Okulda çalışan psikolojik danışmanların iş ve yaşam doyumlarının yordayıcıları olarak rol belirsizliği, rol çatışması ve örgütsel destek

Abstract

Bu araştırmada, okulda çalışan psikolojik danışmanların rol çatışması, rol belirsizliği ile algılanan örgütsel desteğin iş ve yaşam doyumu üzerindeki yordama gücünü incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 350 psikolojik danışman oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak Rizzo, House ve Lirtzman (1970) tarafından geliştirilen, `Rol Çatışması ve Belirsizliği Ölçeği`, Derinbay (2011) tarafından geliştirilen `Algılanan Örgütsel Destek Ölçeği`, Baycan (1985) tarafından Türkçeye uyarlanan `Minnesota İş Doyum Ölçeği`, Diener, Emmons, Larsen ve Griffin (1985) tarafından geliştirilen `Yaşam Doyumu Ölçeği` ile araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Çalışma grubunu oluşturan psikolojik danışmanların iş ve yaşam doyumlarının cinsiyete göre anlamlı fark gösterip göstermediği t-testi ile; yaş, mesleki kıdem, görev yapılan okulda bulunan psikolojik danışman sayısı, görev yapılan yerleşim yeri ve eğitim öğretim kademesine göre anlamlı fark gösterip göstermediği tek faktörlü varyans analizi ile incelenmiştir. Rol belirsizliği, rol çatışması ve algılanan örgütsel desteğin yordama gücü ise çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre rol belirsizliği, rol çatışması ve örgütsel destek okulda çalışan psikolojik danışmanların iş ve yaşam doyumu düzeylerini anlamlı düzeyde yordamaktadır. İş ve yaşam doyumunu, algılanan örgütsel destek olumlu yönde; rol belirsizliği ve rol çatışması ise olumsuz yönde yordamaktadır. Psikolojik danışmanların iş doyumu düzeyleri yaş, mesleki kıdem, görev yapılan okulun bulunduğu yerleşim yeri, psikolojik danışman sayısı ve eğitim öğretim kademesine göre anlamlı farklılık göstermektedir. Psikolojik danışmanların yaşam doyumu düzeyleri yaşa, mesleki kıdeme ve görev yapılan okulun bulunduğu yerleşim yerine göre anlamlı farklılık göstermektedir.

In this research, it is aimed to examine the predictive power of role conflict, role ambiguity and perceived organizational support on job and life satisfaction in school counselors. The group of the study consists of 350 school counselors working in kindergartens, primary schools, secondary schools and high schools of Ankara Provincial Directorate of National Education in 2018-2019 academic year. In this research, `Role Conflict and Ambiguity` developed by Rizzo, House and Lirtzman (1970) `Perceived Organizational Support Scale` developed by Derinbay (2011), `Minnesota Job Satisfaction Scale` adapted to Turkish by Baycan (1985), `Life Satisfaction Scale` developed by Diener, Emmons, Larsen and Griffin (1985) and `Demographic Information Form` prepared by the researcher used as data collection tools. The t-test was used to examine whether the job and life satisfaction of school counselors constituting the study group showed a significant difference according to gender; age, occupational seniority, the number of psychological counselors in the school, the place of residence, and whether there is a significant difference according to the level of education were examined with one factor analysis of variance. The predictive power of role ambiguity, role conflict and perceived organizational support was examined by multiple regression analysis. According to the findings of the research, role ambiguity, role conflict and organizational support predict the job and life satisfaction levels of school counselors significantly. Perceived organizational support predicts job and life satisfaction levels of school counselors positively and role ambiguity and conflict predict negatively. There were significantly differences on job satisfaction levels of school counselors in terms of age, professional seniority, location of school, number of psychological counselors and educational level. There were significantly differences on life satisfaction levels of school counselors in terms of age, professional seniority and location of school.