İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin görüşlerine göre kamu ve özel ilköğretim okulları için bir hesap verebilirlik modeli

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'deki kamu ve özel ilköğretim okulları için geliştirilen hesap verebilirlik modeline ilişkin öğretmen ve yönetici görüşlerini saptamaktır.Tarama modelindeki araştırmanın evrenini 21 il merkezinde bulunan, kamu ve özel ilköğretim okullarında görev yapan, okul yöneticileri ve öğretmenler oluşturmaktadır. Kamu okullarında 391 okul yöneticisi ve 395 öğretmene, özel ilköğretim okullarında ise; 392 yönetici, 345 öğretmene ulaşılmıştır. Araştırma için gereken veri, araştırmacı tarafından geliştirilen ölçme aracı ile toplanmıştır. Veri toplama aracı altı alt boyuttan oluşmaktadır. Bunlardan, öğrenci başarısı alt boyutu 7 maddeden oluşmaktadır. Sosyal adalet alt boyutu 8. maddeden 15. maddeye kadar olan kısımdır. Sosyal sorumluluk alt boyutu 16. maddeden itibaren 20. maddeyi kapsamaktadır. Okul geliştirme alt boyutu 21. madde ile 26. maddeyi kapsamaktadır. Okul iklimi alt boyutu, 24. madde ile 34. maddeyi kapsamaktadır. Ailelerle ilişkiler alt boyutu 35. madde ile 41. maddeyi kapsamaktadır. Alt maddelerin her birinde, görüşü alınan kişiler soruları ?kim hesap vermeli??, ?kime hesap verilmeli??, ?neden hesap verilmeli??, ?nasıl hesap verilmeli?? sorularını temel alarak cevaplandırmışlardır. Araştırmanın veri toplama araçları Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı tarafından uygulanmıştır.Kamu ve özel ilköğretim okullarında görevli öğretmen ve okul yöneticilerinin kişisel bilgilerinin çözümlenmesi için yüzde ve frekans, modelin ilişkin görüşleri arasındaki farklılığın belirlenmesinde Kay-Kare analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar şöyledir: Modele ilişkin okul türü değişkenine göre sonuçlar: Kamu ve özel ilköğretim okullarında kim hesap vermelidir? sorusuna her iki okul grubunda öğretmen ve yöneticilerin hesap vermesi gerektiğini belirtmişlerdir. Her iki grupta da genelde birinci sırada yöneticiye ikinci sırada aile ve öğrenciye hesap verilmelidir sonucu elde edilmiştir. Kamu ve özel ilköğretim okullarında neden hesap verilmelidir? sorusuna her iki okul grubunda ilk sırada mesleki etik gereği hesap verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Yasal zorunluluktan hesap verilmesi her iki grupta da genelde ikinci ya da üçüncü sırada yer almıştır.Kamu ve özel ilköğretim okullarında nasıl hesap verilmelidir? sorusuna her iki okul grubunda genellikle birinci sırada bölge, şehir, okul genel test sonuçlarına göre hesap verilmelidir sonucu elde edilmiştir. Yalnızca, özel okullarda birinci sırada öğrenci davranış gelişimine göre hesap verilmelidir sonucu elde edilmiştir. Modele ilişkin görev değişkenine göre sonuçlarda, kamu ve özel ilköğretim okulunda çalışan yönetici ve öğretmen ayrımı yapılmaksızın yönetici ve öğretmenlerin görüşleri alınmıştır. Görüşler şöyledir: Kamu ve özel ilköğretim okullarında kim hesap vermelidir? Sorusuna yöneticiler ve öğretmenler genel olarak yöneticiler hesap vermelidir. Kamu ve özel ilköğretim okullarında kime hesap verilmeli? sorusuna yöneticiler ve öğretmenler ?Ailelerle ilişkiler? alt boyutu dışında genel olarak ilk sırada yöneticiye ikinci sırada aile ve öğrenciye hesap verilmelidir. Ailelerle ilişkiler alt boyutunda birinci sırada aile ve öğrenciye hesap verilmelidir sonucu çıkmıştır. Kamu ve özel ilköğretim okullarında neden hesap verilmelidir? sorusuna her iki grup birinci sırada mesleki etik gereği hesap verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Kamu ve özel ilköğretim okullarında nasıl hesap verilmelidir? sorusuna yönetici ve öğretmenler genellikle ilk sırada bölge, şehir, okul ve genel test sonuçlarına göre, ikinci sırada ise öğrenci davranış gelişimine göre hesap verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.

The aim of this study is introducing perceptions of teachers and administrators about the accountability model that was developed for the public and private primary schools in Turkey.The target population of the research which is screening model is consisted of the school administrators and teachers who are on duty at public and private primary schools at 21 cities which were chosen from seven geographic areas in Turkey. Thus it is reached 391 administrators and 395 teachers at the public schools, and 392 administrators, and 345 teachers at the private primary schools. The data was collected through the research instrument developed by the researcher. The instrument was constituted by six sub dimensions. The first sub?dimension named Student success was consisted with seven 7 items. The second one is Social justice that was included the items from the 8th to 15 th ones. The Social responsibility sub-dimension was comprised items from 16th to 20th items. The School development sub-dimension was involved in the items from 21 to 26. The School Climate sub-dimension was comprised 24 to 34 items. The last sub-dimension named Family relations was included 35th and 41st items. The sample was asked to give their answers to the research questions thinking through the basic questions such as ?who should account??, ?to whom should account??, ?why should account??, and ?how should account??. The research instrument was conducted by the Ministry of National Education Research and Development department. The obtained data were analyzed using SPSS (Statistical Package for Social Sciences). While the demographic data were analyzed through percentages and frequencies, the differences of the perceptions about the implication of the model were analyzed using Chi Square analysis. The results of the research were listed as: The results for the model according to school type revealed that all of the educators perceive that both the teachers and the school administrators should account. Besides, all of the educators perceive that firstly to school administrators should be accounted for, and then to families, and to students should be accounted for. Secondly, to the question of ?why should account at the public and private primary schools??, all of the educators revealed that ?because of the professional ethics?. Legal compulsion was determined secondly or at the third part. To the question ?how should account at the public and private primary schools??, all of the educators exposed that according to the test results conducted at the region, city, and school levels should account.Results for some of the items indicated that, student behavior modification should be based for accountability. Perceptions of all educators were analyzed together. Thus, the results related to duty variable showed that all educators generally believe that the school administrators should account for. To the question ?whom should be accounted at the public and private primary schools?? all of the educators revealed that firstly school administrators, and secondly families and students should be accounted. At the ?family relations? sub-dimension, the educators stated that firstly families and students should be accounted.To the question ?why should account for the public and the private primary schools??, all of the educators stated at the first line as ?for ethical reasons?. To the question ?how should account for the public and the private primary schools??, all educators expressed that according to the test results conducted at the region, city, and school levels should account at the first line, and according to the students? behaviors modification.