Öğretmenlerin okul müdürlerinin etik davranışları hakkındaki görüşleri

Abstract

ÖZETBu araştırmayla öğretmenlerin okul müdürlerinin etik davranışları hakkındaki görüşlerini çeşitli değişkenler açısından incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla etik davranışlara ilişkin öğretmen beklenti düzeyleri ve etik davranışların okul müdürleri tarafından sergilenme sıklığına ilişkin öğretmen görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Veriler, ilgili alanyazın araştırmalarına dayalı olarak geliştirilen, ölçeme araçları EBÖ (etik beklenti ölçeği) ve ELDSÖ (etik liderlik davranışı sergileme ölçeği) ile nicel araştırma yöntemi kullanılarak toplanmıştır.Sakarya'da 2018-2019 eğitim öğretim yılında her kademeden kamu okullarında görev yapan öğretmenlerin oluşturduğu evrenden seçilen 541 katılımcı öğretmen örneklemi oluşturmaktadır. Basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen okullarda katılımcı öğretmenlere ölçme aracı bizzat araştırmacı tarafından ulaştırılmış ve doldurulmasının akabinde toplanmıştır. Toplanan verilere dayalı olarak yapılan geçerlik ve güvenirlik analizleri neticesinde 48 maddeden ve beş faktörden oluşan EBÖ ile 51 maddeden ve beş faktörden oluşan ELDSÖ'nün yapı geçerliğinin sağlandığı, ölçeklerin maddelerinin ayırt ediciliğinin yüksek derecede olduğu ve ölçme aracı ile elde edilen verilerin iyi derecede güvenilir olduğu gözlenmiştir. Araştırmanın bulguları, öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin etik davranışlarına ilişkin öğretmen beklentilerinin ve okul müdürlerinin etik davranışları sergileme sıklığının oldukça yüksek düzeyde olduğunu göstermiştir. EBÖ ve ELDSÖ puanlarının katılımcı öğretmenlerin ve okul müdürlerinin demografik değişkenleri açısından farklılaşma durumu t-testi ve ANOVA testi ile katılımcıların beyan ettikleri etik bilgi puan düzeyleri ve okul müdürlerinin yaşlarıyla EBÖ ve ELDSÖ puanları arasındaki ilişki Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. EBÖ'nün ELDSÖ'yü yordama gücü ise basit doğrusal çoklu regresyon analizi ile incelenmiş ve yol analizi yapılmıştır.Sonuç olarak etik davranışlara yönelik öğretmen beklentileri ile etik davranışların okul müdürleri tarafından sergilenme sıklığının yüksek düzeyde olduğu ve etik davranışlara yönelik beklentideki bir birimlik artışın etik davranışı sergileme sıklığını .24 birim artırdığı ortaya çıkmıştır.Anahtar kelimeler: etik beklenti, etik lider, etik/ etik dışı davranış, öğretmen.

ABSTRACTIn this study, it was aimed to examine the expectation levels of teachers about school principals' ethical behaviours according to the perceptions of teachers and the views of teachers about the frequency of ethical behaviours exhibited by school principals in terms of various variables. The data was collected by using TES (teacher expectation scale) and EBDS (ethical behaviour demonstration scale) which were developed based on the researches of the relevant literature and prepared by using the questionnaire technique.541 participants selected from the population that teachers who work in public schools of all levels in the 2018-2019 academic year in Sakarya constitute the sample. In the schools determined by simple random sampling method, the data collection tool consisting of questionnaires and scales was delivered to the participating teachers by the researcher and collected after being filled. As a result of the validity and reliability analyzes based on the collected data, it was observed that the construct validity of TES,consisting of 48 items and 5 factors, and EBDS,consisting of 51 items ad 5 factors, was ensured and the distinctiveness of the items of the scales were high and the data obtained from the questionnaire were highly reliable. The findings of the study showed that the expectation of the teachers regarding the ethical behaviours of the school principals and the frequency of the school principals exhibiting the ethical behaviours were quite high according to the perceptions of the teachers. Differences in the demographic variables of TES and EBDS scores of the participating teachers and the school principals were analyzed by T-test and ANOVA and Pearson correlation analysis was used to investigate the relationship between the participants' declared ethical knowledge and the age of the school principals and their TES and EBDS scores. The predictive power of TES to EBDS analyzed by simple linear multiple regression analysis and path analysis was performed.As a result, it was found out that the expectations of the teachers about ethical behaviours and the frequency of ethical behaviours exhibited by school principals were high and one unit raise in expectations for ethical behaviours increased the frequency of ethical behaviours .24 units.Keywords: ethical expectation, ethical leadership, ethic, ethic leader, ethic/unethical behaviour