Anababaların çocuk yetiştirmeye ilişkin tutumlarının, bilgi düzeylerinin ve 11?18 yaş grubu öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, öncelikle anne-babaların çocuk yetiştirmeye ilişkin tutumlarıve anne-babalık bilgi düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi ve çocuklarınkendilerinde tanımladıkları davranış problemleri ile ilişkisini araştırmak amaçlamıştır.Çalışma 360 ana-baba ve 360 ergen olmak üzere 720 kişilik bir grup üzerindegerçekleştirilmiştir. Araştırma gruplarından biri olan anne-babaların çocukyetiştirmeye ilişkin tutumlarının temel demografik özellikler ve bazı değişkenler ileilişkisi ele alınmıştır. Bu bağlamda anne babalara PARI (Aile Hayatı ve ÇocukYetiştirme Tutum Ölçeği) uygulanmıştır.Anne babaların, hamilelikten ergenlik dönemi sonuna kadarki süreçte annebabalık bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla da bir test geliştirilmesi hedeflenmiş veABBT (Annebabalık Bilgi Testi) geliştirilerek anne babalara uygulamıştır. ABBT ileölçülen anne babaların bilgi düzeyleri de temel demografik özellikler ve bazıdeğişkenler bakımından incelenmiştir.Diğer araştırma grubu olarak 11-18 yaş grubu öğrenciler ele alınmış ve buöğrencilerin kendilerinde değerlendirdikleri davranış problemlerinin neler olduğu YSR(Ergenlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği) ölçeği ile belirlenmeye çalışılmıştır. Buproblemlerin cinsiyet, sosyoekonomik düzey ve kardeş sayısı ile ilişkisine bakılmıştır.Bunun yanı sıra anne-babaların çocuk yetiştirmeye ilişkin gerek tutumlarınıngerekse bilgi düzeylerinin 11-18 yaş grubu öğrencilerin kendilerinde değerlendirdikleridavranış problemleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olup olmadığı sorgulanmıştır.Çalışmada deneysel işlem yapılmayıp var olan durum betimlenmeye çalışıldığıiçin, İlişkisel Tarama Modeli kullanılmıştır. Anne babaların tutumları ve bilgidüzeylerinin değişkenlerle ilişkisine ilişkin elde edilen veriler, SPSS ortamındaaritmetik ortalama ve standart sapma kullanılarak betimlenmiştir. Gruplar arasında,bağımlı değişkenlere ilişkin farklar için; iki grup için t testi, üç ve daha fazla gruplariçin de varyans analizi kullanılmıştır. Anne babaların tutumları ve bilgi düzeylerinin11-18 yaş grubu öğrencilerinin kendilerinde tanımladıkları problem davranışlarlailişkisini incelemek için ise çoklu regresyon analizi kullanılmıştır.SPSS ortamında yapılan istatistiksel değerlendirmeler sonucunda, Annebabaların, bütün tutum alt boyutlarında, PARI ölçeği ortalama puanlarının gerisindekaldıkları, ağırlıklı olarak koruyucu ve baskıcı tutum, en az olarak da demokratiktutum sergiledikleri görülmüştür.Anne babalık bilgisi boyutunda ise; anne babaların ABBT' nden vasat (orta)sayılabilecek puanlar aldıkları, bilgi kaynakları bakımından da en fazla gelenekselbilgiye daha sonra magazinsel, en az olarak da bilimsel bilgiye sahip olduklarıgörülmüştür.Problem davranış boyutunda ise, 11-18 yaş grubu öğrencilerin kendilerindedeğerlendirdikleri problem davranışlar açısından YSR ölçeğine göre hiçbir alt boyuttaklinik düzeyde problem davranış puanı elde edilmemiştir.Anne babaların gerek tutum ögelerinin ve gerekse bilgi düzeyi ögelerinin,çocuklarının kendilerinde değerlendirdikleri davranış problemlerini istatistiksel olarakanlamlı düzeyde belirlemediği görülmüştür.

This study aimed to investigate the relationships of parents? attitudesconcerning growing up their children and knowledge on parenthood with thebehavioural problems which children identify in themselves. Parents? attitudes relatedto growing up their children are investigated according to basic demographic featuresand some variables. The PARİ (Parental Attitude Research Instrument) scale wasadministered to the parents for this purpose. ABBT (Parenthood Knowledge Test),which was developed in order to measure the parents? knowledge of parenthood fromthe pregnancy until adolescence, was administered to parents. Parents? knowledgethat was measured via ABBT was also investigated according to basic demographicfeatures and some variables.The other sampling group was students aged 11 to 18 and it was tried todetermine what behavioural problems those students define in themselves, by usingYSR (Youth Self-Report) scale. These problems were examined according to gender,socioeconomic status and the number of siblings. On the other hand, it was tried toidentify whether the parents? attitudes related to growing up children and theirknowledge on parenthood have a significant effect on the behavioural problems thestudents aged 11 to 18 define in themselves.Because no treatment was given and the current situation was investigated,relational survey method was used in this study. The data concerning the parents?attitudes and knowledge and their relationships with the independent variables weredescribed through `SPSS for Windows?, using the means and the standarddeviations. T-test was used in order to determine the differences between twogroups, and F test (analysis of variance) for more than two groups. Multipleregression analysis was used in order to investigate the relationships of the parents?attitudes and knowledge with the behavioural problems of children aged 11 to 18which the students identify in themselves.The results of the analysis in SPSS for Windows indicated that in all theattitude subscales, parents? scores stayed behind the average scores of PARI, turnedout to be mostly protective and authoritarian and less democratic. As for the parentalknowledge, it was found that parents had average scores in ABBT, and in terms ofthe source of knowledge, they had more of traditional and less of scientificknowledge. In none of the subscales of the problems which the students identified inthemselves, a score of problem behaviour at clinical level was found according toYSR scale. However, it was also seen that neither the parental attitude nor the levelof their knowledge affects their children?s behavioural problems which they identify inthemselves at a statistically significant level.