Düşük, orta ve yüksek teknoloji sektörlerinin dış ticaretinin gayri safi yurtiçi hasılaya etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Bu tezde düşük, orta ve yüksek teknoloji sektörlerinin dış ticaretinin Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hasılası üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmada, 1996Q1-2013Q1 dönemleri arası düşük, orta-düşük, orta-yüksek ve yüksek teknoloji sektörlerinde ihracatın ithalatı karşılama oranıyla GSYH arasındaki uzun dönemli ilişki eşbütünleşme yaklaşımıyla incelenmiştir. Değişkenler arası ilişkinin olup olmadığını test etmek için öncelikle serilerin ADF ve PP birim kök testleri yapılmıştır. ARDL sınır testi ile kısa ve uzun dönem ilişkinin varlığı test edilmiştir. Değişkenler arası ilişki bulunduktan sonra Granger nedensellik testi yapılmıştır.Çalışmada uygulanan ARDL modeli sonucunda, değişkenler ile GSYH arasında uzun dönem ilişkinin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. ARDL uzun dönem sonuçlarına göre yüksek teknoloji değişkeni dışındaki değişkenlerin istatistiksel olarak anlamlı ve negatif olduğu tespit edilmiştir. Yüksek teknoloji değişkeni GSYH üzerinde pozitif bir etkiye sahip olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı bulunamamıştır. Hata düzeltme modelinde değişkenler arasındaki kısa dönemlik sapmanın her dönem yaklaşık %24'lük kısmının düzeltildiği görülmüştür.Değişkenler arası ilişkinin yönünü belirlemek amacıyla yapılan Granger nedensellik testi sonucunda yüksek teknoloji sektör değişkeniyle GSYH arasında iki yönlü ilişki olduğuna dair daha güçlü deliller bulunmuştur. Diğer değişkenler ile GSYH arasında ilişki bulunamamıştır. İlişkinin yönü kısa dönemde yüksek teknoloji sektörlerinden GSYH'ya doğru, uzun dönemde ise GSYH'dan yüksek teknoloji sektörlerine doğrudur.

This thesis is conducted to examine the effects on GDP in Turkey of low, medium, and high technology sector foreign trade. In the study the long run relationship between GDP and export-import ratios of low, middle-low, middle-high and high technology sectors is analyzed by using cointegration approach in period of 1996Q1 to 2013Q1. In order to test of existing of relationship among variables firstly ADF and PP unit root tests are applied and then ARDL bounded test is used to determine long and short run relations. After finding the relationships among the variables Granger causality test is applied. As a result of ARDL model it was concluded that there existed long run relationships among variables and GDP. According to ARDL long run results, it is concluded that the variables other than high technology are significant and negative. Although high technology variable has positive effects on GDP, it could not find statistically significant. In Error Correction Model, approximately 24% of short term deviation among the variables is corrected each period.In the result of Granger causality test which is used to determine direction of relationships among the variables, strong evidences that there exist two-way relation between high technology variable and GDP were founded. The relationship between GDP and other variables could not be found. The direction of relationship is from high technology sector to GDP in short run and from GDP to high technology sector in long run.