Çankırı`da siyasal hayat (1923-1945)

Abstract

Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte tek parti döneminin yaşandığı 1945 yılına kadarki süreçte, Çankırı'da siyasal alanda yaşanan gelişmeler, özellikle tek parti döneminin değişmez iktidarı CHP?nin Çankırı'daki örgütlenmesi ve faaliyetleri bu çalışmada aktarılmaya çalışılmıştır. Çankırı'daki hâkim siyasal güç olarak karşımıza çıkan CHP, parti örgütlenmesini köyünden il merkezine kadar silsile yoluyla her yerde yaygınlaştırmıştı. Zaten kısa ömürlü olan muhalefet ise bu örgütlenme ve otoriter güç karşısında fazla bir etkinlik gösterememiştir. Çankırı yerel basını ise iktidardan yana bir tavır sergilediğinden dolayı muhalefetin Çankırı'da varlık gösterebilme şansı olamamıştır. Çankırı'daki tüm ocak, nahiye ve ilçeler ile il merkezinde belirli periyotlarla kongreler yapan CHP, örgüt kademesini de bu sayede oluşturmuş oluyordu. Bu kongreler vasıtasıyla, en küçük yerleşim birimden başlayarak halkın dilek ve talepleri, bir üst yerleşim biriminin kongresine taşınıyor, en son olarak il kongresine gelen bu dilekler burada görüşülerek Ankara'ya, oradan da ilgili bakanlıklara ulaştırılıyordu. Bu şekilde halkın ihtiyaç ve istekleri belirlenmeye ve az da olsa cevaplandırılmaya çalışılıyordu. CHP Genel Merkezi?nden gönderilen müfettişler aracılığı ile ise, Çankırı CHP Parti Teşkilatı ilgili tüzüğe göre belirli aralıklarla denetleniyordu. Denetlemeler sonucunda görülen eksiklikler CHP Genel Merkezi?ndeki ilgili büroya iletiliyor, genel merkezdeki bu büro ise Çankırı CHP İl Teşkilatı?nı bu eksikliklerin giderilmesi yönünde uyarıyordu.Anahtar Kelimeler: Tek Parti Dönemi, Çankırı, Cumhuriyet Halk Partisi, Kongreler, Siyasi Hayat

It is explained that the political development, especially the organization and the activities of CHP which was the unchangeable government of the one party period in Çankırı, in the one party period of time which was from the declaration of Republic to 1945, in that thesis. CHP, the dominant political power in Çankırı, organized in everywhere from the villages to the city centre of Çankırı. Short-lived opposition parties couldn?t be effective against the authoritarian power of CHP in Çankırı. Because of that the local press in Çankırı was on the government?s side, the opposition parties even had no chance to do something in Çankırı. CHP created its organizational system through its congresses in all villages, townships, districts and the center of Çankırı. By means of these congresses, the wishes and requests of the people in Çankırı would be made list and would be sent to upper congresses step by step. Those wishes and requests would lastly come to the congress of city. After those wishes and requests were under debate in the congress of city, they would be sent to Ankara to be distributed to the relevant ministries. In this way, requests and needs of the people would be tried to be determined and replied even if just a bit.The party organization of CHP in Çankırı would periodically be inspected according to its party bylaws by the inspectors sent from the party headquarters. The deficiencies of CHP in Çankırı detected by the inspections would be sent to the relevant office in the party headquarters. This office in the party headquarters would warn the party organization of CHP in Çankırı to supply their deficiencies.Keywords: One Party Period, Çankırı, Cumhuriyet Halk Party, Congresses, Political Life