Ormana dayalı sektörlerin dış ticarette rekabet gücü

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı Türkiye'de ormana dayalı sektörlerin dış ticaretteki rekabet gücünü araştırmaktır. Sektörler Standart Uluslararası Ticaret Sınıflandırması Revize 3 (SITC Rev.3) çerçevesinde 2 haneli olarak 5 alt sektörde incelenmiştir. Bu sektörler sırasıyla; ağaç mantarı, odun ve kereste sektörü (SITC Rev.3 Kod:24), kağıt hamuru ve kullanılmış kağıt sektörü (SITC Rev.3 Kod:25), ağaç mantar ve ahşap mamul sektörü (SITC Rev.3 Kod:63), kağıt-karton ve kağıt hamurundan eşya sektörü (SITC Rev.3 Kod:64), mobilya ve mobilya parçaları sektörü (SITC Rev.3 Kod:82) olarak ele alınmıştır. Öncelikle, ele alınan sektörlere yönelik ihracat ve ithalat verileri kullanılarak rekabet gücünü ölçen seçilmiş bir takım kantitatif (nicel) endeksler yardımıyla sektörlerin 1995-2009 yılları arasındaki rekabet güçlerinin mevcut durumu hakkında genel değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca 1995-2009 yılları arasında seçilmiş 48 dünya ülkesinin hesaplanmış rekabet gücü endeks ortalama değerleri ile Türkiye'deki ormana dayalı sektörlerin hesaplanan endeks değerleri karşılaştırılarak, Türkiye'nin dış ticarette diğer ülke ortalamalarına göre rekabetteki mevcut durum hakkında değerlendirmelerde bulunulmuştur. Daha sonraki aşamada ise, sektörlerin 2009-2015 yılları arasında dış ticarette rekabet güçlerinin ne yönde seyir izleyebileceğinin öngörülmesi için trend analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak çalışma kapsamında hesaplanan rekabet gücü endeks sonuçlarının ve sektörlere uygulanan trend analizlerinin değerlendirilmesinde Türkiye'de ormana dayalı sektörler içerisinde yer alan mobilya ve mobilya parçaları sektörü için artan küresel rekabete rağmen dış ticarette rekabetçi bir durumun var olduğu ve bu durumun önümüzdeki yıllarda da devam edeceği belirlenmiştir. Diğer bir sektör olan ağaç mantar ve ahşap mamul sektörünün ise rekabet gücünün olmamasına rağmen rekabet edebilme potansiyelinin yıllar itibariyle giderek oluşmaya başladığı gözlemlenmiştir. Ele alınan diğer sektörlerden ağaç mantarı, odun ve kereste sektörü, kağıt hamuru ve kullanılmış kağıt sektörü, kağıt-karton ve kağıt hamurundan eşya sektörlerinde 1995-2009 yılları arasında rekabet gücünün varlığına rastlanmamış, yapılan analizler sonucunda bu sektörlerin 2009-2015 yılları arasında da rekabet gücünü elde edemeyecekleri ve dış ticarette avantajlı bir konuma gelemeyecekleri tahmin edilmiştir. Çalışma içerisinde Türkiye'deki ormana dayalı tüm bu sektörlerin dış ticarette rekabet avantajını sağlayabilmeleri için rekabet güçlerini artıracak bir takım önerilerde de bulunulmuştur.

This thesis aims at exploring and quantifying the foreign trade competitiveness of the forest-based sectors in Turkey. The sectors are analyzed within the framework of Standard International Trade Classification Revision 3 (SITC Rev. 3) as 2 digits under 5 sub-sectors. These sectors are cork and wood sector (SITC Rev.3 Code:24), pulp and waste paper sector (SITC Rev.3 Code:25), cork and wood manufactures-excluding furniture sector (SITC Rev.3 Code:63), paper, paperboard and articles of paper pulp, of paper or of paperboard sector (SITC Rev.3 Code:64) and lastly furniture and parts thereof; bedding, mattresses, mattress supports, cushions and similar stuffed furnishings sector (SITC Rev.3 Code:82). Firstly, for discussed sectors using by export and import datas are generally evaluated about competitiveness of sectors between 1995 and 2009 by the help of some selected quantitative indexes which measures competitiveness. In addition to this, average values of measured competitiveness index of selected 48 countries and measured index values of forest based sector in Turkey are compared. As a result of this comprasion, the place of Turkey in foreign is evaluated according to averages of other countries. Then, trend analysis is conducted to forecast that direction of foreign competitiveness of the sectors between 2009 and 2015. As a result, with in the scope of work, the result of indexes and evaluation of trend analysis indicates that furniture and furniture?s parts sector which is in the forest based sector, has a competitive position in foreign trade and it will sustain in next years, although there is an increasing global competition. In addition, the result indicates that although cork and wood manufactures (excluding furniture) does not have competitiveness, it tends to build a potential to compete in time. The other discussed sectors which are cork and wood sector, pulp and waste paper sector and paper, paperboard and articles of paper pulp, of paper or of paperboard sector do not possess competitiveness between 1995 and 2009. Results also indicate that these sectors are not expected to gain competitiveness in foreign trade between 2009 and 2015. At the end of the study, recommendations are set forth for the Turkish forest-based sectors to gain further advantages of foreign competitiveness.