Öğrenci başarılarının belirlenmesi sınavında Türkçe dersi başarısının öğrenci ve okul özellikleri ile ilişkisinin hiyerarşik lineer model ile analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Öğrenci Başarılarının Belirlenmesi Sınavı (ÖBBS) 2005 ve 2008 uygulamalarında öğrencilerin Türkçe dersi başarıları ile öğrenci ve okul özelliklerinin ilişkisini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda verilerin analizi için iki düzeyli hiyerarşik lineer modelleme (HLM) yapılmıştır. Çalışma için 2005 ÖBBS uygulamasına katılan 30154 sekizinci sınıf öğrencisi ile 2008 ÖBBS uygulamasına katılan 5931 sekizinci sınıf öğrencisi seçilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; 2005 yılında Türkçe başarısı ile ilişkili olan değişkenler, öğrencinin cinsiyeti, babasının eğitimi, sahip olduğu kitap sayısı, olanakları, okumaya ve Türkçe dersini çalışmaya ayırdığı zamanı, özel ders alma durumu, Türkçe dersinde kendini başarılı bulma derecesi ile öğretim yöntemi değişkenleridir. Bu değişkenlerden öğrencinin cinsiyeti dışındaki tüm değişkenlerin Türkçe başarısı ile ilişkisi olumlu yöndedir. Buna göre, kız öğrencilerin Türkçe başarısı erkek öğrencilerden daha yüksektir ve öğrencinin babasının eğitim düzeyi ne kadar yüksekse, kitap sayısı, olanakları, okumaya ve ders çalışmaya ayırdığı zamanı, kendini Türkçe dersinde başarılı bulma derecesi ve özel ders alma saati ne kadar fazla ise Türkçe başarısı da yüksektir. Okul düzeyinde ise okulun bulunduğu yerleşim yeri, ilin gelişmişlik düzeyi, okuldaki ortalama sınıf büyüklüğü ve kız öğrenci vioranı değişkenleri Türkçe başarısı ile ilişkilidir. Buna göre şehirde bulunan, kız öğrenci oranı ve gelişmişlik düzeyi yüksek olan ve sınıf büyüklüğü az olan okullarda Türkçe başarısı daha yüksektir. Ayrıca okulun bulunduğu ilin gelişmişlik düzeyi yüksek olan okullarda erkek öğrenci sayısının düşük olduğu, kız öğrenci oranı yüksek olan ve gelişmişlik düzeyi yüksek olan illerde bulunan okullarda özel ders alma saatinin de daha fazla olduğu görülmektedir. ÖBBS 2008 sonuçlarına göre, öğrenci düzeyinde öğrencinin cinsiyeti, babasının eğitimi, sahip olduğu kitap sayısı, Türkçe dersine olan ilgisi ve çalışmaya ayırdığı zamanı, özel ders alma durumu, kendini başarılı bulma derecesi, okumaya ayırdığı zamanı ve öğretim yöntemi değişkenleri Türkçe başarısı ile ilişkilidir. Buna göre kız öğrencilerin Türkçe başarısı erkek öğrencilerden daha yüksektir ve öğrencinin babasının eğitim düzeyi ne kadar yüksekse, kitap sayısı, okumaya ve ders çalışmaya ayırdığı zamanı, kendini Türkçe dersinde başarılı bulma derecesi, ilgisi ve özel ders alma saati ne kadar fazla ise Türkçe başarısı da yüksektir. Okul düzeyinde ise okulun bulunduğu yerleşim yeri, okuldaki ortalama sınıf büyüklüğü ve kız öğrenci oranı değişkenleri Türkçe başarısı ile ilişkilidir. Buna göre şehirde bulunan, kız öğrenci oranı yüksek olan ve sınıf büyüklüğü az olan okullarda Türkçe başarısı daha yüksektir. Ayrıca kız öğrenci oranı yüksek olan okullarda sahip olunan kitap sayısının da yüksek olduğu görülmektedir. Her iki uygulamada da Türkçe başarısı ile ilişkili olan öğrenci düzeyindeki değişkenler; öğrencinin cinsiyeti, baba eğitimi, sahip olduğu kitap sayısı, okumaya ayırdığı zamanı, Türkçe dersinde kendini başarılı bulma derecesi, Türkçe dersinden özel ders alma durumu ve sahip olduğu öğretim yöntemidir. Türkçe başarısı ile ilişkili olan okul düzeyindeki değişkenler ise; okuldaki kız öğrenci oranı, ortalama sınıf mevcudu ve okulun bulunduğu yerleşim yeri değişkenleridir. Elde edilen sonuçlara yönelik olarak, öncelikle ailelerinin eğitim durumlarının çocuklarının başarıları ile ilişkili olduğunun bilincinde olmaları gerekir. Öğretmenlerin ve velilerin kitap okumanın Türkçe başarısı ile olumlu yönde ilişkili olduğunu bilerek, öğrencileri kitap okumaya teşvik etmeleri ve sınıf içerisinde küçük kütüphaneler oluşturmaları yararlı olacaktır. Ayrıca belde ve köy okullarının fiziki koşullarının iyileştirilmesi, sınıftaki öğrenci sayılarının azaltılması gibi çalışmalar yapılabilir. Son olarak özellikle veliler açısından özel ders, öğrenci viibaşarısı için önkoşul olarak görülmemeli, bu konuda eğitim programı gözden geçirilmeli ve yapılan çalışmalar kalıcı olmalıdır. Anahtar Kelimeler: Öğrenci Başarılarının Belirlenmesi Sınavı (ÖBBS), Türkçe dersi başarısı, Hiyerarşik Lineer Model, Öğrenci Özellikleri, Okul Özellikleri

