?training by encounter group experiences? on the university students? skills incoping with anger efficiently, and to discover the short term and long termconsequences of these practices.The research has been conducted on 60 students who were selected atrandom among the second year students of Elementary/Primary TeacherEducation Program and Guidance and Psychological Counseling Program ofthe Faculty of Education of Ankara University.In this research, 4x3 (groups x measurements) split plot design wasused. While the dependent variable is the trait anger level and the angerexpression of the students, the independent variable is training of the studentsin coping with anger and the experiences that the students had during theperiod of interaction.The marks that the students obtained from the state and trait angerscale have been the basis for the selection of the students to the researchgroups. The research has been conducted on four groups including a groupsubjected to a training program the effectiveness of which was to be tested, agroup to which encounter group was applied, a placebo interaction group towhich placebo interactivity was applied and the control group at the stand-byposition which had not been subjected to any experimentation. At the initialstage of experimentation, the 15 students in each group were given trait angerand anger expression scale as pretest, and the pretest were examined by oneway analysis of variance to see if any differences among the groups could betraced. After the completion of the applications, the scales were given to thegroups once more to obtain the final (posttest) measurements, and after amonth the scale was once more applied (follow measurement) to the groups tocollect observation data.In the analysis of the data obtained from these measurements, it wasexamined whether there is a significant difference between the measurementand groups for repeated measurements. Two-way ANOVA for repeatedmeasurement on one factor was used to test the differences between means.In order to show the impact of the experiments, Tukey test was applied.The concluding findings of this research indicate that the 11 sessioncoping with anger group program that was formed and based on choice theoryand reality therapy selected by the researcher has caused both significantdecrease in students' trait anger and anger-in levels and significant increasesin their anger control levels. However, it has also been discovered that theprogram has had no significant impact on anger-out.A second experiment group was the group made-up of students whowere subjected to encounter group applications. It has been observed that theapplications in this group have caused a decrease in the trait anger level of thestudents, and that they had no significant impact on the anger-in and anger-out levels of the students and that they had a significant impact on increasingtheir anger control levels.