Liderlik tiplerinin örgütsel muhalefet üzerindeki etkileri: Tekstil sektöründe bir uygulama

Abstract

Yöneticilerin sergilediği davranışların kurum içerisindeki işgörenlere pozitif ya da negatif yönde etki ettiği düşünülmektedir. İşgörenlerin farklı fikir ve düşüncelerini üstlerine ve iş arakadaşlarına aktarması da yöneticilerin astları ile ilişkilerine bağlı olarak sağlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı yöneticilerin sergilediği farklı türdeki liderlik davranışlarının çalışanların kurum içerisindeki yanlış olan uygulamaları ve muhalif düşüncelerini üstlerine ve iş arkadaşlarına aktarmasında etkisi olup olmadığını tespit etmektir. Liderlik türleri olarak güçlendirici, istismarcı ve etik liderlik tipolojileri araştırma kapsamında ele alınmıştır. Örgütsel muhalefet konusu ise dikey ve yatay muhalefet olmak üzere iki boyutta incelenmiştir. Bu bağlamda Düzce ilinde tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın çalışanları ile uygulama yapılmıştır. Firma yetkilisinden alınan bilgiye göre fabrikada 400 kişi çalıştığı öğrenilmiş bunun üzerine örnekleme yöntemi olarak kolayda örnekleme tekniği ile çalışılmıştır. Veri toplama tekniği olarak ise anket tekniği kullanılmıştır. Analiz yapabilmek için gerekli olan anket sayısının 197 olduğu saptanmıştır. Ankete ise toplam 237 kişi katılmıştır. Anketten elde edilen veriler Spss 18 paket programında analiz edilmiştir. Yapılan faktör analizi sonucunda güçlendirici, istismarcı ve etik liderlik değişkenleri tek boyutlu, örgütsel muhalefet değişkeni ise dikey ve yatay olmak üzere iki boyutlu yapılarda temsil edildiği tespit edilmiştir. Regresyon analizi sonucunda ise güçlendirici liderlik dikey muhalefeti negatif yönde etkilerken, yatay muhalefeti pozitif yönde etkilemektedir. Etik liderlik davranışının dikey muhalefeti olumsuz yönde, yatay muhalefeti ise olumlu yönde etkilediği saptanmıştır. İstismarcı liderlik ise dikey ve yatay muhalefeti etkilememektedir.

It is thought that the behaviors displayed by the managers have a positive or negative effect on the employees in the institution. The transfer of different ideas and thoughts of the employees to their superiors and peers depends on the relationship of managers with their subordinates. The purpose of this study is to identify the effects of different types of leadership behaviors exhibited by managers on transfer of employees' misplaced practices and opposing thoughts to their superiors and colleagues. Empowering, abusive, and ethical leadership typologies as leadership types are covered within the scope of the research. The organizational opposition is examined in two dimensions as vertical and horizontal opposition. In this context, the application was made with the employees of a company operating in the textile sector in Düzce. According to the information obtained from the company's authority, 400 people worked in the factory. Convenience sampling was used as sampling method while survey technique was used as data collection technique. It is determined that the number of the questionnaires required for the analysis was 197. A total of 237 people attended the survey. The data obtained from the questionnaire was analyzed in SPSS 18 packet program. As a result of the factor analysis, it was determined that the empowering, abusive and ethical leadership variables were represented in one dimension and organizational dissent variables were represented in two dimensional structures as articulated and latent. As a result of regression analysis, empowering leadership affects the articulated dissent in the negative direction while it affects the latent dissent in the positive direction. Ethical leadership behaviors effect articulated dissent in the negative direction and latent dissent in the positive direction. Abusive leadership does not affect articulated and latent dissent.