Türk yöneticilerin stratejik düşünme özelliklerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme önerisi: Düzce ili örneği

Abstract

Stratejik düşünme, bir firmanın geleceğini etkileyen, yöneticilerin algılarını şekillendirerek onlara anlam kazandıran bir süreçtir. Stratejik düşünme sayesinde, bir yönetici elindeki sınırlı kaynakları en verimli şekilde nasıl kullanacağını belirleyebilmekte, şirketin hedeflerine doğru ilerlemesini kolaylaştırmakta, rekabet avantajını güçlendirmekte ve bütün örgütü doğru şekilde yönlendirerek stratejik performansını arttırabilmektedir. Dolayısıyla yöneticilerin stratejik düşünme özelliklerine sahip olması kuruluş ve yönetici açısından avantajlı bir durumdur. Bu nedenle yöneticilerin stratejik düşünme özelliklerinin belirlenmesi ve gerektiğinde geliştirilmesi gerekmektedir. Bu tez çalışmasının temel amacı, Türk yöneticilerin stratejik düşünme özelliklerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme önerisi sunmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Stratejik düşünme özelliklerinin yetenek, tutum, davranış, eğilim ve niyet olmak üzere beş boyuttan oluştuğu tespit edilmiştir. Araştırma ölçek geliştirme ve uygulama aşaması olmak üzere iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ölçek geliştirme aşaması için stratejik yönetim uzmanı veya stratejik yönetim dersi almış kişiler evren olarak belirlenmiştir. Amaçlı örneklem yoluyla seçilmiş 11 kişiden uzman değerlendirme formu ile veriler elde edilmiştir. Ölçek için oluşturulan 127 ifade, uzmanların değerlendirmesi sonucunda elde edilen verilere gerçekleştirilen betimsel analiz sonucunda 83 ifadeye indirgenmiştir. Araştırmanın uygulama aşaması için yapılan pilot uygulamada ise, Düzce ilinde stratejik düşünme konusunda yetkin 20 üst düzey yöneticiden yüz yüze görüşmelerle gerçekleştirilen anketler aracılığıyla veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi ve sınırlı olarak nicel analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır. Betimsel analiz sonucunda ölçekte bulunan 83 ifade 72 ifadeye indirgenmiştir. Bu doğrultuda geliştirilen stratejik düşünme ölçeğiyle ilgili son aşamada, yetenek boyutu kapsamında 24 ifade, davranış boyutu kapsamında 15 ifade, tutum boyutu kapsamında 17 ifade, eğilim boyutu kapsamında 10 ifade, niyet boyutu kapsamında 6 ifade elde edilmiştir.

Strategic thinking is a process that affects the future of a company, which shapes the perceptions of the managers and gives them meaning. Through strategic thinking, an executive can determine how to use limited resources in the most efficient way, facilitate the company's progress toward its goals, strengthen its competitive advantage and improve its strategic performance by guiding the whole organization in the right direction. Therefore, having the strategic thinking features of the managers is advantageous for the organization and the manager. For this reason, managers' strategic thinking needs to be determined and developed if necessary. The main aim of this thesis is to present a scale development proposal for determining the strategic thinking characteristics of Turkish managers. Qualitative research method was used in the research. It has been determined that the strategic thinking features consist of five dimensions including ability, attitude, behavior, tendency and intention. The research was carried out in two stages, namely scale development and application stage. Those who have taken strategic management expertise or strategic management courses for the scale development phase of the research have been identified as universes. Data were obtained with 11 expert evaluation forms selected through objective sampling. The 127 expressions generated for the scale were reduced to 83 expressions as a result of the descriptive analysis performed on the data obtained as a result of the experts' evaluation. In pilot application for the implementation phase of the study, 20 senior executives in strategic thinking in Düzce were interviewed through face-to-face interviews. In the analysis of the obtained data, descriptive analysis method and limited quantitative analysis methods were used. As a result of the descriptive analysis, 83 expressions on the scale were reduced to 72 expressions. In the last stage about the strategic thinking scale developed in this direction, 24 expressions within the scope of the talent, 15 expressions within the scope of the behavioral dimension, 17 expressions within the attitude dimension, 10 expressions within the scope of the tendency dimension and 6 expressions within the scope of the intentional dimension were obtained.