Plastik sanatlarda estetik eleştiri (resim örneğinde)

Abstract

Bu araştırmada plastik sanatlarda estetik eleştirinin tanımlanması,tanıtılması ve örneklenmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinden yararlanılanaraştırmada, literatür taraması ile kuramsal çerçeve oluşturulmuştur. Estetikeleştiri uygulanırken ölçüt olarak, Adorno'nun estetik kuramındanyararlanılmıştır. Bu amaçla Adorno'nun estetik kuramı irdelenerek, temelilkeleri belirlenmiş ve ölçüt olarak sıralanmıştır. Bu ölçüt kullanılarak, NeşetGünal'ın, Adnan Turani'nin, Burhan Uygur'un, Francis Bacon'ın, GeorgBaselitz'in ve Robert Rauschenberg'in beşer yapıtının estetik eleştirisiyapılmıştır. Yapıtlar genel olarak sanatçıların olgunluk dönemi ve sanatçılarınbiçem anlayışlarının temel özelliklerini taşıdıkları düşünülen yapıtlarıarasından seçilmiştir. Yapıtların estetik eleştirileri sonucunda elde edilenbulgular; estetik eleştiri, eleştiriyi yapan kişinin güzellik anlayışı ya da birestetik kuramının temel ilkelerinin tamamı ya da bir kısmı ölçüt alınarak birsanatçının, bir yapıtın ya da birden fazla yapıtın değerlendirilmesi olduğunu;estetik eleştiri ile tüm sanatçılara ve yapıtlara yaklaşılabileceğini; ele alınanölçütün tüm sanatçıların ve yapıtların eleştirilerinde kullanılabileceğini, ancakher birinde aynı sonuca ulaşılamayacağını; yapıtların, ölçütle ne kadarçakışıp çakışmadıklarına bakılarak ne kadar estetik olduklarınınbelirlenebileceğini ve estetik eleştiri yapılırken, yapıtların eleştirilerinin yanısıra, ölçüt alınan estetik kuramının da irdelendiğini göstermiştir.

This study aims to define and introduce the esthetical critics in plasticarts by means of examples. General screening model was used for thisstudy. The theoretical framework have been constituted based on theresources. The esthetical theory of Adorno has been used as criteria foresthetical k critics. The kesthetical k theory kof kAdorno khas kbeen kanalyzed kand k itsmain principles have been maintained and listed as criteria. These criteriahave been used for the esthetical critics of the 5 different works of NeşetGünal, Adnan Turani, Burhan Uygur, Francis Bacon, George Bazelitz andRobert Rauschenberg. The works have been selected among the works ofthese artists that may represent the main characteristics their masterpiecesand their formative styles.The findings carried out that esthetical critics is multi assessment ofthe all or some works of an artist based on the main principles of estheticaltheory as whole or partly and the beauty concept of critiques. It is possible toanalyze all the works of artists by esthetical critics. The criteria might be usedfor criticizing the works of artists. However, one should keep in mind that it isnot possible to reach the same conclusions by using the esthetical critics. It ispossible to determine how esthetical they are and overlapped in the artworks.In esthetical critics, the esthetical theory, which is taken as criteria isanalyzed besides the critics of works.