Farklı inşaat firmalarının üstlendikleri yapım projelerinde direkt ve endirekt maliyetlerin incelenmesi

Abstract

Modern dünyada inşaat projelerinin maliyetleri: henüz `ihtiyaç` ortaya çıktığı andan itibaren önemle üzerinde çalışılması; tasarım, ölçüm, ön maliyet uygulama ve kullanım evreleri ile birlikte yıkım ve temizleme işlemlerini de içeren `yaşam boyu maliyet` döngüsü içinde irdelenmesi gereken bir konu mahiyetinde bulunmaktadır. Tarih boyunca önemli inşaat projelerinin dizayn ve yönetim uygulamaları ile hayata geçirdikleri uygulamaların içinde maliyet hesaplama ve yönetim uygulamalarının da büyük önem arz ettiği malumdur. Yapımları yüzlerce yıl süren yapıların sadece teknik yetersizlikten değil ekonomik şartlardan da zamansal olarak etkilendiği bilinmektedir. Projelendirme ve süre sınırları belirlenen bir yapım projesinin ihaleye çıkılması demek, bu projenin belirtilen kalite ve süre şartları kapsamında en uygun maliyetle nasıl ve kim tarafından vücuda getirilebileceğinin belirlenmesi anlamına gelmektedir. Her yapım projesi kendine has nitelikler içermekte ve her proje üzerinde tüm teknik, mali, ekonomik analizlerin yapılmasının yanı sıra maliyet analizlerinin de gereken doğrulukta ve nitelikte yapılarak sürekli izlenmesi; proje amaçlarının gerçekleştirilmesi yolunda en önemli uygulamalar arasında yer almaktadır. Her taahhütçü firmada bu doğrultuda hesaplamalar ve uygulamalar yaparak; geçmiş bilgilerini harmonize edip sürekli gelişen bir bilgi bankası oluşturarak hayati kıymeti olan verilerini kendi kullanımına hazır hale getirmelidir.Bu çalışmada; yurdumuzda ve dünyada yapım firmalarının maliyet belirleme ve yönetme uygulamalarına ait literatür araştırılıp, Türkiye'de faaliyet gösteren orta ve küçük ölçekli inşaat firmalarında görev yapan uzman teknik ve idari personellere yapılan bir anket yardımı ile bu firmalarca; hangi tip inşaat projeleri için hangi maliyet hesaplama yaklaşımlarının kullanıldığı, direk ve endirekt maliyetlerin ilişkilerinin nasıl gerçekleştiği ve maliyet yönetimi/kontrolü uygulamalarının nasıl yapıldığı ile ilgili veriler elde edilmiştir. Edinilen bilgiler, tablolar ve grafikler yardımı ile anlamlandırılmış, istatistiki analizler yapılmıştır. Elde edilen bulgular yardımı ile daha bilinçli ve donanımlı tercihler ve uygulamalar yapması beklenen yapım firmalarımızın; hata düzeyi en düşük derecede olan maliyet tahminleri yapabilmeleri ve ulusal ekonominin gelişimine dünya inşaat sektöründe daha fazla yer alabilmeleri için katkıda bulunulması ümit edilmektedir.

The cost of construction projects in the modern world: is a subject that needs to be considered within the 'life-long cost' circle which includes destruction and clearing along with design, measurement, anticipated cost application and usage phases. It is obvious that, cost calculations and applications of practises brought to life through design and management applications of important construction projects in history have been of great importance. It is known that buildings that have taken hundreds of years to construct have been affected not only by technical insufficiency, but also economical circumstances over time. When a construction project, which has been prepared and given a deadline, is ready to be put into tendering, it means that this project is ready to be defined by who and how it is to be produced with affordability within the defined quality and time lapse. Every construction project has its own qualifications and all technical, financial, economic analysis must be done for each; a cost analysis done with necessary validity and quality and which is constantly tracked is among the most important applications of meeting the project goals. Every contractor company must prepare an appropriate pricing and practice in order to harmonise their past information and keep a record of their developing data bank for their use of this critically important data. In this study; literature about the cost and management of construction companies in the world and our country has been researched, and with the help of a survey conducted on technical specialist and administrative workers in small and intermediate scaled construction companies active in Turkey, data was obtained on which type of approach is used for which type of construction projects, how the relation between direct and indirect costs occur and how cost management/control is done in these companies. It has been given meaning and statistical analysis was produced with the help of data, charts and graphics. The aim is for construction companies which are expected to make more conscious and equipped choices and practices to make cost predictions with minimal degree of errors and to contribute to the national economical development taking more part in the world construction sector.