Attila`nın Batı ve Doğu Roma İmparatorluğu üzerinde uyguladığı siyasi politikalar

Abstract

Attila'nın siyasi politikalarının ve askerî faaliyetlerinin incelendiği bu çalışmada Türk Tarihi'nin belli bir dönemine ışık tutulmaya çalışılmıştır. Attila'nın Doğu Roma ve Batı Roma İmparatorluğu'na uyguladığı politikalar kapsamında Romalılar derin bir buhran yaşamış ve Hunlarla ilişkilerinde ağır şartlara maruz kalan taraf olmuşlardır. Bu çalışma, Romalıların hangi şartlar altında Attila ve devletine boyun eğdiğini gösteren bir araştırmadır. Türk Tarihi'nin en önemli simalarından biri olan Attila'nın Doğu Roma ile Batı Roma politikası, Germen halkları politikası ve Romalıları haraca bağladığı çeşitli askerî seferleri ayrıntılarıyla incelenmeye çalışılmıştır.Hun dış politikasının temellerinin atıldığı Uldız Han devrinden beri, Doğu Roma İmparatorluğu tehdit altında tutulmuştur. Bu dönemlerden itibaren vergi ödeyen Doğu Roma, Rua devrinden itibaren Vandal savaşları nedeniyle zayıflayan gücüyle daha da zor duruma düşmüştür. Rua devrinde, Batı Roma ile ilişkiler iyi tutulmuş, hatta bazı hususlarda işbirliği dahi yapılmıştır. Doğu Roma ile ilişkilerde ise kaçaklar meselesinde Roma yöneticilerine sert yaptırımlar uygulanmış ve düşmanca tavır sergilenmiştir. Bleda ile Attila devri, askerî ve diplomatik açıdan Hun Devleti'nin en parlak zamanı olmuş ve bu devirde gerçekleşen Margus Barışı ile Doğu Roma'ya karşı şartları Hunların lehine olan diplomatik zafer elde edilmiştir. Bleda ile Attila politikaları gereği Doğu Roma topraklarını talan, yağma ve ganimet alanı olarak görmüşlerdir. Onların maksadı Doğu Romalıları korkutup istediklerini yaptırmak ve Doğu Roma hükümetinden daha fazla altın elde edebilmektir. Nitekim 440 yılı civarındaki I. Balkan Seferi, söz konusu hedef doğrultusunda yapılmıştır.Attila, Doğu Roma İmparatorluğu'na karşı uyguladığı acımasız politika ile II. Balkan Seferi'ndeki başarısını Anatolius Barışı'yla taçlandırmış ve Doğu Roma hükümetini ağır yükümlülükler altına sokmuştur. Diplomasinin inceliklerini kullanarak elçilerin siyasi hayata etkilerini artırmış ve kaçaklar meselesinde de asla taviz vermemiştir. O, diplomatik faaliyetlerle sonuçlandıramadığı meseleleri daha sert hamlelerle planladığı girişimlerle sonuca ulaştırmayı yeğlemiştir. Bunu da Aetius ve müttefiklerine Vizigotlara karşı giriştiği Mauriacum Campanum Savaşı ile göstermiştir. Her iki Roma İmparatorluğu'nu da en çok korkutan cesareti ve zekâsıdır. Buyruğu altındaki kavimlerin krallarını Doğu ve Batı Roma'ya karşı muazzam şekilde sevk ve idare etmesi askerî zekâsının göstergesidir. Margus ve Anatolius Antlaşmaları'ndaki barış şartlarını Roma elçilerinin kâtiplerine dikte ettirmesi ve Papa I. Leo ile görüşmesindeki tutumu, onun diplomasideki yeteneğinin açık bir örneğidir.Hiç şüphesiz yukarıda kısaca bahsedilen tüm hususlar Attila'nın cihan hâkimiyetini gerçekleştirme ülküsü ile ilgilidir ve o, tüm siyasi politikalarını bu ülkü üzerine temellendirmiştir. Söz konusu ülkü doğrultusunda Germen halklarının büyük bir kısmı, Batı ve Doğu Roma İmparatorlukları ve Sarmat toplulukları itaat altına alınmıştır. Siyasi hayatı boyunca onun ittifak, tehdit, baskı, yıldırma, diplomatik manevra ve imha politikaları uzun vadede imparatorluğunu başarıya götürmüştür.Anahtar Kelimeler: Hun, Roma, Politika, Münasebet, Attila.

In this study which was investigated Attila's political policies and military activities has been tried to shed light on a certain period of the Turkish History. The Romans lived a deep crisis in the scope where Attila's policies implemented to the Eastern Roman and the Western Roman Empire and they had been side exposed to severe conditions in relations with the Huns. This study is a rigorous research showing that bowed to Attila and his state under which the conditions of the Romans. Attila's the Western Roman and the Eastern Roman policy that is one of the most important figures in the Turkish History, his Germanic people policy and his various military expeditions which connected to tribute the Romans has been tried to investigated.Since the era of Khan Uldız when it was laid the foundations of Hun foreign policy has been threatened the Eastern Roman Empire. The Eastern Roman which connected to the tribute since this periods, it has dropped even more difficult situation by the weakening power due to the Vandal Wars since Rua period. The relationships were kept good with the Western Roman in Rua period, even, had cooperated with them in the some cases. If in the relations with the Eastern Roman, severe sanctions have been carried out and hostility has been exhibited to the Roman administrators in the fugitives issue. Bleda and Attila era was the most brilliant period from military and diplomatic terms and by the Margus Peace which took place during this period, diplomatic victory which was its terms in favor of the Huns had been obtained against the Eastern Roman. Bleda and Attila need their policies had seen the territories of the Eastern Roman as pillage, plunder and loot the area. Their purpose to make own desires scaring the Eastern Romans and it is to get more gold from the Eastern Roman government. Thus, the first Balkan military expedition in the around 440 year was carried out in the direction of this aim. Attila crowned own success in the second Balkan military expedition by Anatolius Peace owing to its brutal policy imposed against the Eastern Roman Empire and he had put the Eastern Roman government under serious obligations. He increased the impacts of the political life of ambassadors using the intricacies of diclomacy and he had never also compansated in the fugitives issue. He prefered to bring the conclusion through planned attempts by harder attacks their own issues which could not be conclude with the diplomatic activities. He also showed by the Mauriacum Campanum War that undertook against Aetius and his allies Visigoths. The most frightening thing also both the Roman Empire was his courage and intelligence. At tremendous way to the management and administration of the kings of the tribes under the command against the East and West Rome was an indication of his military intelligence. To dictate the conditions of the peace in the treaties of Margus and Anatolius to the clerk of Roman envoys and his attitude in the negotiation with Pope Leo I. was a clear example of his ability in the diplomacy.No doubt all the issues which mentioned above briefly relate with the realizing ideal of the World domination of Attila and he had been based his all political policies on this ideal. A large part of the Germanic tribes, the Western Roman and Eastern Roman empires and Sarmatian comminities had been taken under the obedience in the direction this ideal. His alliance, threat, pressure, intimidation, diplomatic maneuver and destruction policies had led to the success of his empire in the long date throughout his political life.Keywords: Hun, Rome, Policy, Relationship, Attila.