Okul yöneticilerinin kullandıkları motivasyonel dil ile öğretmenlerin rol fazlası davranışları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada okul yöneticilerinin kullandıkları motivasyonel dil ile öğretmenlerin rol fazlası davranışları arasındaki ilişki ele alınmıştır. Bu çalışmada araştırmanın evrenini oluşturan Düzce ili ve ilçelerindeki devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre, okul yöneticilerinin kullandıkları motivasyonel dilin öğretmenlerin rol fazlası davranış göstermeleri ile olan ilişkisi çeşitli demografik değişkenler yönünden incelenmiştir.Araştırma örneklemini Düzce il merkezi ve ilçelerindeki devlet okullarında çalışan öğretmenlerden ilçelerin il genelindeki temsil oranına göre seçilen 416 öğretmen oluşturmaktadır. Örnekleme yapılırken kolay ulaşılabilir olmasından dolayı basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre okul yöneticilerinin en çok yönlendirici motivasyonel dil kullanmayı tercih ettikleri göze çarpmaktadır. Daha sonra ise sırası ile aitlik yaratıcı motivasyonel dil ve cesaret verici motivasyonel dili kullandıkları görülmektedir. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenler en fazla destekleyici rol fazlası davranış sergilemektedir. Elde edilen bulgulara göre cinsiyet değişkeni açısından müdahaleci rol fazlası davranışta erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre görüşlerinde erkek öğretmenler lehine istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiştir. Erkek öğretmenlerin müdahaleci rol fazlası davranışlarının kadın öğretmenlerden daha yüksek olduğu göze çarpmaktadır. Okul yöneticilerinin kullandığı yönlendirici motivasyonel dil ve aitlik yaratıcı motivasyonel dil alt boyutları ile toplam motivasyonel dilde branş değişkeni açısından anlamlı fark ise branş öğretmenleri lehine çıkmıştır. Öğrenim durumu değişkeni açısından yöneticilerin kullandığı cesaret verici motivasyonel dilin öğretmenlerdeki algısına bakıldığında ise lisans mezunları lehine çıkmıştır. Mesleki kıdem değişkeni açısından değerlendirildiğinde yöneticilerin kullandığı yönlendirici motivasyonel dil ve cesaret verici motivasyonel dil alt boyutları ile toplam motivasyonel dil algıları 1-5 yıl kıdeme sahip öğretmenler ile 6-10 yıl kıdeme sahip öğretmenler arasında mesleğe yeni başlayanlar lehine istatistiksel olarak anlamlı fark vardır. Yaş değişkeni açısından yöneticilerin kullandığı motivasyonel dil ile öğretmenlerin sergilediği rol fazlası davranış arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktur. Öğretmenlerin çalıştıkları okul türü açısından yöneticilerin kullandığı motivasyonel dil algısı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardır. Bu fark tüm alt boyutlarda liseler lehine çıkmıştır. Öğretmenlerin rol fazlası davranış sergilemeleri ile çalıştıkları okul türü arasında ise istatistiksel olarak anlamlı fark yoktur. Destekleyici rol fazlası davranış ile müdahaleci rol fazlası davranış arasında pozitif yönde düşük düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin kullandığı motivasyonel dil, öğretmenlerin rol fazlası davranış sergilemelerini çok düşük düzeyde yordamaktadır.

In this research, the relationship between the school administrations' motivational language and the teachers' extra role behaviours is pointed out. In this study, according to the views of the teachers who work at the state schools in the city centre and the towns around Düzce, the relationship between the school administrations' motivational behaviours and the teachers' extra role behaviours is observed with a wide variety of demographic differences.In this research sampling, 416 teachers are chosen according to the representations of the towns' state schools in the city centre. While sampling, simple non-optional sampling method is used due to the easy-reach. According to the results of the research, the school administrations mostly prefer to use the directional-motivational language and then in order, possession-creative motivational language and encouraging-motivational language. According to the findings of the research, the teachers mostly use supporting role behaviours. It is also found that there is a great difference between the views of the male and female teachers in favor of the male ones statistically. It is also found that the male teachers have more intrusive extra role behaviours than the female teachers. The school administrations' directional motivational language and possession creative motivational language is seen in favor of branch teachers in terms of total motivational languages with respect to the sub-dimensions. The administrations' encouraging motivational language is seen in favor of the teachers who have master's degree with regard to the educational state. When it comes to the professional seniority, there is a great difference of the administrations' directional- motivational language and encouraging motivational language between the teachers whose professional seniority is between 1 and 5, and between 6 and 10 and the teachers who has just started their professional seniority with respect to the sub-dimensions. There is no great difference between the administrations' motivational languages and the teachers' extra role behaviours with regard to the age statistically. There is a big difference in the administrations' motivational languages with regard to the kind of the schools statistically. This difference is in the high schools with all sub-dimensions. There is no big difference in the teachers extra role behaviours with respect to the kind of the schools they work at, though. It is found out that there is a low positively relationship between encouraging extra role behaviours and intrusive extra role behaviours. The administrations' motivational language predicts the practice in the teachers' extra role behaviors in a very low level.