Edebiyatta çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik ilkelerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, 0-6 yaş dönemine yönelik edebiyat yapıtlarında çocuk gerçekliği ve çocuğa göreliğin temel değişkenlerini belirlemeyi amaçlamıştır. Bu araştırmada veriler, alanyazın taramasıyla toplanmış ve verilere betimsel çözümleme uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, öncelikle çocuk gerçekliği; çocuğun doğası, bakış açısı, dil ve anlam evreni, ilgi ve gereksinmeleri öncelenerek çerçevelenmiştir. Böylelikle, çocuğa göreliğin önkoşulu olan çocuk gerçekliğinin kavramsal çerçevesi belirlenmiştir. Bu belirleme doğrultusunda, 0-6 yaş dönemine yönelik kitapların çocuğa göreliği incelenmiştir. Yalın bir söyleyişle, kitapların içerik, biçimsel ve eğitsel özellikleri çocuğun doğası, bakış açısı, ilgi ve gereksinmesi, dil ve anlam evreniyle örtüştürülmüştür. Bu durum, 0-6 yaş dönemine yönelik edebiyat yapıtlarının, çocuğun kendine özgü gerçekliğinden yola çıkılarak yapılandırılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, 0-6 yaş dönemine yönelik edebiyat yapıtlarının çocuk gerçekliğine uygun ve çocuğa göre olması için taşıması gereken biçimsel, içeriksel ve eğitsel özelliklere yönelik bilimsel ölçütler dizgesi oluşturulmuştur. Bu dizge, çocuk edebiyatı yapıtlarının gerek biçimsel gerek içerik gerekse eğitsel olarak çocuğun dışında başka bir gerçekliği yeğlememesi gerektiğini ortaya çıkarmıştır.

In this research, it has been intended to bring out child reality and basic change abilities of the things in relation to child in literature works aiming at 0-6 age period. In this research, the data were collected by means of field searching and illustrative analysis was applied. According to the findings of the research, firstly child reality was brought out by giving primary importance to nature of child, his point of view, his interests and needs. Thus, the conceptual frame of child reality which was the initial condition of relation to child was determined. In the direction of this determination the relation to child of the books aiming at 0-6 age period was studied. To say it simply, the contents formal and educative features of the books were overlapped the nature of child, his point of view, his interest and needs, his universe of language and meaning. So, we could infer that the literary works aiming at 0-6 age period should be created regarding the truth peculiar to child. According to the results of the research, scientific criteria system having formal, contextual and educative features, which literary works aiming at 0-6 age period must have, were formed so that they could be proper to child reality and child himself. This system showed that the works of child literature must not prefer a truth rather than child in both formal, contextual and educative way.