Türkiye`nin farklı bölgelerinde (Ege ve Marmara) Bursaphelenchus fuchs, 1937 (Nematoda: Parasitaphelenchidae) türlerinin vektör böceklerinin belirlenmesi

Abstract

Çam Kuruma Hastalığı, son yüz yıllık dönemde özellikle Asya kıtasında (Japonya, Çin, Kore ve Tayvan) en önemli orman hastalıklarından birisi haline gelmiştir. Hastalık, çam odun nematodu olarak bilinen Bursaphelenchus xylophilus (Nematoda: Parasitaphelenchidae) tarafından ağaçların kurutulması olarak karakterize edilmektedir. Nematod, bir konukçu ağaçtan diğerine vektör böceklerle (genellikle Monochamus cinsi (COLEOPTERA: Cerambycidae) taşınmaktadır. Türkiye`de, nematodun varlığına yönelik yapılan arazi çalışmaları sonucunda, bazı yerli Bursaphelenchus türleri kuruyan iğne yapraklı ağaçlardan izole edilmiştir. Bu Bursaphelenchus türlerinin Türkiye ormanlarındaki vektör böceklerine dair herhangi bir çalışma olmadığından, bu konunun araştırılması gereği ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, dağılışları bilinen alanlarda (Ege ve Marmara Bölgeleri) tuzak ağaçları ve feromon tuzakları kullanılarak Bursaphelenchus türlerinin potansiyel vektör böcekleri araştırılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda Manisa bölgesinde Orthotomicus erosus ve Ips sexdentatus böcek türlerinden B. anamurius izole edilmiştir. B. mucronatus, İzmir bölgesinde Monochamus galloprovincialis, Manisa bölgesinde O. erosus ve Isparta bölgesindeise I. sexdentatus böcek türlerinden izole edilerek vektör böcekleri tespit edilmiştir. B. eggersi, Manisa ve İzmir bölgelerinden Tomicus piniperda`dan izole edilmiştir. B. sexdentati ise, İzmir bölgesinde Aconthocinus aedilis ve O. erosus türlerinden, Denizli bölgesinde ise Arhopalus rusticus böcek türünden izole edilmiştir. Söz konusu Bursaphelenchus türlerinin vektörü olarak belirlenen böcek türleri, Türkiye açısından yeni kayıt olarak tespit edilmiştir.

Pine Wilt Disease has been one of the most important forest diseases especially in the continent of Asia (Japan, China, South Korea and Taiwan) in the past century. The disease is known as wilting of infected pine trees by Bursaphelenchusxylophilus known as the pinewood nematode. The nematode is transmitted by insects mainly the genus Monochamus (COLEOPTERA: Cerambycidae) to new host trees. In Turkey, after surveys of the pinewood nematode, several Bursaphelenchus species except B. xylophilus have been isolated from wilted conifer trees. Since there has been no record on insect vectors of these Bursaphelenchus species, it has been necessary to start a study for determination of the insect vectors. For this purpose, in forests (Aegean and Marmara regions), where Bursaphelenchus species are exist, the potential insect vectors of Bursaphelenchus species have been investigated by using trap trees and pheromone traps. B. anamurius was isolated and identified from Orthotomicus erosus and Ips sexdentatus in Manisa. B. mucronatus was isolated and identified from Monochamus galloprovincialis in İzmir, from O. erosus in Manisa, and from I. sexdentatus in Isparta. B. eggersi was isolated and identified from Tomicus piniperda in Manisa and İzmir. B. sexdentati was isolated and identified from Acanthocinus aedilis and O. erosus in İzmir, and from Arhopalus rusticus in Denizli. The reports of insect vectors of these Bursaphelenchus species were presented for the first time from Turkey.