The purpose of the study is to specify how student and school characteristics are related to students' Turkish course achievement in Student Achievement Determination Exam (ÖBBS) of 2005 and 2008. In this sense, for data analysis two level hierarchical linear modeling was conducted. The participants of the study involved 30154 students who took ÖBBS in 2005 and 5931 students who were required to take ÖBBS in 2008. According to the findings, in both 2005 and 2008 differences were identified among schools in terms of students' Turkish achievement. According to the findings of the study, the variables that are correlated with Turkish course achievement in 2005 are; student's gender, father's education, books owned, time spared for reading and studying Turkish, student's self-monitoring his/her achievement in Turkish course, taking private Turkish tutorial, and teaching method in the Turkish course. All these variables other than the student's gender have a positive relationship with Turkish course achievement. Thus, female students are more successful than male students in the Turkish course. Moreover, the higher a student's book number, ixopportunities, time spared for reading, self-monitoring of achievement in Turkish course, number of private Turkish tutorial taken, and father's education is, the more successful s/he is in the Turkish course. In the school level, the variables that are correlated with Turkish course achievement are; ratio of female students in school, average student number in classroom, and school district. The findings reveal that schools located in cities have higher Turkish achievement. If the ratio of female students in schools and the level of development of the city are high, and the classroom size is small, Turkish achievement is also high. Furthermore, the findings show that the number of male students in schools that are located in developed cities is low. As the ratio of the female students in schools and educational development of cities where schools are located increase, the number of students who take private Turkish tutorials also increases. According to 2008 findings, at the student level; student's gender, father's education, books owned, interest in Turkish course, time spared for studying, student's self-monitoring his/her achievement in Turkish course, taking private Turkish tutorial, and teaching method variables are related to Turkish achievement. The results reveal that female students are more successful than male students. Moreover, the higher a student's book number, opportunities, time spared for reading and studying, self-monitoring of achievement in Turkish course, number of private Turkish tutorial taken, interest in Turkish course, and father's education is, the more successful s/he is in the Turkish course. At the school level; school district, average classroom size, and ratio of female students are related to Turkish achievement. The findings reveal that schools located in cities have higher Turkish achievement. If the ratio of female students in schools is high, and the classroom size is small, Turkish achievement is also high. In schools where female student ratio is high, the number of books is also high.In both 2005 and 2008 applications, student level variables related to Turkish achievement are student's gender, father's education, books owned, time spared for reading and studying Turkish, student's self-monitoring his/her achievement in Turkish course, taking private Turkish tutorial, and teaching method in the Turkish course. School level variables related to xTurkish achievement are ratio of female students in school, average classroom size, and school district.Considering the findings of the study, parents should be aware that parent's educational level is related to student achievement. Both teachers and parents should recognize that reading books is related to Turkish success, and thus, motivate students for reading books and create small libraries in classrooms. Moreover, innovative applications should be put into practice schools in small districts such as villages in order to improve the physical conditions and reduce student number in classrooms. Finally, taking private tutorials should not be considered as a prerequisite for success, and the program should be reconsidered and permanent solutions should be applied. Key Words: Student Achievement Determination Exam (ÖBBS), Turkish Course Achievement, Hierarchical Linear Model, Student Characteristics, School Characteristics.