Çevre hareketlerinde ekoloji temelli öğrenme: HES örneği

Abstract

Bu çalışmada HES karşıtı mücadeleye katılanların görüşlerine dayalı olarak Artvin, Antalya ve Tunceli illerindeki HES karşıtı mücadeleler sırasında ortaya çıkan ekoloji temelli öğrenme süreçlerini ortaya koymak ve HES karşıtı mücadele sırasında ortaya çıkan bu öğrenme süreçlerinin HES karşıtı mücadelelerin içerisinde yer alan bireylerin insan-doğa-ekoloji konularındaki düşüncelerini ve eylemlerini nasıl etkilediğini Marksist Ekoloji'nin sunduğu perspektiften de yararlanarak analiz etmek amaçlanmıştır. Araştırma, tarama modelinde nitel bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Tarama modelinin alt türü olan örnek olay tarama modelindedir. Araştırmanın çalışma grubu 10'u Antalya'da, 11'i Artvin'de, 7'si Tunceli'de gerçekleştirilen toplam 28 yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeye ve Tunceli'de gerçekleştirilen 4 kişiden oluşan bir aileyi (anne, baba, oğul ve gelin) kapsayan 1 adet yarı yapılandırılmış grup görüşmesine gönüllü olarak katılmayı kabul eden HES karşıtı 32 kişiden oluşmaktadır. Çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yönteminden yararlanılmıştır. Toplanan verinin mümkün olduğunca geniş ve çeşitli olmasını sağlamak amacıyla, amaçlı örneklemenin bir türü olan maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Veriler toplanırken araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Sonuç olarak; HES protestolarına kadınların ve erkeklerin birarada katıldığı görülmüştür. HES protestolarında geniş bir yaş aralığında yer alan bireyler yer almaktadır. Çeşitli meslek gruplarından bireylerin ve işsizlerin HES protestolarına katıldığı görülmüştür. HES karşıtlarının HES projesinden haberdar olma biçimlerinin ve haberdar olma zamanlarının HES karşıtı protestonun başlama biçimini ve başlama zamanını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bireylerin farkındalık düzeylerinin, ilgilerinin ve ekolojik duyarlılıklarının HES karşıtı mücadelenin başlamasında etkili olduğu ortaya çıkmıştır. HES karşıtlarının HES karşıtı mücadeleler sırasında birden fazla ve çok çeşitli mücadele yöntemini kullandıkları görülmüştür. HES karşıtlarının HES'lere ekolojik, ekonomik, politik, inançsal ve günlük yaşama dair gerekçelerle karşı oldukları anlaşılmıştır. HES karşıtı mücadeleler sonucunda katılımcıların doğaya verdikleri değerin arttığı, doğa için daha fazla kaygılanmaya başladıkları, çevreye karşı daha duyarlı oldukları, doğanın bütün canlıların eşitçe barınma ve yaşama hakkının bulunduğu bir mekan olduğu kavrayışına ulaştıkları, doğanın bütün canlıların eşitçe barınma ve yaşama alanı olduğu kavrayışının bir sonucu olarak da tüm canlılara karşı sorumluluk duymaya başladıkları görülmüştür.Anahtar Kelimeler: HES (Hidroelektrik Santral), ekoloji temelli öğrenme, çevre hareketleri, siyasal öğrenme, Marksist Ekoloji.

In this study, it is aimed to reveal the ecology-based learning processes that emerged during the anti-HES struggles in Artvin, Antalya and Tunceli provinces based on the opinions of the participants in the anti-HEPP struggles, and also, it is aimed to analyze how the anti-HEPP struggles affect thoughts of participants about human-nature-ecology and their acts, by taking advantage of the Marxist Ecology too.It is designed as a qualitative study in the screening model and is an example of a case study model that is the sub-type of the scanning model. The study group consisted of 28 semi-structured individual interviews (10 of them in Antalya, 11 of them in Artvin, 7 of them in Tunceli) and 1 semi-structured group interview in Tunceli (a family consist of 4 people that include mother, father, son and bride). Totally, this group consist of 32 people who against the HEPP and voluntarily agreed to participate in this research. In order to determine the study group, purposive sampling method was used. Maximum diversity sampling, which is a type of purposive sampling, has been used to ensure that the collected data is as broad and varied as possible While collecting data, semi-structured interview form which was developed by the researcher was used.As a result; it was seen that women and men participated together in the HEPP protests. HEPP protests include individuals in a wide range of age. It was observed that individuals and unemployed people from various occupational groups participated in HEPP protests. It has been concluded that the forms of being aware of the HES project and the times of being aware of the HEPP project affect the starting form and the start time of HEPP protest. It has been found that awareness levels, interests and ecological sensitivities of individuals are effective in the initiation of the anti-HEPP struggles. It has been observed that people who against the HEPP use more than one and a variety of method of struggles during the anti-HES struggles. It has been understood that people who against the HEPP are opposed to HEPPs the reasons about ecological, economic, political, religious and daily life. As a result of the anti-HEPP struggles, value of nature increased for participants, they became more concerned about the nature, they were more sensitive to the environment, the participants reached the understanding that nature is a place where all living things have the right to housing and surviving equally and also as a result of this understanding they began to feel responsible for living things.Keywords: HEPP (Hydroelectric Power Plant), ecology-based learning, environmental movements, political learning, Marxist Ecology.